Nasıl Oldu da Tüm Dünyada ‘Teslimiyetin’ Sembolü Haline Geldi? Beyaz Renk Hakkında 9 İlginç Bilgiyi Derledik

Beyaz renk, insanlığın birinci günlerinden beri bizimle. Onunla duvar boyadık, üstümüze giydik, objeleri renklendirdik ve en sonunda da ekranlarımızda kullandık. Beyaz renge atfedilen klâsik ve hatta mistik manaların yanı sıra bir de bilimsel olarak incelediğimizde karşımıza çıkan enteresan bilgiler var.

İnsan var olduğu anda şöyle bir etrafına baktı ve birinci renklerle tanıştı. Aldı bu renkleri biraz kurcaladı ve kullanmaya başladı. Bunlardan bir tanesi, tahminen de en eskilerinden biri olan beyaz renk kullanarak duvarlar boyadık, kıyafetlerimizin vazgeçilmez rengi yaptık, yarattığımız objelerde onun rengini kullandık ve işte bugün artık teknoloji sayesinde onu ekranlarımızda bile kullanır hâle geldik.

Beyaz rengi iki farklı açıdan ele almak mümkün: kültürel ve bilimsel. İşin kültürel kısmından da elbette bahsedeceğiz lakin binlerce yıldır kullandığımız bir renk olduğu için içine dalarsak basitçe kaybolabiliriz. Bilimsel kısım ise epeyce dikkat cazibeli ayrıntılarla dolu. O denli ki kimi değişik bilgiler, beyaz renk görünce aklınızda canlanan ne kadar fikir varsa onları kökten değiştirecek cinsten.

Beyaz renk hakkında bilgiler:

• İlk beşerler mağara duvarlarında beyaz renk kullanırdı.
• Beyaz rengi yalnızca kullanmadık, ona manalar yükledik.
• Beyaz renk, memleketler arası teslimiyet sembolüdür.
• Aslında beyaz ışık yok.
• Beyaz gürültü kavramı da beyaz ışıktan türemiştir.
• Beyaz rengin tonları yoktur.
• Bir devir beyaz kozmetik eseri kullanmak demek, zehirlenmek demekti.
• Nesnelerdeki beyaz rengi ışık sayesinde görüyoruz.
• Yıllar içinde beyaz renge farklı siyasi manalar da yüklendi.

İlk beşerler mağara duvarlarında beyaz renk kullanırdı:

Mağara periyodunda yaşayan ilkel bir sanatçı olduğunuzu hayal edin. Şu duvarda bir iz bırakmak için hangi renkleri kullanırdınız? Şöyle bir etrafınıza bakınca sizi birinci karşılayanlar karbon taşların siyahı, demirli toprağın kırmızı tonları, magnezyumun kahverengisi ve kireç taşının beyazı olurdu. İşte beyaz renk ile insanların birinci tanışması bu periyotta oldu. Günümüzden yaklaşık 20 bin yıl evvel beşerler, mağara fotoğrafları yapmak için beyaz rengi aktif bir biçimde kullanmışlardır. 

Beyaz rengi yalnızca kullanmadık, ona manalar yükledik:

Beyaz renk, dünyanın genelinde saflığın ve masumiyetin simgesi olarak kabul edilir. 16. yüzyıldan beri papalar bu nedenle beyaz giyer. Hacı olmak isteyen Müslümanların giydiği ihram da beyaz renklidir. Roma periyodunda erkekler lakin yetişkin olduktan sonra beyaz giyebilirdi. Japonların dini Şinto’da kutsal yerler beyaz renklidir.

Beyaz rengin manaları ortasında farklı bir ayrıntı daha var. Dünyanın genelinde beyaz renk saflık ve masumiyet olarak kabul edilse de Hintliler için farklı bir manası var. Hintli bir bayan kocası öldükten sonra beyaz renkli giysiler giyer zira onların inancına nazaran beyaz renk yası temsil etmektedir. Batı kültüründe evlilik merasiminde beyaz renkli gelinlik giyilmesi Hintlilere ne kadar garip geliyordur kim bilir. 

Beyaz renk, memleketler arası teslimiyet sembolüdür:

İzlediğimiz sinemaları hatırlayalım: etrafı düşmanlarla çevrili bir adam artık kaçışı olmadığını anlar ve teslim olduğunu belirtmek için bir sopaya beyaz bir kumaş bağlayarak karşı tarafa gösterir. Bu sırf bir sinema kurgusu değil, beyaz bayrak 1949 yılında Cenevre Mukavelesinde milletlerarası teslimiyet sembolü olarak kabul edildi. Beyaz bayrağın teslimiyet gayesiyle birinci kullanımı ise 14. ve 15. yüzyılda İngiltere ile Fransa ortasında yaşanan 100 Yıl Savaşları’nda gerçekleşti. 

Aslında beyaz ışık yok:

Eminiz şu an bu yazıyı okurken bile ekranın kimi kısımlarından yansıyan beyaz ışığı görüyorsunuz lakin aslında o ışık, beyaz ışık değil. Gözleriniz sağlam merak etmeyin, hatta çok sağlam zira size birden fazla renkteki ışığı başarılı bir halde beyaz olarak gösteriyor. Isaac Newton tarafından 17. yüzyılda yapılan bir deneyde de kanıtlandığı üzere beyaz ışık aslında neredeyse tüm renkleri içinde barındıran bir ışıktır. Ekranda görmüş olduğunuz beyaz ışık da RGB kısaltması ile anılan kırmızı, yeşil ve mavi rengin bir karışımıdır. 

‘Beyaz gürültü’ kavramı da beyaz ışıktan türemiştir:

Özellikle bebekleri mışıl mışıl uyutmada kullanılan beyaz gürültü kavramını duymuşsunuzdur. Durmaksızın devam eden bu ses, aslında tek bir ses değil tüm seslerin bir birleşimidir. Tıpkı beyaz ışığın tüm renklerdeki ışığın bir birleşimi olması üzere beyaz gürültü de neredeyse tüm ses frekanslarının birleşmesiyle oluşmuş bir sestir. Tahminen bu kadar rahatlatıcı olmasının da nedeni budur. 

Beyaz rengin tonları yoktur:

Günlük hayatta koyu beyaz, açık beyaz üzere farklı tabirler kullanıyoruz lakin aslında bunların hepsi yanlış zira beyaz, akromatik bir renktir yani tonları yoktur. Fildişi renk, krem renk, bej renk, kalay rengi üzere beyazın tonları olduğunu düşündüğümüz renkler aslında beyaz rengin gölgelenmesi ya da farklı renklerle karışması sonucu oluşur. Kirli beyaz tonlar diyebiliriz. Hakikaten tonları olan renk ise siyahtır. 

Bir devir beyaz kozmetik eseri kullanmak demek, zehirlenmek demekti:

Kullandığınız kozmetik eserleri gözünüzde canlandırdığınız vakit neredeyse hepsinin beyaz renkli olduğunu görürsünüz. Bunun temel nedeni, onların temizleyici özelliğini öne çıkarmaktır. Kozmetik eserlerin beyaz olması eski bir gelenek. O denli ki üreticiler 20. yüzyıla kadar kozmetik eserlerin rengini beyazlaştırmak için kurşun kullanıyorlardı. Kurşunun zehirli bir metal olduğu keşfedildikten sonra artık bu süreç için farklı pigmentler kullanılmaya başladı. Kim bilir o devirler kaç kişi kurşun yüzünden zehirlendi.

Nesnelerdeki beyaz rengi ışık sayesinde görüyoruz:

Aslında objeler üzerindeki tüm renkleri ışık sayesinde görüyoruz. Beyaz yüzey başkalarından farklı olarak üzerine gelen ışığı hiçbir kısmını absorbe etmeden dağınık bir biçimde yansıtıyor. Işığın dalga uzunluğu ve spektral dağılımı fark etmeksizin yaşanan bu absorbesiz yansıma nedeniyle görebileceğimiz en açık renk beyaz renktir. Beyaz rengin etrafındaki başka renkleri daha net bir halde görüyor olmamızın da nedeni budur. 

Yıllar içinde beyaz renge farklı siyasi manalar da yüklendi:

Fransız İhtilali sırasında isyancılar beyaz renkli bayrak kullandı. Bolşevik Devrimi’nde milliyetçi, liberal ve monarşistlerden oluşan ordunun ismi Beyaz Ordu’ydu. Finlandiya İç Savaşı’nda da bir küme kendini beyaz renkle gösterdi. İran’da şahı bitiren ihtilal, ‘Beyaz Devrim’ olarak anılır. Amerikan İç Savaşı sonrası kurulan ırkçı örgüt Ku Klux Klan beyaz elbiseler giyerdi. Nazi Almanyası periyodunda ‘Beyaz Gül’ isimli şiddet aksisi bir küme vardı. Yani her devir beyaz renk farklı kümeler tarafından farklı manalarla kullanılmıştır. 

İnsanlık var olduğu günden beri kullandığımız ve farklı manalar yüklediğimiz beyaz renk hakkında kimilerini birinci sefer duyduğunuz değişik bilgilerden bahsettik. Beyaz renk sizin için ne mana tabir ediyor? Niyetlerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz. 

Renklerle ilgili öteki farklı bilgileri öğrenmek isterseniz şu içeriklere de göz atabilirsiniz: