Eğer Meyve Yemek İstiyorsak Yarasalara İhtiyacımız Var: Peki Ama Niye?

COVID-19 yüzünden yarasa deyince her ne kadar içimiz kalksa da ya da onlara laf da etsek, yarasaların tabiatın en etkileyici hayvanlarından biri olduğu gerçekliğini koruyor. Gecenin sessizliğinde süzülen bu gizemli varlıklar, efsaneler ve mitlerle dolu da bir dünyaya sahip.

Uçan tek göğüslü olmalarının yanı sıra yarasa hakkında bilgiler deyince karşımıza birbirinden farklı başlıklar çıkıyor. Onlar hakkındaki her şeyi geride bırakıp yarasa özellikleri derinliklerine baş aşağıya bakalım mı?

Yarasaların ekosistemimize olan tesirine, insan sıhhati ve kültür üzerindeki tesirlerine el atarken onların korunma uğraşlarına da değineceğiz. “Yarasalar omurgalı mıdır?” gibi herkesin bildiği kolay soruların yanı sıra yanlış anlamaların ötesine geçiyoruz.

Bu seyahatte, yarasaların yalnızca karanlıkta uçan gizemli gölgeler olmadığını, tersine tabiatın bu eşsiz ve şık varlıklarının hayatımızdaki pahasını ve kıymetini anlayacaksınız.

Yarasa hakkında bilgiler:

Yarasa çeşitleri kestirimi yapacak olsanız kaç dersiniz? Aklınızdaki sayı, gerçeğinden aşağıda kalabilir.

Yarasa tiplerinin bin 400’den fazla olması, onları memelilerin en çeşitli kümelerinden biri hâline getiriyor. Yarasa boyutları, Borneo Adası’ndaki minik yaban arısı yarasasının 4 cm’lik boyutundan, Avustralya’daki uçan tilki yarasasının 1,7 metre kanat açıklığına kadar değişiyor.

Yarasalar geceleri görüyor mu? Hem de nasıl!

Yarasaların uçuş yetenekleri diğer tüm göğüslerden değişik olduğu üzere görüşleri de bir epey farklı. Birden fazla yarasa, ekolokasyon adı verilen bir yolla, yankılanan ses dalgaları aracılığıyla objelerin yerini belirliyor. Bu yetenekleri, onların karanlıkta bile başarılı halde avlanmalarını ve gerçek taraf bulmalarını sağlıyor.

Yarasaların ekosistemdeki rolü hayli büyük. Hatta meyve yemeyi onlara borçluyuz bile diyebiliriz. 

Yarasalar, ekosistemler için kritik değere sahip hayvanlardan biri. “Yarasalar ne yer?” sorusuna vereceğimiz karşılık da bu kıymetin bir kesimi. Yarasalar, böcek yiyerek böcek popülasyonlarını denetim altında tutuyor. Böylece de tarım için doğal bir ziyanlı denetim sistemi sağlıyorlar ve pestisit kullanımını azaltmaya yardımcı oluyorlar.

Bazı yarasa türleri polinatör ve birçok bitkinin tozlaşmasında değerli rol oynuyor. Örneğin; muz, mango ve agave üzere bitkiler yarasaların polinasyon faaliyetlerine bağlı. Ayrıyeten yarasaların dışkıları (guano), eksiksiz bir doğal gübre. Bu da onları ekosistemlerin besin döngüsünde değerli bir yere koyuyor.

Yarasalar nasıl oluyor da baş aşağıya duruyor?

Yarasa özellikleri deyince aklımıza çabucak onların baş aşağıya durması geliyor. Yer çekimine meydan okuyan bu hayvanların, karşıt durmasının gerisinde yatan sebebi öğrenmek için ilgili içeriğimizi inceleyebilirsiniz.

En uzun yaşayan yarasa 41 yaşında.

“Bir yarasa ne kadar yaşar?” sorusuna alacağınız yanıt sandığınızdan biraz fazla. Yarasalar neredeyse bizim yarımız kadar yaşıyorlar. Kendileri küçük diye ömürleri de küçük sanmayın. Birden fazla yarasa yırtıcı tabiat ortamında 20 yıldan az yaşasalar da kimi yarasa çeşitleri 30 yıldan fazla yaşıyor. Bu rekoru ise 2006 yılında Sibirya’dan gelen bir yarasa kırdı. Kendisi 41 yaşındaydı.

Yarasalar, küçük lakin süratli hayvanlar.

Küçücük hayvan ne kadar süratli olabilir ki diye düşünmeyin zira yarasalar, saatte 160 kilometrenin üzerinde sürate ulaşabiliyorlar.

Yarasalar omurgalı mıdır?

Yarasalar hakkında sorulan en çok sorulan sorulardan biri de onların omurgalı olup olmadığı tarafında. Memeliler sınıfına ilişkin olan yarasalar, omurgalı hayvanlar grubuna dahil.

Omurga, bedenlerinin uzunluğu boyunca uzanan kemiklerden oluşuyor. Bu, onların iskelet yapısının temelini oluşturuyor ve bedenlerine destek ve hareket kabiliyeti sağlıyor. Ayrıyeten yarasalar, omurgalı hayvanlar ortasında gerçek manada uçma yeteneğine sahip olan tek küme. Bu eşsiz yetenek, onların ekosistemlerdeki kıymetli rollerini yerine getirmelerine imkan tanıyor.

Yarasalar nasıl çoğalır? Fare üzere süratli ürediklerini sanmayın.

Anne yarasalar; ilkbaharda mağaralarda, kaya yarıklarında, meyyit ağaçlarda üreme kolonileri oluşturuyor. Birçok göğüslü hayvanların tersine yarasaların birçoğu yalnızca tek bir yavru doğuruyor. Anne yarasalar da yavrularını böcekle değil anne sütüyle besliyor. Ek besine çabucak geçmiyorlar yani.

Yarasalar, insan sıhhati üzerinde hem olumlu hem de olumsuz tesirler yaratıyor.

Yarasaların böcek denetimi sağlaması, tarım zararlılarını ve bunların taşıdığı hastalıkları azaltmada değerliyken kimi yarasa cinsleri, Ebola ve Marburg üzere önemli hastalıkları da taşıyabilir. Bu durum, insanların yarasalarla olan etkileşimlerinde dikkatli olmalarını gerektiriyor. Yani lütfen yarasa yemeyelim! Sonra olanları görüyoruz.

Yanlış anlaşılan canlılar: yarasaların gerçek yüzü

Yarasalar, yanlış anlamalara ve mitlere sıkça maruz kalmış hayvanlar. Örneğin, tüm yarasaların kan emdiği yaygın bir yanılgı. Halbuki kan emen yarasa tipleri yalnızca birkaç tane. Ayrıyeten yarasaların kör olduğu düşüncesi de yaygın lakin gerçekte, birçok yarasa yeterli görür ve ekolokasyon yeteneklerini görsel algılarıyla birleştirir.

Yarasaların insanlara saldırdığına dair öyküler de ekseriyetle abartılır; gerçekte, yarasalar çoklukla insanlardan kaçınır ve yalnızca kendilerini savunmak için ısırabilir.

Yarasalar, nasıl oluyor da uçabilen tek göğüslü hayvan oluyor?

Ne değişik değil mi, tek uçan memeli olmak? Ürkütücü gelse de korksak da yarasalar hakkında pek çok bilgi var zira onları eşsiz kılan özelliklere sahipler. Yarasaların 50 milyon yıl öncesine ilişkin bu evrim süreci ile ilgili içeriğimize göz atarak neden sorusuna yanıt bulabilirsiniz.

En çok yarasa Meksika’da bulunuyor.

Meksika Teksas Bracken Mağarası’nda yaşayan serbest kuyruklu yarasalar, 15 milyondan fazla. Bu koloni de dünya üzerindeki en büyük yarasa kolonisi olarak biliniyor.

Yarasalara nasıl yardım edebiliriz?

Yarasalar; habitat kaybı, iklim değişikliği ve hastalık üzere birçok tehditle karşı karşıya. Bu durum, birçok yarasa türünü kuşağı tükenme riski altında bırakıyor. Müdafaa gayretleri; yarasa habitatlarını müdafaayı, insan-yarasa etkileşimlerini sınırlamayı ve yarasalara yönelik yanlış anlamaları istikametinde.

Yerel yarasa popülasyonlarını korumak için yapay yarasa kutuları kurmak ve doğal habitatları korumak yapılacak şeylerden yalnızca kimileri. Ayrıyeten yarasalar ve onların kıymeti hakkında farkındalık yaratmak, bu gizemli canlıların korunmasına yardımcı olabilir.

İlginizi çekebilecek başka içeriklerimiz: