Kadınların Karşısına İş Hayatında Sık Sık Çıkan “Cam Tavan” Tam Olarak Nedir?

8 Mart Dünya Bayanlar Günü’nde bahsetmek istediğimiz, görmesek de bilhassa bayanların hayatında daima olan bir bir sorun var; cam tavan…

Ne yazık ki günümüzde bile bayanların iş hayatında erkeklerle eşit fırsatlara sahip olamadığı ortada. Bayanlara yönelik; duygusal oldukları, işlerin üstesinden gelemeyecekleri, panikleyecekleri, liderlik vasıflarının olmadığı üzere; toplumun ortaya çıkarıp varlığına inandırdığı lakin desteği olmayan tüm bu özellikler, bayanların iş hayatında karşılarına çıkıyor.

Bu kalıplara inandıkça “kendini gerçekleştiren kehanet” gibi varlığını sürdürmeye devam ediyor. Hatta birçok bayan da bu toplumsal normlara kapılıp kendi potansiyelini farkına varmadan hayatını sürdürüyor. İşte birazdan açıklayacağımız “cam tavan” da bunu ispatlar nitelikte…

Nedir bu cam tavan?

İlk defa 1978 yılında kullanılan “cam tavan” terimi; belirli şahısların, bir iş kurumu içerisinde üst seviyelere terfi etmesini ya da eşit maaş almasını engelleyen mecazi ve görünmez bir engeli söz ediyor.

Genellikle bayanların, erkek hâkim hiyerarşide daha üst konumlara geçmeye çalışırken karşılaştıkları zorlukları anlatmak için kullanılıyor lakin günümüzde bu tabirin kapsamı genişletildi ve azınlık grupları için de kullanılmaya başlandı. 

Örneğin cinsiyetten bağımsız olarak siyahilerle beyazların olduğu bir şirketteki üst durumlara sadece beyazların gelebilmesi de bir cam tavan örneği. Bahsedilen tüm bu pürüzler ya da zorluklar ise yazılı değil. Toplumsal olarak kabul edilmiş normlar ve ön yargılar yoluyla ortaya çıkarak varlığını sürdürüyor.

Bazı cam tavan örnekleri:

• %50’si bayan çalışandan oluşan şirketlerin birçoğunun yönetiminin %90’ını erkekler oluşturuyor.
• CEO, CFO, COO üzere konumların yalnızca %23’ü kadınlardan oluşuyor.
• Aynı konumda, birebir yıllar uzunluğu çalışan bir bayan ve bir erkeğin maaşlarının ortasında fark olabiliyor.

Cam tavanın sahiden var olduğunu çok kolay bir örnekle açıklayabiliriz.

Yapılan bir araştırmada, iş müracaatındaki isim ya da cinsiyet bilgisi üzere cinsiyeti ortaya çıkaracak bütün bilgiler kapatıldığında bayanların tercih edilme oranlarının %46’ya kadar yükseldiği görüldü. Fakat cinsiyetler açık bir biçimde göründüğünde erkek adaylar, bayanlara kıyasla iki kat daha fazla tercih ediliyor.

İşin üzücü tarafı ise birçok insan bu seçimleri yahut ayrımcılığı kasıtlı bir biçimde yapmıyor.

Kadınlara yüklenen toplumsal normlar artık içimize o denli işlenmiş ki farkında olmadan ve otomatik bir biçimde erkek hükümran bir toplumu desteklemeye devam ediyoruz. Bayanlar bile ne yazık ki cinsiyetlerine dair basmakalıp yargılara inanıyor ve bu çarkın içine dahil oluyor. “Zaten ben bayanım, yüksek durumlara ulaşmam mümkün değil.” diye düşünmeye başlıyor ve öğrenilmiş çaresizlik ortaya çıkıyor.

Ancak tarih birçoğunu önemseyerek yazmasa da dünya üzerinde cam tavanı kırabilmiş birçok bayan örneği var. Hatta başarılarıyla göğsümüzü kabartan birtakım bayanları ele aldığımız içerikleri aşağı bırakalım:

İlginizi çekebilecek öteki içeriklerimiz: