İçindeki Patlayıcılar ile Londra’nın Büyük Bir Bölümünü Sular Altında Bırakabilecek Batık Gemi Richard Montgomery İçin Neden Bir Şey Yapılmıyor?
İngiltere yakınlarındaki Thames Nehri’nin derinliklerinde yer alan SS Richard Montgomery, sahip olduğu mühimmat ile âdeta birer saatli bomba. Kıyamet Günü’nün gelmesini bekler üzere olduğu yerden kımıldatılmayan bu gemi nasıl battı ve neden tehlikeye karşı bir şey yapılmıyor?
İçerisindeki patlayıcılar etkin olursa büyük bir sarsıntı tesiri yaratacak gemi, Ağustos 1944’ten beri karaya vurduğu yerde duruyor. Ortadan geçen onca yıldır da enkazın kaldırılmasına dair adım atılmış değil.
Tabii ki bunun da birtakım sebepleri var. Araştırmalar ve gerekli çalışmalar sonrasında birtakım fikir ayrılıkları da olsa şayet o bölgeden geçerseniz geminin direklerini hâlâ görmeniz mümkün.
Dünyanın başkentlerinden birine yakın arada büyük bir patlayıcı stoku yatıyor.
Bir şeyler karşıt giderse yüzlerce insanın vefatına ve hesaplanamaz ziyanlara neden olacak SS Richard Montgomery, II. Dünya Savaşı’nda hayati ehemmiyeti olan gereçleri taşımak için inşa edildi. Savaş uğraşlarına yardım eden gemi, yaklaşık 10 bin ton yük taşıyabiliyordu.
Ancak periyodun nakliye kayıpları nedeniyle gemiler çok süratli ve ucuz biçimde inşa ediliyordu. Finansal sorunlar sebebiyle de gemiler çatlıyordu. Mecazi değil gerçek manada.
Amerikan Hava Kuvvetleri’ne dayanak için gönderilen gemide 6,250 ton yüksek patlayıcı bulunuyordu. Mühimmat konvoyuna katılmak için İngiltere’ye uğraması gerektiği anda ise olanlar oldu.
Thames Nehri’nde ona tahsis edilen yer, sonu oldu.
Gemi için söylenen yer, epeyce sığdı. Daha derin sudaki gemiyle değişmesi gerektiğini söyleyen liman başkanı dinlenmedi ve kuvvetli bir fırtına sırasında gemi, demirinden kurtulup karaya oturdu.
Gelgit sebebiyle de geminin levhaları bükülmeye ve çatlamaya başladı. Mürettebat çabucak gemiyi terk etti ve sonraki gün yapılan inceleme sonrasında yük kısımlarının sağlam olduğu bildirildi.
Kurtarma operasyonu ile ölümcül yükün yarısı boşaltıldı. Çatlakların ilerlemesi ile işler berbata gitmeye başladı ve gemi suyun altına battı. Böylece de kurtarma operasyonu külliyen sona erdi.
O vakitten beri gemi, ölümcül yüküyle olduğu yerde duruyor.
1999’da yapı üzerindeki gerilimi azaltmak ve geminin üzerine düşme tehlikesini engellemek için direklerdeki donanımlar çıkarıldı. Yapılan tek şey buydu. Üstelik kimi balıkçılar, direklerin üzerine çıkıp balık tutuyorlar yahut birtakım tekneler Instagram fotosu için buraya gidiyorlardı.
Enkaz hakkında nizamlı olarak yapılan araştırmalardan çıkan kimi sonuçlar var. Enkazın mevcut çevresel şartlara maruz kaldığı ve yavaş yavaş bozulduğunu gösteren sonuçlar açıkken Birleşik Krallık hükûmeti, SS Richard Montgomery için büyük bir patlama riskinin uzak olduğunu, ihtiyatlı olmanın uygun olduğunu söylüyor.
1.400 ton patlayıcı nelere mal olabilir?
Su ve enkazdan oluşan 3 bin metre yüksekliğinde bir sütun ve 5 metrelik bir tsunami meydana gelebilir. 2,5 km yakındaki kasaba için de durumun pek iç açıcı olmayacağı kesin. Ayrıyeten yakınlardaki petrokimya tesislerine ulaşabilecek patlama, felaketi de beraberinde getirir.
Ayrıca dalgalar, Thames Irmağı boyunca ilerleyip Londra’nın büyük bir kısmını sular altında da bırakabilir. Uzmanlara nazaran de bu patlama, dünyada şimdiye kadar görülen en büyük nükleer olmayan patlama olabilir.
Peki neden bir şey yapılmıyor?
Çünkü kimse ne yapacağını bilmiyor. II. Dünya Savaşı’ndan kalma bombaların imhası artık rutin bir süreç olsa da hâlâ risk ögeleri var. Tabii ki bu süreçlerin yapılabilmesi için yakındaki iş yerleri ve meskenlerin tahliye edilmesi de lazım.
1.500 ton patlayıcının tek tek inançlı çıkarılması yahut patlatılması sonucunca neler olabileceğini kimse tam olarak kestiremiyor. Uzaktan kumandalı robotlar kullanılsa bile küçük bir patlayıcının başka patlamayı tetikleme riski de var.
SS Richard Montgomery’nin 10’da birinden azı patlayıcıya sahip öbür geminin şuurlu patlatılması da gözleri korkutuyor.
1967’de mühimmat dolu bir öbür batık geminin patlatılması sonucu deniz tabanında 6 metre derinliğinde krater oluştu, gelgit dalgası yarattı ve 4.5 büyüklüğündeki sarsıntıya muadil kuvvetle patlaması kaosu da beraberinde getirdi.
Son ne vakit gelir bilinmez.
Kurtarma operasyonunun o denli ya da bu türlü bir sebep ile başlatılmaması maalesef ki korkulan sonu engellemeye yetecek üzere durmuyor. Süratle aşınan direklerin risk teşkil etmesi, enkazın üzerine düşmesi ihtimali korkutucu olsa da hükûmetin bu hususta kalıcı bir tahlili var üzere durmuyor.
Bu sorun çözülmezse de Birleşik Krallık’ın, dünyada daha evvel hiç yaşanmamış bir yıkıcı patlamayla karşı karşıya kalma ihtimali çok gerçek.
Konu gemi olunca içeriğimiz de çok:
