Trafik İşaretlerinin Tamamını Kaldırsak Nolur? Aslında Türkiye’de Örneği Vardı!
Bazen bir kırmızı ışıkta beklemek neredeyse saatlerdir oradaymışız hissiyatı verebiliyor. Bilhassa yorucu günün akabinde daima trafik levhalarına takılmak, bazen “Keşke hiç olmasalardı.” dedirtiyor. Gerçekten, bir gün apansız hepsi kaldırılsa ne olurdu sizce?
Bir kentin sokaklarında her adımda karşınıza çıkan trafik ışıkları, yol işaretleri ve kaldırımlar… Türkiye’de neredeyse her sokak tam da tanım ettiğimiz üzere.
Peki, ya bu kısıtlamaların hiçbiri olmasaydı? İlk bakışta bu fikir tahminen de kaos ve düzensizlik ile eş kıymet üzere görünebilir fakat sizleri şaşırtacak bir karşılığımız var.
İki farklı kavşağa göz atalım: Biri trafik işaretleri, ışıklar ve hudutlarla dolu; diğeri ise işaret ve bariz kurallardan büsbütün mahrum. Hangisi daha inançlı üzere duruyor?
Avrupa’nın çeşitli kentleri, her türlü taşıtın ve yayanın bir arada serbestçe dolaştığı bu çeşit sokakları test etmeye başladı. Birinci bakışta bu durum, âdeta bir felaketin habercisi üzere görünebilir.
Şaşırtıcı bir şekilde tüm o işaretlerden ve bariyerlerden kurtulmak sokaklarımızı daha inançlı kılabilir. Nasıl mı? Bunu anlamak için Google Street View’da bu dönüşümü yaşamış bir kasabaya, yani İngiltere’nin Poynton bölgesine bakacağız.
Poynton, 2011’deki karmaşık trafik işareti ve ışık yığınlarından, 2015’te tüm bu altyapının yok edildiği bir duruma geçiş yapmış. Trafik ışıkları, yol işaretleri, kaldırımlar hepsi silinmiş ve ortaya çıkan bu yeni tertip, Britanya sokaklarına yepyeni bir soluk getirmiş.
Peki bu sistem nasıl işliyor?
Ayrımların kalkması, herkesi olağandan biraz daha dikkatli yapıyor ve bu sayede araçlar genelde yavaşlıyor. Poynton’daki deneyde, trafik ışıklarının kalkması sayesinde beşerler ve araçlar daha çok etkileşim kurmuş.
Bu sayede geçiş mühletleri kısalmış ve şoförler üzerinde yavaşlatıcı bir ruhsal tesir yaratması sayesinde arabalar doğal olarak yavaşlama eğiliminde olmuş.
Ancak bu durum, her vakit istendiği üzere çalışmayabiliyor. Örneğin Ashford’daki Elwick Meydanı’nda yapılan bir müşahede, yayaların hâlâ eski alışkanlıklarına sıkı sıkıya bağlı kaldığını ortaya koymuş.
Bu yeni düzenlemeler gerilim yaratabilir ve kimileri için inançsız hissettirebilir. Ancak 1900’lerin başına dönüp bakarsak sokaklarda araçların, bisikletlilerin ve yayaların serbestçe dolaştığı bir periyodu görebiliriz. O vakitler sürat hudutları nedeniyle bu kadar ayrıma muhtaçlık duyulmuyordu.
Peki sahiden daha inançlı olabilir mi?
Bu sorunun yanıtını Türkiye’nin tek trafik levhasız kenti Sinop üzerinden verelim. Doğal kente 21 yıl sonra trafik ışığı getirildi lakin karşılık aslında tam olarak burada yatıyor.
Bahsettiğimiz bu düzenleme, kendine has sistemi ve toplumu sayesinde Avrupa kentlerinde iş görebilir fakat husus Türkiye olunca pek de tıpkı şeyi söyleyemeyiz.
Sinop’ta son vakitlerde kavşaklarda önemli kazaların yaşanması, Karayolları Genel Müdürlüğünün kavşağa tam 20 adet trafik ışığı eklemesine neden olmuş.
Bazı trafik ışıklarının kaldırılmasının akabinde yaşanan trajik olaylar ve engelli bireylerin güvenliği konusunda süregelen kaygılar, bu dizaynların her durumda işe yaramadığını gösteriyor.
Hatta bir noktada bu çeşit dizaynların süreksiz olarak durdurulması için davetler yapılmış. Ancak engelli bireyler için düşünülmüş dizaynlar, bu alanların herkes için çalışabileceğini gösteriyor.
Sonuç olarak etkileyici olabilir ancak başarılı bir uygulama için toplumun geniş bir kesitinin muhtaçlıklarını düşünen araştırmalara gereksinim var.
Bu tecrübeler, kent hayatını tekrar düşünmemiz için bize ilham veriyor fakat her yenilik kendi içinde bir dizi zorluğu da beraberinde getiriyor.
İlginizi çekebilecek başka içeriklerimize aşağıdan göz atabilirsiniz:
