Sadece 120 Kelimeden Oluşan Dünyanın En Küçük Diliyle Tanışın: Peki Konuşurları Derdini Nasıl Anlatıyor?
Dünya üzerinde konuşulduğu bilinen ortalama 7.000 lisan vardır. Bu lisanlar, 142 farklı lisan ailesine mensuptur ve birbirinden farklı çok sayıda özellik taşır. Tekrar kimilerinin söz dağarcığı çok genişken kimilerininki de bir o kadar dardır. Pekala dünyanın en küçük lisanı hakkında bir fikriniz var mı?
Küçük bir lisan, tahminen harflerin sayısında pek bir değişiklik yaratmasa da söz sayısının epeyce az olduğu manasına gelir. Bu da hâliyle irtibat sorunlarını beraberinde getirir.
Sözü daha fazla uzatmadan dünyanın en küçük lisanının ne olduğuna ve bu lisanın özelliklerine bakalım.
Dünyanın en küçük lisanı, birinci sefer 2001 yılında taslağı hazırlanan Toki Pona’dır.
Taslağın yanında 2014’te kitap olarak yayımlanan “Toki Pona: Uygun Bir Dil” isimli eser, Torontolu tercüman ve lisan bilimci Gold Lang tarafından tasarlanır.
Bu lisan, dünyanın farklı kültürleri ortasında nispeten evrensel olan kolay kavramlara ve ögelere odaklanır. Lang, Toki Pona’nın asgarî karmaşıklıkla azamî manası tabir edecek halde tasarlandığını söyler.
Ayrıca Toki Pona’da 14 ses ve 120 temel söz bulunur. Milletlerarası yardımcı bir lisan olması hedefiyle tasarlanmamıştır fakat “Taocu” ideolojisinden esinlenilmiştir. Kimilerine nazaran de Toki Pona’yı öğrenmek sırf 30 saatinizi alır.
Lang, Toki Pona lisanını temsil etmek için Latin alfabesinin harflerini kullanır.
Bu harfler içinde; p, t, k, s, m, n, l, j, w, a, e, i, o ve u vardır. Şaşırtan bir halde bu lisanda büyük harfler yalnızca kişi ve yer isimleri için kullanılır. Örneğin İngilizcedeki “öğretmek” sözü bilgi vermek manasına gelen “pana e sona” biçiminde tabir edilir.
Renkler için de 5 farklı kök söz bulunur. Pimeja (siyah), walo (beyaz), loje (kırmızı), jelo (sarı) ve laso (mavi). Ancak bazen bu renklerin özellikleri bir ortaya getirilerek spesifik hâle getirilebilir. Örneğin mor, “laso” ve “loje”nin birleşimiyle tabir edilir.
Bu lisanın kök sözleri, çok sayıda lisandan alıntı yapılarak türetilmiştir.
Bu lisanlar ortasında İngilizce, Tok Pisin, Gürcüce, Akadca, Fince, Fransızca, Esperanto, Çince ve Hırvatça vardır. Ayrıyeten Toki Pona’yı 2007 yılında, dünyada sadece 100 kişinin konuşabildiği tespit edilir.
Yine hâlihazırda Japonya, Yeni Zelanda, Belçika ve Arjantin üzere farklı ülkelerde farklı topluluklardan insanların, çevrim içi ortam aracılığıyla etkileşime geçtikleri ve aslında bu lisanın konuşurlarının çok daha fazla olduğu tahmin edilir.
İlginizi çekebilecek başka içeriklerimiz:
