Tam Bir Askeri Deha Örneği Olan ve Kurtuluş Savaşı’nın Seyrini Değiştiren Büyük Taarruz’un Tüyleri Diken Diken Eden Hikâyesi

Kurtuluş Savaşı’nın en değerli ve en kritik muhaberesi diyebileceğimiz Büyük Taarruz’da Türkler Yunan işgaline son vererek Türkiye Cumhuriyeti’nin bağımsızlığını tüm dünyaya göstermiş oldu. Pekala Büyük Taarruz ne vakit başladı, sonrasında hangi antlaşma imzalandı ve sonuçları neler? Birlikte inceleyelim.

Milli Uğraş esnasında Türklerin Yunanlara karşı taktik ve stratejik üstünlük kazanması Büyük Taarruz ya da başka ismi ile Dumlupınar Meydan Muharebesi sayesinde olmuştur. Türk tarihi için değerli bir dönüm noktası ve kritik bir savaş atılımı olarak tarih kitaplarında yerini almıştır. Büyük Taarruz Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşu için büyük bir değere sahiptir. Büyük Taarruz Anadolu’daki Yunan kuvvetlerine karşı düzenlenen son ve en büyük taarruz olarak kayda geçmiştir. Mondros Ateşkes Antlaşması’nın yerine Mudanya, Sevr Barış Antlaşması’nın yerine ise Lozan’ın gelmesini sağlayan değerli bir muharebedir.

Büyük Taarruz sayesinde Türk tarihinin en uzun barış devri yaşanmıştır. Bu muharebe tabi ki Kurtuluş Savaşı’nın da dönüm noktası. 26 Ağustos 1922’de başlayan ve Mustafa Kemal Atatürk’ü komutasında olan Türk ordusu, Yunan işgal güçlerine karşı saldırarak savaşın seyrini değiştirdi. Taarruz, Türkiye’nin batısında başta Afyonkarahisar olmak üzere, Kütahya, Eskişehir ve İzmir bölgelerinde gerçekleşmiştir. Türklerin bağımsızlık uğraşı zaferle sonlanmış ve Türk ordusunun stratejik planlamasıyla askeri başarısı öne çıkmıştır.

Büyük Taarruz öncesi durum: Kurtuluş Savaşı’nda dönüm noktası

Mustafa Kemal Atatürk’ün 19 Mayıs 1919 tarihinde Samsun’a çıkışıyla birlikte başlayan ulusal çaba hareketi, Erzurum ve Sivas Kongreleri ile ivme kazandı. Bu kongrelerde ulusal şuur oluşturuldu ve uğraşın tertibinin belirlenmesinde kıymetli rol oynadı. Bu süreçte Ankara ulusal çabanın merkezi oldu, TBMM (Türkiye Büyük Millet Meclisi) açıldı ve Türk halkının bağımsızlık kararı bütün dünyaya duyuruldu.

Türk ordusu, Sakarya Meydan Muharebesi’ne dek genel olarak savunmadaydı. Sakarya Meydan Muharebesi’ndeki muvaffakiyet Türklerin moralini yükselterek taarruza geçmeleri için umut yarattı. Bu zaferle Batılı güçler Kurtuluş Savaşı’na karşı bakış açısını değiştirdi. Mustafa Kemal Atatürk ve kumandanlar Yunan kuvvetlerinin zayıf istikametlerine yönelik stratejiler belirledi. Türk ordusu yine yapılandırıldı, silah ve mühimmat stokları artırılarak bağlantı kanalları güçlendirildi. Türk ordusu başlattığı harekât ile düşman çizgilerini yararak Yunan kuvvetlerini geri püskürtmeyi amaçlıyordu. 

Başkomutan Mustafa Kemal Paşa Büyük Taarruz’un başlangıcını Meclis’te şöyle söz etmiştir:

“Büyük Taarruz öncesi Batı Cephesinde Türk ordusu iki ordu hâlinde teşkilatlanmış ve öbür kuvvetler ile birlikte taarruz hazırlıklarını tamamlamıştı. Birinci Ordu, Afyonkarahisar’ın doğusunda Akarçay’dan batıya gerçek Dumlupınar ortasında bulunan düşman mevzileri karşısında toplanmış ve düşmanı yenerek, kuzeye atmak vazifesini almıştır. İkinci Ordu ise Akarçay’dan kuzeye hakikat Porsuk ve onun kuzeyinde Sakarya kısmına kadar olan cephede düşmana taarruz edecektir.”

“Düşmanın Eskişehir’de bulunan üç fırkası ve Afyonkarahisar’ın doğusunda bulunan iki fırkası ki, toplam sekiz fırkayı kendi karşısında belirleyecekti. Kocaeli bölgesinde bulunan kuvvetlerimiz de karşısında bulunan düşman kuvvetlerine taarruz edecek ve bu kuvvetlerin güneye inmesini önleyecekti. Menderes yöresinde biri atlı fırkası, olmak üzere kuvvetlerimiz vardı. Bunlar da güneyden kuzeye gerçek önündeki düşmana taarruz edecek ve o kuvvetlerin son savaş yerine gelmesine mahzur olacak ve tıpkı vakitte düşmanın İzmir’le olan ulaşım yollarını kesecekti. İşte bu temel noktalar üzerine bütün tedbirler ve düzenlemeler yapılmıştı ve hazırlık tamamlanmış olduğu hâlde 26 Ağustos günü taarruz başlamıştır.”

Türklerin tarihinde kıymetli bir role sahip olan Büyük Taarruz’un başlangıcı: Büyük Taarruz hangi vilayetimizde başlamıştır?

Büyük Taarruz Mustafa Kemal Atatürk önderliğinde 26 Ağustos 1922 sabahı Afyonkarahisar cephesinde başlamıştır. Stratejik ehemmiyete sahip Afyon, Kütahya ve Eskişehir bölgelerinde gerçekleşen Büyük Taarruz, Yunanların en güçlü olduğu yerlerdendir. Türk ordusunun bu bölgelerde başarılı bir formda ilerlemesi düşmanın geri çekilmesine neden olmuştur.

Kurtuluş Savaşı’nın gidişatı Büyük Taarruz ile büsbütün değişikliğe uğramış, yalnızca askeri muvaffakiyet değil, Türk milletinin bağımsızlık ve özgürlük için verdiği çabada moral ve motivasyonun artmasına da neden olmuştur. Bu muhabere ile Türk ordusu milli birliğin ve beraberliğin değerini bütün dünyaya kanıtlamıştır. .

Büyük Taarruz, Türk tarihinde ve milletlerarası münasebetlerde değerli tesirler yaratmıştır

• Askeri Sonuçlar:
  • Yunan kuvvetleri uzun mühlet toplanamayacak formda mağlup edildi. 200 bin kişilik ordunun 120 bin ila 130 bini meyyit, yaralı ve esir edildiği kestirim ediliyor. Türk ordusunda 2318 şehit, 9360 yaralı, 101 esir ve 1697 kayıp vardır. Kazanılan bu zafer ile Türk topraklarından düşman kuvvetleri temizlendi. Bu zaferle “Anadolu istila edilemez” fikri tüm dünyaya kanıtlandı. Mustafa Kemal Atatürk Sakarya Meydan Muharebesi ve Büyük Taarruzla tüm dünyaya “topyekûn savaş” örneğini göstermiş oldu.
• Sosyal Sonuçlar:
  • Büyük Taarruz ile Türk milletinin esir alınamayacağı tüm dünyaya ispatlandı. Türklerin, teşkilatçı, devlet kurucu yoktan bile bir ordu ortaya çıkarabileceği gösterildi. Türk inkılabının ve çağdaş Türkiye’nin temel taşı bu zafer ile belirlendi.
• Siyasi Sonuçlar:
  • Sevr Mutabakatı, Türk milletinin gücü ile savaş esnasında iptal edilerek Lozan Barış Antlaşması’nın yapılması sağlandı. Misak-ı Milli’nin coğrafik maksatları gerçekleştirildi. 4000 yıllık Türk tarihinde bu zaferle en uzun barış devrine girildi.

Büyük Taarruz ile Yunan işgalinin Anadolu’dan çıkarılması hedeflenmiştir. Anadolu’nun işgalden kurtulması bağımsızlık uğraşında dönüm noktası olmuştur. Bu zafer Türkiye Cumhuriyeti’nin milletlerarası sahnede tanınması ve Lozan Barış Antlaşması’nın imzalanması tabanını hazırlamış, çağdaş Türkiye’nin temellerinin atılmasında kıymetli bir rol oynamıştır.

Büyük Taarruz sonucunda hangi antlaşma imzalanmıştır?

Büyük Taarruz sonucunda Mudanya Ateşkes Antlaşması, 11 Ekim 1922’de işgal devletlerine karşı imzalandı. Bu antlaşma ile Osmanlı İmparatorluğu hukuken sona ermiştir. Mudanya Ateşkes Antlaşmasıyla İstanbul, boğazlar ve Doğu Trakya’nın yönetimi Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne bırakıldı. Mondros Ateşkes Antlaşması ile siyasal egemenliği sınırlanan Osmanlı İmparatorluğu’nun yerini yeni Türk devleti aldı. Türk devletinin hâkimiyeti ise Mudanya Ateşkes Antlaşmasıyla pekiştirildi.

Büyük Taarruz’un başarısı ile Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk, askeri liderlik yeteneklerini tüm dünyaya kanıtlamıştır. Bu zafer, Türk milletinin egemenlik ve bağımsızlık uğraşındaki azim ve fedakârlığının bir simgesi hâline gelmiştir. 

 Benzer içeriklere de göz atmak isterseniz: