2 Tanesi Türkiye’den: Çok Sayıda İnsanın Sevgisini Kazanıp Heykelleri Dikilen Hayvan Dostlarımız ve Kalbinize Dokunacak Öyküleri

Hayvanlar, tabiatın muazzam birer kesimi. Kimi hayvanların ise yaşadıkları mühlet boyunca yaptıkları, unutulmaması ve gelecek jenerasyonlara aktarılması gerekecek cinsten. Bunun için de iz bırakan anılarını ölümsüzleştirmek için birtakım hayvanların heykelleri bulunuyor.

Dünyanın farklı yerlerinde farklı gayelerle dikilmiş heykellerin kimileri sevgi ve sadakati simgelerken kimileri da insanoğlunun acımasızlığını gözler önüne seriyor.

Listelediğimiz heykeller ile dostlarımızın anılarına dokunacak, öykülerini heykellerin lisanından anlayacaksınız.

Sadakatin örneği olarak gösterilen Haçiko

1923 doğumlu Akita cinsi köpek Haçiko, 1924 yılında sahibi Japon Profesör Dr. Hidesaburo Ueno ile tanıştı. Haçiko, sahibine her sabah metroya kadar eşlik ediyordu. Buraya kadar hayatları olağan devam ediyordu.

Bir akşamüzeri Profesör Ueno, Haçiko’nun onu iş dönüşü metro çıkışında da beklediğini gördü ve şaşkına uğradı. Haçiko, sahibinin ne vakit geleceğini hesaplayıp tıpkı yoldan geleceğini düşünerek onu metro çıkışında da beklemeye başlamıştı.

Bir gün Haçiko, beklediği sahibine kavuşamadı. Bir, iki, üç gün bekledi lakin profesör gelmedi. Profesör, sınıfında ders verirken beyin kanamasından ölmüştü. Lakin Haçiko, elbette bir gün gelecek umuduyla sahibini 9 yıl boyunca metro çıkışında bekledi.

Haçiko; 8 Mart 1935’te, 11 yaşındayken metro kapısında hayatını kaybetti. Haçiko’nun yakılan külleri ise çok sevdiği sahibinin mezarının yanına gömüldü. Japonlar ise sadakatin simgesi olarak beklediği yere heykelini dikti.

Shibuya İstasyonu’nun o kapısı, bugün Haçiko çıkışı olarak biliniyor ve vefat yıl dönümünde binlerce hayvansever, heykel önünde buluşuyor. Vefatından bu yana ise Haçiko, birçok sinemaya mevzu oldu. Ayrıyeten Haçiko’nun mumyalanmış hâli, Japonya Ulusal Bilim Müzesinde sergileniyor.

Sadakati ile simge hâline gelen bir diğer köpek: Greyfriars Bobby

1814 doğumlu Skye Teriyer cinsi Greyfriars Bobby, John Gray’in koruma köpeğiydi. 1857 yılında tüberküloza yakalanan sahibinin yanından bir an olsun ayrılmayan Bobby, vefatından sonra da onu bırakmadı.

14 yıl boyunca, kendi ölene kadar sahibinin mezarını muhafazaya alan Bobby, yaşadığı Edinburgh’da mutlak sadakatin simgesi hâline geldi. Anısının yaşatılması için 1873’te IV. George Köprüsü’nün çıkışındaki çeşmenin üzerine heykeli dikildi. Booby de anıtı dikilen birçok hayvan üzere kitaplara ve sinemalara bahis oldu.

Dünyanın birçok yerinde hayat kurtaran Mancs

Alman çoban köpeği Mancs, Macaristan’daki Örümcek Özel Kurtarma Ekibi’nin en ünlü kurtarma köpeğiydi. Pençe manasına gelen Mancs’ın yeteneği, enkaz altında sıkışan depremzedeleri bulmak ve kurtarma takımına haber vermekti.

Enkaz altındaki şahısların meyyit yahut canlı olduğunu bile ayırt edebilen Mancs; ayağa kalkmak, kuyruk sallamak ve havlamak üzere yansılarla durumu bildiriyordu. 2001 Hindistan ve El Salvador sarsıntısı de dahil olmak üzere pek çok zelzelede misyon alan Mancs, 1999 İzmit sarsıntısı ile ünlendi. Mancs, 82 saat enkaz altında kalan 3 yaşındaki bir kızın hayatını kurtardı.

2004 yılında Macaristan’ın Miskolc kent merkezine Mancs’ın heykeli dikildi. Mancs, 2006 yılında zatürreden öldü.

Meksika’nın ikonu olan arama kurtarma köpeği Frida

2017 yılında Meksika’da meydana gelen depremde arama kurtarma çalışmaları ile ünlenen Frida, gözlükleri ve neopren patikleri ile onlarca kişinin hayatını kurtardı. Yalnızca Meksika’da değil dünyanın farklı yerlerinde de kurtarma çalışmalarına katılan Labrador Retrieve cinsi Frida; 2010 yılında emekli oldu, 2022 yılında ise 13 yaşındayken öldü.

Meksika zelzelesinden kısa bir müddet sonra Mexico City’deki Roma Norte’de Frida için duvar resmi yapıldı. 2018 ve 2022’de ise iki farklı yere heykeli dikildi.

Arama kurtarma köpeği denilince aklımıza bir isim daha geliyor. O da Proteo

Alman çoban köpeği olan Proteo, hepimizin yakından tanıdığı bir köpek. Kahramanmaraş merkezli depremde Meksika’dan arama kurtarma için gelen Proteo, Meksika Savunma Bakanlığının polis köpeğiydi.

Yaşamı boyunca birçok sarsıntıya katılıp kurtarma yapan Proteo, Türkiye’de ise 29 cansız vücudun çıkarılmasına, 3 kişinin de canlı olarak enkaz altından çıkarılmasına yardım etti. Proteo, 10 Şubat’ta yaşlılığa bağlı olarak hayatını kaybetti. Eğitmeni ise Proteo’nun enkaz altında değil misyon sırasında öldüğünü belirtti.

Proteo’nun naaşı AFAD çadır kampı bahçesine gömülse de Meksika, onu asker olarak tanımladığı için ülkelerine gönderilmesini istedi.

Türkiye’de de Proteo’nun mevti herkesi derinden üzdü. Sokak hayvanları rehabilitasyon merkezinden peluş oyuncakların ismine kadar birçok yerde Proteo’nun ismi kullanıldı.

2023 Eylül ayında ise Proteo’nun heykeli, ülkesi Meksika’da sergilendi. İstanbul Sarıyer Belediyesi de Atsushi Miyazaki Parkı’na Proteo’nun heykelini dikeceğini açıkladı.

İstanbul’dan tüm dünyaya açılan Tombili

Hafızalardan silinmeyecek kadar yeni olan Tombili, İstanbul’daki bir kaldırım taşında çekilen fotoğrafı ile kısa vakitte toplumsal medya fenomeni oldu. 9GAG ve Reddit gibi dünyaca ünlü sitelerde de kendine yer bulan Tombili, “meme” hâline geldi.

1 Ağustos 2016’da böbrek yetmezliğinden ölen Tombili için Change.org’da kampanya başlatıldı ve 17 bin imza ile heykeli yapıldı. İstanbul Güleç Çıkmazı’ndaki yerine 4 Ekim 2016 yılında heykeli yerleştirildi. Kısa bir mühlet sonra heykel çalınsa da 3 gün sonrasında bulundu ve tekrar yenine konuldu.

Sahibini eroin bağımlılığından kurtaran Bob

Adına yazılan kitapları ile dünyanın dört bir yanındaki çocuk yaşlı herkesin sevgilisi olan sokak kedisi Bob, heykeli dikilerek onurlandırılan hayvanlardan bir tanesi. 2007 yılında uyuşturucu bağımlısı ve evsiz James Bowen tarafından yaralı olarak bulunan Bob, Bowen tarafından tedavi edildi ve ondan sonra da yanından hiç ayrılmadı.

Bowen ise Bob’un ona her sabah kalkmak için bir neden olduğunu söylüyor ve Bob için eroin tedavisine başlıyor. Sokak sanatkarı olan Bowen’in hayatını değiştiren Bob’un görüntüleri halk tarafından YouTube yüklendi ve Bob, kısa bir müddette ünlü oldu.

Bob, 2020’de ezkaza açık bırakılan tavan penceresinden kaçıp meskeninin yakınlarında araba altında kalarak hayatını kaybetti.

“Bob İsminde Bir Sokak Kedisi: Hayatımı Nasıl Kurtardı” kitabı ise hem The Sunday Times hem de New York Times’ın çok satanlar listesine girdi. Tıpkı vakitte Bob için sinemalar ve müzikler de yapıldı. 2021 yılında ise James Bowen’ın “Bob İsminde Bir Sokak Kedisi” kitabını yazdığı banka heykeli yapıldı.

Tüm vakitlerin en düzgün yarış atı: Secretariat

Kalabalıklar içinde sempatik ve telaşsız olarak bilinen Secretariat; ABD doğumlu, safkan yarış atı. Secretariat, katıldığı 21 yarıştan 16’sında birinci olarak ismini tarihe yazdırırken birçok kişi tarafından da tüm vakitlerin en düzgün yarış atı.

En kıymetli rekorları hâlâ kırılamamış olan Secretariat’ın kalbi ise öbür atlara nazaran iki kat daha büyüktü. Atın vefatı ise ötanazi ile oldu. Ağrılı bir tırnak hastalığına yakalanan Secretariat’ın, tedavisi olumlu sonuç vermeyince 19 yaşındayken uyutuldu.

Secretariat’ın biyografisinin işlendiği bir sineması olduğu üzere New York’ta iki farklı yerde heykelleri bulunuyor.

Bir öbür at heykeli ise reaksiyon gayeli Büyükada’da

Adalar’da fayton kullanımı sonlandırılmadan evvel eziyet çeken hayvanlara dikkat çekmek için Büyükada’ya burnu kanayan at heykeli konulmuştu. Büyükada İskele Meydanı’na hayvan özgürlüğü savunucusu bir küme aktivist tarafından konulan heykelin gayesi ise hayvanların resmen kölelik yapıp bunu canları ile ödediğini en net formda göstermekti.

Çok geç kalınmış bir karar olsa da 2020’de İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından faytonların yerine elektrikli araçların gelmesi, eziyetin son bulması açısından sevindirici bir haber olmuştu.

Afganistan’da barışın sembolü hâline gelen Marjan

Kâbil Hayvanat Bahçesi’nin en bilindik simalarından olan Marjan, 1978 yılında Almanya’dan Afganistan’a ikram edilen bir aslan. Afganistan’ın Sovyet işgalini, Taliban rejimini gören Marjan, savaş sırasında cani bir asker yüzünden azaba maruz kaldı.

1995 yılında, lafta cüretini göstermek isteyen bir asker, Marjan ve başka dişi aslanın inine girdi. Marjan, askeri öldürünce sonraki gün ölen askerin kardeşi ile karşı karşıya kaldı. İntikam almak isteyen asker, ine bir el bombası attı ve Marjan’ın ağır yaralanarak kör ve sağır kalmasına neden oldu. Marjan, o günden sonra ağzındaki yara yüzünden bir daha asla kemikli et yiyemedi.

Marjan, 2002’de yaşlılığı sebebiyle vefat etti. Hayvanat bahçesine gömülen Marjan’ın cenazesine, halktan da birçok kişi katıldı. Vefatının üzerine ise Çin’den Marjan’ın yerine geçmesi için öteki bir aslan gönderildi. Ayrıyeten Marjan’ın ismi Uçurtma Avcısı başta olmak üzere birçok kitapta yer aldı.

Savaşçı ayı Wojtek

II. Dünya Savaşı’nda Polonya ordusundaki bozayı Wojtek, onbaşı rütbesine terfi etmiş bir hayvan. Erzak ve mermi taşıması, sigara içmesi ve casusları keşfetmesi ile ünlenen Wojtek, ismini ise Slav ismi olan Wojciech-Mutlu Savaşçı’dan alıyor.

Askerlerle güreşen, selam vermeyi öğrenen Wojtek, orduya girdikten sonra tüm ünitelerin maskotu olmuştu. 1947’de ordudan terhis olan ayı, hayatının geri kalanını Edinburgh Hayvanat Bahçesi’nde geçirdi. 1963’te 21 yaşında ölen Wojtek’in heykeli ise 2015 yılında Edinburgh’daki Princes Street Gardens’a dikildi.

Fare yakalaması ile ünlenen Kazan kedileri

Tataristan’ın başşehri Kazan’da bulunan bu devasa kedi heykelinin tarihi 1700’lere dayanıyor. Rusya İmparatoriçesi Elizabeth Petrovna, Kazan’da hiç fare olmaması sebebiyle 30 Kazan kedisini, Sankt-Peterburg’daki Kışlık Saray’a (şimdiki Ermitaj Müzesi) gönderdi. Kediler, sarayda çoğalan fareleri yakalamak için görevlendirilmişti.

2009 yılında ise kediler anısına, Kazan’ın merkezine çardağın altında yatan bir Kazan kedisi heykeli dikildi. Kedinin boyutları göz önüne alındığında ise birçok fareyi afiyetle mideye götürdüğü aşikâr. Kazan kedilerinin torunlarının ise Ermitaj Müzesi’nde yaşamaya devam ettiği söyleniyor. Ayrıyeten müzenin de kedi dostlarından oluşan fonu bulunuyor. Mart aylarında kediler için bol yiyeceklerin olduğu tatil günleri düzenleniyor.

Vicdan azabı mı yoksa onurlandırmak mı dedirten heykel

Dünyanın genetik alanında önde gelen üniversitelerinden biri olan Novosibirsk State University bahçesinde deneylerde farelerin kullanılmasına yönelik bir heykel bulunuyor. Heykelin gayesi ise insanlığın ilerlemesindeki en büyük fedakârlığı yapanın bu cesaretli kemirgenler olması.

2013 yılında yerleşkeye eklenen heykelde; gözlüğü, hırkası ve şişleri ile DNA zinciri ören emektar bir fare tasvir ediliyor.

Uzaya gönderilen birinci göğüslü hayvan Albert II

1949 yılında ABD’nin Holloman Hava Kuvvetleri Üssünden roketle 134 km yüksekliğe uçan Albert II, uzaydaki birinci primat ve birinci göğüslü olma özelliğini taşıyan bir makak maymunu. Albert’ın, uçuş sırasında boğularak öldüğü söylenirken fırlatılmadan evvel uzay kapsülünde sıkışarak ölmüş olabileceği de düşünülüyor.

Albert II, için uzaya giden birinci hayvan denilemez. Zira 1947’de meyve sinekleri de roketle uzaya gönderildi ve sinekler canlı olarak döndü. Lakin Albert’tan sonra ölen başka maymunların da anısına Albert’ın heykeli Riga’daki Kronvalda Park’a dikildi.

Bonus: Heykeli olmasa da gönüllerde taht kurmuş bir öteki dostumuz:

Dikkatinizi çekebilecek öteki içeriklerimiz: