Japonya’nın Yasal Olarak Orduya Sahip Olması Neden Anayasa Tarafından Yasaklanmıştır?
Japonya’nın anayasası, askerî güç bulundurmayı yasaklıyor. Fakat Japonya’nın tekrar de bir askerî gücü var. Uygun de nasıl oluyor?
İlk bakışta Japonya’nın askerî güce sahip olmadığını düşünmek, mantıksız gelebilir ancak yasalar o denli demiyor. Her şeye karşın ellerinde fiilen bir ordu var.
Paradoksal durumu açıklığa kavuşturmak için olayın tarihsel ve siyasi bağlamına göz atmamız gerekiyor.
Kökleri, Japonya’nın II. Dünya Savaşı sonrasındaki anayasasına dayanıyor.
1950 yılında Kore Savaşı patlak verdiğinde Amerika Birleşik Devletleri, Japonya’yı işgal ediyordu ve Kore’deki Çin ve Sovyet komünist güçlerinden korkuyorlardı.
Bu periyotta işgal güçleri ve Japon hükûmeti, Japonya’nın savaş sonrası anayasasını revize ederek öz-savunma maksatlı askerî eylemleri mümkün kıldı ve Japonya Öz Savunma Kuvvetleri’ni (JSDF) kurdu.
Amerika Birleşik Devletleri ve Japonya ortasında imzalanan yeni güvenlik muahedesiyle Japonya, kısmi yine silahlanma yoluna gitti.
O vakitten beri Japonya’nın silahlı kuvvetleri, saldırgan aksiyonda bulunmamış olsa da faal olarak varlığını sürdürdü.
Peki, neden Japonya’nın resmî olarak ordusu yok?
II. Dünya Savaşı’ndaki yenilgiden sonra, Japonya’nın militarizm ve yayılmacılığı tekrarlamasını önlemek maksadıyla kendi ordusuna sahip olması yasaklanmıştır.
Japonya’nın Anayasası’nın 9. Unsuru, rastgele bir silahlı kümenin oluşturulmasını açıkça yasaklamaktadır. Resmî olarak Öz Savunma Kuvvetleri, sivil örgüt olarak kabul edilir ve bu nedenle “ordu” terimi kullanılmaz.
Ancak Japonya’nın eski Başbakanı Shinzo Abe, 9. Unsurun değiştirilerek JSDF’nin varlığının açıkça tanınmasını istediğini belirtti. Değişiklik önerisi, Japonya’da uzun müddettir tartışma konusu olmuştu ve halk, pek de sıcak karşılaşmamıştı.
Soğuk Savaş sonrası dönemde Japonya’nın askerî kapasitesi, yalnızca öz-savunma ile hudutlu kaldı.
1991 yılındaki Körfez Krizi sırasında, Japonya’nın para yardımı yapıp asker göndermemesi eleştirildi.
Sonraki yıllarda Japonya, barışı muhafaza ve yine yapılanma operasyonlarında daha etkin hâle geldi. Kuzey Kore’nin füze testleri ve sarin gazı taarruzları, Japonya’nın askerî kapasitesinin artırılmasına katkıda bulundu.
Özellikle 1995’teki Büyük Hanshin sarsıntısı ve 2011’deki Fukushima nükleer felaketi sonrasında JSDF’nin afet yardım gayretleri, kamuoyunun takdirini kazandı.
Bugün, JSDF doğal afetlere süratle karşılık veriyor ve yurtdışındaki vazifelerde yer alıyor. Çin’in tartışmalı sularda ada inşa etme çabaları ve Kuzey Kore’nin nükleer silah denemeleri göz önüne alındığında, ellerinde askerî güç bulundurması hayli mantıklı.
İlginizi çekebilecek öteki içeriklerimiz:
