Bir Kez Bakınca Bir Daha Unutmanın Zor Olduğu Vincent van Gogh Eserleri ve Arkasında Yatan Hikâyeleri

“Yaşadığı periyotta neredeyse hiçbir yapıtı satılmamıştı.” bilgisiyle aklımıza kazınan Vincent van Gogh, elbet tarihin en kıymetli ressamlarından. İç ve dış dünyasındaki yalnızlığına rağmen sarıldığı sanatını bugün hâlâ konuşmaya devam ediyoruz. Gelin Vincent van Gogh kimdir, yapıtları ve arkasında yatan öyküleri nelerdir daha yakından görerek fotoğraflarının derinliklerine dalalım.

Baktığımızda “Evet, bu onun eseri!” diyebileceğimiz ressamlardan biri olan Vincent Van Gogh, 19. yüzyılın en dokunaklı ve hafızalara kazınan yapıtlarını bıraktı bize. Bu fotoğraflardaki ayrıntılar, hayatının çarpıcılığını da gözler önüne seriyordu bir yandan.

Van Gogh’un karamsar ve yalnız hayatındaki biricik varlığı boyalarıydı. “Yıldızlı Gece”, “Van Gogh Otoportresi”, “Arles’teki Yatak Odası”, “Ayçiçekleri”… Eminiz her biri gözünüzde canlandı bile. Bu tabloların öykülerine geçmeden evvel Van Gogh’un hayatını biraz daha yakından inceleyelim.

Sarı ve mavi tonlarındaki tablolarıyla aklımıza kazınan Vincent van Gogh kimdir?

Protestan bir papazın altı çocuğundan en büyüğü olarak 1853 yılında dünyaya gelen Vincent van Gogh, Güney Hollanda’nın Brabant bölgesindeki küçük bir köyde doğup büyümüştü. Sessiz, sakin ve kimseye ziyanı olmayan bir gençti.

Boş vakitlerini, yaşadığı kırsalda gezmeye çıkıp doğayı inceleyerek geçirmeyi çok severdi. 16 yaşında bir gençken, amcasının ortağı olduğu Groupil and Co. ismindeki sanat bayisinde çıraklık yapmıştı.

Sanat yapıtlarıyla her gün iç içe olması, onun sanata karşı duyarlılığını geliştirmişti elbette. Çok geçmeden, Hollandalı ressamlara hayranlık duymaya başladı. En çok etkilendiği sanatkarlar ise Jean-François Millet ve Camille Carot’tı.

Vincent van Gogh’un hayatı gittikçe umutsuz bir seyahate evriliyordu.

Mütevazı genç, sanatın ticaretinin yapılmasından pek hazzetmezdi. 20’li yaşlarına geldiğinde hayatı adım adım karamsarlığa gidiyordu. Dil öğretmenliği, kitapçı çırağı, vaizlik üzere birbirinden farklı işlerde çalışmıştı.

Vaizlik devrinde, Hristiyan öğretisini fazla gerçekçi bir formda yorumladığı için kilise yetkilileri tarafından kovuldu. Beş parasız kalan Van Gogh, daha da ümitsizliğe kapıldı ve herkesten uzaklaştı. İşte bu kriz devrinde en sıkı sarıldığı varlığı, fotoğrafları oldu.

Kahve ve ekmekle yaşayan Van Gogh, fizikî rahatsızlıklarının yanı sıra ruhsal olarak da zorluklar çekiyordu. Hatta argümana nazaran boya bile yiyordu. Bir gece usturayla kendi kulağını kesmişti.

Halk, onu tehlikeli bulduğu için akıl hastanesine yerleştirildi ve burada fotoğraf yapmaya devam etti. Hayatı boyunca yalnızca 1 fotoğrafını satmıştı. 27 Temmuz 1890 tarihinde ise 37 yaşındayken kendini göğsünden vurarak intihar etti.

Hayatının en son hedefi insanlığa sanat yoluyla teselli getirmek olan Van Gogh’un en ünlü yapıtları:

• Ayçiçekleri (1888)
• Yıldızlı Gece (1889)
• Van Gogh’un Sandalyesi (1888)
• Patates Yiyenler (1885)
• Çiçek Açan Badem Ağacı (1890)
• Hasır Şapkalı Otoportre (1887)
• Arles’teki Yatak Odası (1888)

“Ayçiçekleri (1888)”, yalnızca çiçek görsellerinden oluşsa da birçok farklı duyguyu barındırıyor.

1888 yılında Fransa, Arles’te yaptığı, 7 farklı versiyonu bulunan eser, sanatkarın renk kullanımındaki ustalığını ve duygusal sözünü gözler önüne seriyor. Yapıtlarında sıkça karşımıza çıkan kalın fırça darbeleriyle ve canlı renklerle burada da karşılaşıyoruz.

Hollanda edebiyatında sadakati sembolize eden ayçiçeklerinin Van Gogh’un tablosunda solduklarını görüyoruz. Bu çürüme imajının, ömür ve mevt döngüsünü yansıtmasının yanı sıra sanatkarın tabiata duyduğu hayranlığı tuvalle buluşturuyor.

Şüphesiz en çok karşımıza çıkan yapıtlardan biri olan “Yıldızlı Gece (1889)”, bir pencereden yansıyan manzaraydı.

Duvar kağıtlarımızda, bilgisayar ekranlarımızda, aksesuarlarda, hasılı aklımıza gelebilecek her yerde görebildiğimiz “Yıldızlı Gece”, Van Gogh’un en tanınan yapıtlarından. Sanatkarın hayatının sonlarında resmettiği Yıldızlı Gece, Saint-Rémy-de-Provence’deki sanatoryumun penceresine yansıyan görünüm.

Hatta söylenene nazaran Van Gogh’un bu harika yapıtını yalnızca bir günde bitirmiş. Şu anda ise New York MoMa Müzesinde sergileniyor.

“Van Gogh’un Sandalyesi (1888)”, kolay bir fotoğraf olduğu kadar manidar.

Van Gogh’un en bilindik yapıtlarından biri olan bu tablo, Arles’te arkadaşıyla kaldığı “Sarı Ev”de yapılmıştı. Sanatçı tabloyu, kardeşi Theo’ya yazdığı bir mektupta, meskenini renkler ve desenlerle doldurarak yaratıcı bir formda tasarlamak istediğini tabir etmişti.

Ayrıca eser, Van Gogh’un hayatındaki en düşünceli günlerini geçirdiği evinden bir köşedeki ayrıntıları ve renkleri de gözler önüne seriyor.

“Patates Yiyenler (1885)” ile Van Gogh, köylülerin sade ömrünü göstermişti bize.

Van Gogh’un “Patates Yiyenler” yapıtında bu sefer bizi daha karamsar renkler karşılıyor. Tablo, toplumun alt kesitlerinden olan köylüleri ve onların mütevazı ömürlerini temsil ediyor. Van Gogh’un hayatı da yapıtı yaptığı devirde Hollanda’daki bir köyde geçiyordu.

Büyük sanatçı Van Gogh, fotoğrafta birebir gerçekliği yansıtmak yerine köylülerin iç dünyasını ve kuvvetli hayatlarını onların yüz sözleri ve duruşlarıyla yansıtmaya çalışmış bu yapıtında. Tablo şu anda Amsterdam’daki Van Gogh Müzesinde sergileniyor.

“Çiçek Açan Badem Ağacı (1890)”, Vincent van Gogh’un biricik yeğenineydi.

Yeni çiçek açmış ağaçları çizmeyi çok seven Van Gogh, bu yapıtını de yeğeni Vincent Williem’in doğumunu kutlamak amacıyla yapmıştı. Umut, yine doğuş ve hayatın döngüsüyle ilişkilendirilen tabloda da yeniden Van Gogh’un klasiği olan mavi tonları hâkim.

Eser şu anda, öbür birçok tablosu üzere Amsterdam’daki Van Gogh Müzesinde sergileniyor.

“Hasır Şapkalı Otoportre (1887)”, devrin özelliklerini bile yansıtıyor.

Van Gogh, hayatı boyunca birçok otoportre çizdi lakin “Hasır Şapkalı Otoportre” onun en tanınan tablolarından biri oldu. Söylenene nazaran ressam, bir gün Paris’te berbat bir gün geçirmişti ve konuta döndüğü anda bu otoportreyi çizmişti.

Eserde öne çıkan hasır şapka, periyodun modasını işaret ederken ressamın kendi eşsiz stiline da vurgu yapıyor. Ünlü eser, şu anda Detroit Sanat Enstitüsünde yer alıyor.

“Arles’teki Yatak Odası (1888)”, Van Gogh’un hayatının bir kısmını geçirdiği odanın tasviriydi.

Tablo aracılığıyla ressamın içsel seyahatini görebildiğimiz eserde, odanın içindeki objeler ve mobilyalar da ayrıntılı bir formda aktarılmış. Elbet bu oda, Van Gogh’un hayatı boyunca resmettiği yer ve odalardan en dikkat cazip olanı. Tablo şu anda Amsterdam’daki Van Gogh Müzesinde sergileniyor.

İşte tüm bu hayat seyahati ve şahane yapıtlarının kıssaları, Van Gogh’un iç dünyasını biraz daha anlamlandırmamızı sağlıyor. Sanat tarihinin en değerli isimlerinden biri olmasına karşın hayatı boyunca sadece 1 tablo satan ustanın merak ettiğiniz öbür yapıtları ve hikâyeleri varsa yorumlara yazabilirsiniz.

İlgiyle okuyacağınız başka içeriklerimiz: