Ali Baba ve Kırk Haramiler Masalında Mağarayı Açmak İçin Söylenen “Açıl Susam Açıl” Sözcüğündeki Susam Ne Anlama Geliyor?
Bir vakitler uzak diyarlarda, gizem dolu bir mağara vardı. Bu mağaranın kapısı, sırf tek bir şifreyle açılabilirdi. O şifre, binlerce yıl boyunca sırlarını koruyan bir cümleydi: “Açıl susam açıl!”
Peki bu sihirli çağrıdaki “susam” ne manaya geliyordu?
Bu cümlenin derininde aslında Hint kültürünün köklerinde yatan, hiç varsayım etmeyeceğiniz bir gelenek vardı!
Hatırlarsınız, Ali Baba ve Kırk Haramiler’in gizemli mağarası bu gizemli cümle ile açılıyordu.
Bu sihirli davet, masalın merkezinde yer alan hazine dolu mağarayı açan ve Ali Baba’nın altınlarla dolu servetine ulaşmasını sağlayan sihirli bir formüldü.
Ancak bu sihirli cümle, sadece kapıyı açmanın yanı sıra daha derin bir mana taşıyordu.
“Açıl susam açıl”ın kökeni, Hint kültüründe yatan eski bir gelenekle ilişkilendiriliyor.
Susamın bu cümlede öylesine kullanıldığını düşünüyorsanız, yanıldınız. Zira bildiğimiz susam bitkisinin doğal döngüsünde olgunlaştığı an, kabukları güçlü bir formda kırılıyor ve tohumları etrafa yayılıyor. Bu durum da çiftçilerin, tohumları toplamadan evvel bu basamağa dikkat etmelerini gerektiriyordu.
Dolayısıyla “açıl susam açıl” ifadesi aslında, tabiatın döngüsüyle uyumlu bir halde kapının arkasındaki zenginlikleri açığa çıkarmak için kullanılan bir metafordu.
Yalnızca susamın döngüsüyle ilgili diye de düşünmek yanlış olur.
Aynı vakitte susamın ticari ve kültürel önemini de yansıtıyordu bu söz. Susam, binlerce yıldır Hint mutfağının vazgeçilmez bir modülü olmuştu ve birebir vakitte Orta Doğu, Çin ve öbür birçok kültürde de kıymetli bir yer tutuyordu.
Bu yüzden çocukluğumuzu süsleyen Ali Baba ve Kırk Haramiler’in hikâyesindeki “açıl susam açıl” ifadesi, zenginliğin yalnızca maddi değil; aynı vakitte kültürel ve tarihi derinliklerini de söz ediyormuş anlayacağınız…
İlginizi çekebilecek başka içeriklerimiz:
