Hem Hikâyesi Hem Hakkındaki Bu Bilgileri Okuyunca Tekrar Tekrar Bakmak İsteyeceksiniz: Vincent van Gogh’un Yıldızlı Gece Tablosu

Bu içeriğimizde Vincent Van Gogh’un iç dünyasını yansıtan, vakitsiz bir eser diyebileceğimiz Yıldızlı Gece tablosu (Starry Night) hakkındaki bilgileri derliyoruz. Yıldızlı Gece tablosu, kıssası ile bizi katman katman yüzleşmeye teşvik ediyor.

İlk bakışta hayal gücümüzü ateşleyen, yapıldığı periyodu bile aşan bir başyapıt örneği: Bu içeriğimizin konusu Vincent van Gogh’un Yıldızlı Gece (Starry Night) tablosu.

Yıldızlı Gece tablosu hakkındaki bu bilgileri okuyup gerisinde yatan hikâyeyi öğrendikten sonra eminiz ki yapıta olan bakış açınız değişecek. Pekala Yıldızlı Gece tablosu hangi devirde yapıldı, nerenin resmi? Gelin hepsini inceleyelim.

İlk olarak Yıldızlı Gece tablosunun öyküsüne odaklanalım: Hangi periyotta yapıldı? 

Zorlu bir periyottan geçen Vincent van Gogh’u düşünelim. O vakitler akıl sıhhati problemleriyle uğraşıyor ve Fransa’nın Saint-Rémy kentindeki bir akıl hastanesinde kalıyor. Gökyüzüne bakan penceresinden gördüğü görüntü, onun duygusal dünyasını etkiliyor ve elbette ki bu etkilenişi sanatına yansıtıyor.

Vincent van Gogh, yaşadığı zorlukları sanat aracılığıyla söz etmeyi başarıyor, bilhassa de o periyottaki duygusal durumunu Yıldızlı Gece tablosu üzerinden Haziran 1889’da yaptığı bu fotoğrafla bizlere aktarıyor.

Resimleri yalnızca fırça darbeleri değil, his ve niyetlerden oluşan sanatçı: Vincent van Gogh

1853 yılında Hollanda’da dünyaya gelen Vincent van Gogh kendine has bakış açısı ve gözü pek fırça darbeleriyle post-empresyonist bir öncüdür. Yapıtlarında dikkat çekici renklerin kullanımı, vurgulu fırça darbeleri ve şekillendirilmiş formları, çağdaş sanatta ekspresyonizmi de etkilemiştir. Van Gogh’un tablolarına dikkatlice baktığımızda, yalnızca fotoğrafları değil, hisleri ve niyetleri de hissedebiliriz. Onun yapıtları, izleyiciyi içine çeken ve duygusal bir tesir bırakan bir güce sahip. 

Yıldızlı Gece tablosunun hikâyesi, sanat dünyasında efsaneleşmiş bir sanatkarın duygusal zenginliğini ve yaratıcılığını içinde barındırıyor. Hepimiz üzere onun da aktarmaya muhtaçlık duyduğu derin hisleri vardı.

Yıldızlı Gece’yi ve özünü idrak etmek için yaratılışını çevreleyen süreci anlamak değerli. Van Gogh bu başyapıtını, ruhsal buhran periyotlarında resmettiği için, güçlü bir devrinde iç dünyasının görsel bir günlüğü, hislerinin bir yansıması olarak hizmet ediyor diyebiliriz. 

Yıldızlı Gece Tablosu hakkında bilgiler: 

• Van Gogh bu tabloyu tedavi gördüğü akıl hastanesinde yaptı.
• Yıldızlı Gece aslında nerenin resmi? 
• Resimde yer alan dönen bulutların gerisinde matematik hesapları var.
•  Van Gogh’un Yıldızlı Gece tablosunun son hâlini bir başarısızlık olarak görmüştü. 
• Sanatçının giderek karamsarlaşan hisleri tablosunda resmettiği selvi ağacında dışavurulur üzeredir.
• Sanatçının yayınlanmış mektupları, onu gittikçe efsaneleştirmiş, bir ‘çileli sanatçı’ figürüne dönüştürmüştür.

Vincent van Gogh bu tabloyu tedavi gördüğü akıl hastanesinde yaptı

İçsel ezalar her vakit insanı köreltmiyor ve Vincent van Gogh bunun en hoş delillerinden biri. Yaratıcılığını kaybetmek bir yana, Yıldızlı Gece tablosu üzere yapıtları, ruh hâlini ve hislerini söz etmek için onun için bir çıkış noktası oluyor.

Van Gogh, akıl hastanesinde bulunduğu periyotta, doğuya bakan penceresindeki gün doğumundan çabucak evvelki bir andan esinlenerek bu başyapıtı yaratmıştır. Fakat onun için penceresinden gördükleri sadece tuvalin birinci katmanı üzereydi. O, gördüklerinin içerisine hayal gücünü de dahil ederek görüntüye bir köyü de ek etmiştir.

Yıldızlı Gece aslında nerenin resmi? Akıl hastanesinin doğuya bakan penceresi…

Van Gogh, tabloya kendi hayal gücünü de katararak bize daha etkileyici bir gökyüzü ve köy görünümü sunuyor. Sanatçı akıl hastanesinin doğuya bakan penceresinden görüntüyü 21 kere resmetmiştir. Bu seride günün ve gecenin farklı vakitleri ve farklı hava şartları resmedilmiş olsa da, tüm yapıtlarda uzaktaki zirvelerin çizgisi yer almaktadır. 

Van Gogh, kardeşi Theo’ya yazdığı mektupların birinde penceresinin demir parmaklıklı olduğunu anlatıyor. Lakin enteresandır ki, Yıldızlı Gece’de bu parmaklıklara yer verilmiyor. Aylarca müşahede yaparak her bir imgenin doğal görünümlerini kavradığından emin olan van Gogh, hayal gücünde sembolik olanı somutlaştırmaya koyulur.

Resimde yer alan dönen bulutların ardında matematik hesapları var 

Fizikçi Jose Luis Aragon, Yıldızlı Gece üzere yapıtlardaki ışık ve karanlığın çalkantılı oyununu, girdaplar ve hava akımları üzere doğal olaylardaki türbülansın matematiksel sözüyle karşılaştırdı. Çok yakın bir biçimde eşleştiklerini gördü. Bu türbülans hâlindeki görseller güya sanatkarın çok zihinsel çalkantıların yaşandığı dönemleri yansıtıyor. 

Michael Benson, 2015 tarihli “Cosmographics” isimli kitabında Van Gogh’un “Yıldızlı Gece” isimli eserinde gökyüzündeki besbelli girdapların ardındaki ilham kaynağının, Rosse Kontu astronom William Parsons’un 1845 yılında çizdiği Girdap Galaksisi olduğunu sav etmektedir.

Van Gogh, Yıldızlı Gece tablosunun son halini bir başarısızlık olarak görmüştü

Hayal gücünden yola çıkarak yaratma konusunda kararsız olan van Gogh kardeşi Theo’ya yazdığı mektupta bitmiş Yıldızlı Gece’yi bir başarısızlık olarak gördüğünü belirmişti. Derin tutkularıyla baş etmenin bir yolu olarak onları resmedişi sanki onun ruhuna açılan bir pencereyi müjdelese de o Yıldızlı Gece eserinin son hâlini beğenmemişti bile.

Onu rahatsız eden her canlı renk tonunun oluşturduğu girdaplar aracılığıyla kendi duygularıyla yüzleşmek miydi, bilinmez. Fakat çarpıcı renkler; iç düzensizliklerine, ömrün derinliğine ve teselli arayışına eşlik ediyor üzere görünüyor. Yıldızlar için kullandığı kalın, dönüşlü fırça vuruşları onların gücünü ve dinamizmini yansıtır gibidir. Bu dinamizmle tam bir kontrast oluştururcasına fırçanın kasıtlı vuruşları selvi ağaçlarının karanlık formları tuvale işlenmiş.

Sanatçının giderek karamsarlaşan hisleri tablosunda resmettiği selvi ağacıyla aktarılmış 

Bir selvi ağacı ayrıntısı van Gogh’un fırçasından çıktığında çok daha derin hislerin bir bildirisi olabilir. Van Gogh’un Yıldızlı Gece’yi resmetmesi, içsel buhran periyotlarındaki duygularının bir günlüğü, bir yansıması demiştik. Mezarlıklarda bulunduğu için ölümü anımsatan selvi ağaçları kaldığı akıl hastanesinin görünümünde bulunmamasına rağmen bu ağacı tuvaline dahil eder. Bu ayrıntı güya ruh hâlinin mevte giderek yaklaştığını yansıttığı için dikkate kıymet.

İçindeki huzursuzlukla birleşerek derin bir karanlıktan yükselen selvi ağaçlarının gizemli dalları bilinmeyene uzanırlar. Ağaçları yeryüzüne sabitleyen kökleriyse girdaplı göklere karşı dimdik durmaktadır.

Sanatçının yayınlanmış mektupları, onu gittikçe efsaneleştirmiş, bir ‘çileli sanatçı’ figürüne dönüştürmüştür

Mektuplarında kardeşine ve eşine, “Bunlar çalkantılı gökyüzünün altındaki uçsuz bucaksız buğday tarlaları ve ben hüznü, yalnızlığı tabir etmeye çalıştım. Onları en kısa vakitte Paris’te size getirmeyi umuyorum böylelikle yakında bunu siz de göreceksiniz. Zira bu tuvallerin size sözlerle söyleyemediklerimi, kırsal alanla ilgili sağlıklı ve güçlendirici bulduğum şeyleri anlatacağına neredeyse eminim.’’ diye yazmıştır.

Onun iç dünyasının ruhsal çalkantılarla dolup taşışı sanatına tutku ve yaratıcılık olarak yansımış desek yanlış olmaz. Birçok kıymetli sanatçıda olduğu üzere onun da kaderinde ölümünden sonra bedeli anlaşılmak varmış ki eserleri sonradan giderek popülerlik kazanmıştır. Eserleri 20. yüzyılın sonlarında dünya genelinde rekor fiyatlarla satılmış ve büyük stantlarda yer almıştır. 29 Temmuz 1890’da Auvers-sur-Oise’de hayatını yitirmiştir.

Peki Yıldızlı Gece’nin bu kadar tanınan olmasının gerisinde tam olarak ne yatıyor? 

Belki de yanıt, hepimizde uyandırdığı farklı lakin misal hisler oluşunda yatıyor. Yıldızlı Gece, yalnızca görsel bir şölen değil, Van Gogh’un dertleri, umutları ve dünyaya dair eşsiz bakış açısıyla dolu bir cihandır. Yıldızlı Gece tablosunun öyküsü biz seyirciler için de sanatın vakti aşma gücünün bir ispatı adeta. Dönen göksel desenleri ve canlı tonlarıyla bu ikonik tablo sanat dünyasında silinmez bir iz bırakmıştır. Bu bir his senfonisi, insan ruhunun karanlığın ortasında bile hoşluğu ve manası bulma yeteneğinin bir delili.

Bu içeriğimizde Vincent van Gogh’un değerli yapıtlarından Yıldızlı Gece (Starry Night) tablosu hakkındaki bilgilere ve tablonunu öyküsüne odaklandık. Pekala siz bu fotoğrafta neler görüyorsunuz? Fikirlerinizi yorumlarda belirtmeyi unutmayın. 

İlginizi çekebilecek daha fazla tablo içeriği için: