Askeri Dehasına Hayran Kalacaksınız: Sanatçılığıyla Yakından Tanıdığımız Fakat Özel Hayatını Pek Bilmediğimiz Michelangelo Hakkında 7 Gerçek

Kendi periyodunun ötesine geçip tüm vakitlerin en ünlü ve kıymetli sanatkarlarından biri olmayı başarabilen Michelangelo di Lodovico Buonarroti Simoni; Rönesans Periyodu heykeltıraşı, mimarı, ressamı ve şairiydi. Periyodunda yaptıkları o kadar güçlü bir tesire sahipti ki günümüzün sanat akımlarını bile etkilemişti. Michelangelo hakkındaki farklı bilgiler ve gerçekler ise merak konusu.

Herhangi bir sanat eğitimi yahut dersi almamış, bahisle ilgisi olmayan biri bile Michelangelo’nun en az iki yapıtını tanıyordur, bir yerlerde kesinlikle denk gelmiştir. Üstünden çabucak hemen 500 yıl geçmiş bu eserler hakikaten çok bedelli. Evet, onu sanatçılığıyla tanıyoruz ve takdir ediyoruz ancak hayatının gizemlerini ve hakkındaki enteresan bilgileri ne kadar biliyoruz?

Mesela Michelangelo hiç evlenmiş miydi? Sistine Şapeli’nde yaratacağı yapıtlarda Michelangelo’nun görevlendirilmesindeki asıl sinsi emel neydi? Tüm şiirlerini yazdığı gizemli bayan kimdi? İşte büyük usta Michelangelo hakkındaki bilgiler ve sizi çok şaşırtacak gerçekler.

Mermerleri şekillendirdiği üzere sanatı da şekillendiren Michelangelo hakkındaki değişik bilgiler ve gerçekler:

Hiç evlenmedi ama hayatı boyunca yazdığı şiirlerin tümü, tek bir kadınaydı.

Hayattayken biyografisi yayımlanan birinci sanatçı olan Michelangelo’nun ömrü hakkında birçok bilgiye sahibiz lakin aşk hayatı bunlardan biri değil. Usta bir şairin, o şiirleri birine yazmasını beklersiniz elbette. Evet, Michelangelo da hayatı boyunca şiirlerini tek bir şahsa yazdı ancak bu kişi eşi değildi, zaten hiç evlenmemişti.

Vittoria Colonna isimli sevdiği, ona hayatı boyunca dost olmuştu. Sanatkarın ilham perisiydi bir nevi. Colonna da Michelangelo üzere şairdi. Devrin din adamları dışındaki tek bayan şairdi hatta. Michelangelo’nun fikirlerini etkilemişti, yapıtlarında yardımcı olmuştu ve sırdaşlığını yapmıştı. Colonna ölene kadar bu arkadaşlık devam etmişti.

Kendi yarattığı bir sanat yapıtını dolandırıcılık yoluyla sattı.

Michelangelo mesleğinin şimdi birinci günlerindeyken Yunan usulü bir aşk yaradanı heykeli yaptı. Lorenzo de’Medici (Muhteşem Lorenzo), heykeli görünce aklına sinsice bir fikir geldi ve Michelangelo’ya heykeli kumun altına gömüp uzun vakittir kumun altındaymış üzere bir izlenim yaratmasını söyledi. Böylelikle eser, antika pahası taşıyacaktı.

Sanatçı bunu yaparsa yapıtının satış pahasını önemli derecede artıracaktı. Hakikaten yaptı da. Heykel, Kardinal Raffaele Riario tarafından satın alındı. Yapıtın yeni sahibi onu, yakın vakitte keşfedilen arkeolojik bir harika sanıyordu fakat bir mühlet sonra gerçeği öğrenmişti. Birinci olarak yapıtın parasını geri almayı düşündü lakin bir yandan yapıttan de çok etkilenmişti. Riario, Michelangelo’yu Roma’ya davet etti ve “Pieta” isimli eser, orada tekrar yaratıldı.

Michelangelo hakkındaki bilgilerden en ilginci de askerî savunma mimarisine yardımcı olması.

14. ve 17. yüzyıllar ortasında Floransa’da yaşamış en güçlü aile Medici Hanesi, 1527 yılında Floransa halkı tarafından kovuldu ve yerlerine cumhuriyetçi bir hükûmet getirildi. Michelangelo, daha evvel Medici ailesinin tarafında görevlendirilmiş olsa da daha sonra cumhuriyetçilerin yanında yer aldı ve askerî savunma mimarisine yardım etti.

Gözetleme noktaları ve duvar dizaynları için kasabaları dolaşıp kendi müşahedelerini yaptı. Ortaya çıkardığı eskiz ve planlar; şehri, Auğustos 1530’daki kuşatmada yenik düşene kadar işgalci güçlerin 10 aylık saldırısından muhafazayı başardı.

Michelangelo’nun en ünlü yapıtları Sistine Şapeli’nde yer alıyor lakin en başında şapelde görevlendirilmesindeki sebep onun mesleğine son vermekti.

Michelangelo, sanatın her kısmında çok âlâ olmasına karşın devrinde onu öne çıkaran en değerli niteliği heykeltıraşlığıydı. Raphael üzere öbür ressamlar, onun yeteneklerini kıskanıyordu. Bunun için harekete geçmeye karar verdiler ve Papa II. Julius’u Michelangelo’yu şapeli boyaması ismine görevlendirmesi için ikna ettiler.

Michelangelo başta teklifi geri çevirse de sonrasında kabul etti ve dört yıl boyunca şapeldeki fotoğrafları yaptı. Ortaya çıkan fotoğraflar, onu günümüzde de en ünlü ressamların ortasına sokan eserler oldu. “Adem’in Yaratılışı”, “İlk Günah ve Cennetten Kovuluş”, “Tufan”, “Havva’nın Yaratılışı”, “Nuh’un Sarhoşluğu”, “Nuh’un Kurbanı”, “Son Yargı”, “Adem’in Yaratılışı”, “Suların ve Karaların Ayrılması”, “Güneş’in, Ay’ın ve Bitkilerin Yaratılışı”, “Aydınlıkla Karanlığın Ayrılması” yapıtları şapelin tavanında yer alıyor.

Dönemin bir öbür büyük ustası Leonardo da Vinci ile ortalarında büyük bir antipati vardı.

İki büyük sanatkarın biyografilerini yazan Vasari, Michelangelo ile Da Vinci ortasında birbirlerine karşı yoğun bir antipati beslediklerini aktarmıştı. Sanata karşı birbirinden zıt görüşlere sahiplerdi ve bir ortaya geldikleri anlarda önemli çatışmalar ortaya çıkıyordu.

Hatta bir gün, Dante’nin şiirinin anlaşılmayan bir pasajı hakkında Leonardo da Vinci’ye soru soruldu ve sanatçı, Michelangelo’yu küçümseyerek onun açıklamasını istedi. Michelangelo da bu tutuma karşılık sonlandı ve şu kelamları söyledi: “Bunu sen açıkla. Bronz bir atın dizaynını yapan lakin onu yapmayı beceremeyen sen.”

Sistine Şapeli’ne kendi otoportresini de çizdi.

Sanatço hiçbir vakit gerçek bir otoportresini yapmadı yahut yapıtlarını imzalamadı ancak heykellerinde ve fotoğraflarında, kendisinin stilize edilmiş versiyonlarını ekledi. Bunlardan biri de Sistine Şapeli’nde yer alan “Son Yargı (Kıyamet Günü)”. 

İsa’nın ikinci gelişini tasvir eden yapıtta, sanatkarın hayal gücünü büyük oranda görebiliyoruz. Fotoğrafta Aziz Bartholomew tasvirindeki kişinin ve elinde tuttuğu insan derisi kesiminin ise Michelangelo olduğuna inanılıyor. Şehitlerin öldürüldüğü iğrenç prosedürlere ve Bartholomew’un derisinin canlı canlı yüzülmesine gönderme yapıyor büyük usta Michelangelo.

En ünlü heykeli “Davut”; kullanışsız olduğu gerekçesiyle atılmış, eski püskü bir mermerden yapıldı.

Michelangelo’nun heykellerinde kullandığı mermerin kalitesi konusunda fazla titiz davrandığı söyleniyordu ama “Davut”, ezberleri bozacaktı. Neredeyse kusursuz insan formunda yapılan heykel, öteki bir heykeltıraşın kullanışsız olduğu gerekçesiyle bir köşeye attığı mermerle yapıldı. 

Hatta “Davut” ortaya çıkmadan evvel, en az 40 sene, bir taş ocağında durmuştu bu mermer. Yani “Davut” şahseri; yıpranmış, makus durumda bir mermerden bu hâle gelmişti. Michelangelo, usta sanatçılığını bir kere daha kanıtlamış oldu böylelikle.

İşte yarattığı inanılmaz heykel ve fotoğraflarla tanıdığımız yetenekli sanatçı Michelangelo’nun hayatındaki bilgiler ve pek bilinmeyen gerçekler bu formdaydı. Sanatçı kişiliğinin yanı sıra nasıl bir insan olduğuna dair de fikirlerimizin şekillenmesini sağladı tüm bu bilgiler. Sizin en şaşırdığınız hangisiydi ya da hangilerini daha evvel duymuştunuz? Yorumlarınızı merakla bekliyoruz.

İlginizi çekebilecek başka içeriklerimiz: