Uyuşturucuyla uğraşta zımnî ticaret yapanlar tek tek izlenirken kimi satıcılar, Instagram’da hiçbir şey yokmuş üzere reklam paylaşıyor.
İçinde bulunduğumuz periyotta internet sayesinde her şeye ulaşım kolaylaşmış olsa da bu durum, beraberinde dezavantajlarını da getirdi. Bu dezavantajlardan biri de bilhassa Instagram üzere toplumsal medya mecralarında -iyi gizlenildiği sürece- yasa dışı yahut gençler için uygun olmayan eserlerin satılabilmesi.
Telegram üzere mecralarda bu tıp olayların döndüğü biliniyor olsa da Instagram, bu cins içeriklere müsaade vermemesiyle biliniyor. En azından açık açık marihuana satışı için yapılan bir reklam, akışta önümüze çıkmadan evvel birçok kişi bu türlü sanıyordu. Hâlihazırda yasa dışı olan bir eserin böylesine kolay reklamının verilebilmesi de epeyce farklı.
Aramayanın bile karşısına çıkan reklamlar, ”tek tıkla” uyuşturucuya yönlendiriyor…
Asıl sorun, bizim ülkemizde bu eser yasak olmasına rağmen lise çağındaki çocuklara bile birkaç iletiyle uyuşturucu ulaştırabilecek hesapların eforsuz bir formda reklam yapabiliyor olması. Ayrıyeten sipariş verildikten sonra kuryeyle birebir gün teslim imkânı yahut istenen yere bırakılması üzere ”kolaylıkların” da sağlandığı belirtiliyor.
Dünyanın kimi bölgelerinde kanunî olsa da marihuanna ve türevi hususların önemli sıhhat meseleleri yaratabildiği ve bağımlılık yaptığı biliniyor. Günün sonunda marihuana bir uyuşturucu olarak kabul görüyor ve bunu geniş eser yelpazesiyle rahatça reklam yapmak aslında mümkün olmamalı.
“Ürün Yelpazemiz Geniştir” ibaresi ise akıllarda hiç de uygun bir formda canlanmıyor. Yani farklı eserlerin ne olduğu varsayım edilebilse de âlâ tarafta bir iddia yapmak güç. Çünkü bu reklamı gören ama sokaktaki olaylardan çekinen gençler, kelam konusu satıcıyı görmeden birkaç bildiriyle uyuşturucu elde edebilir. Bu da hiç aramayan gençlerin bile bir anda uyuşturucuya erişmesine neden olabilir…
Normal kurallarda alkol reklamı bile verilemiyor.
Tütün Mamulleri Ve Alkollü İçkilerin Satışına Ve Sunumuna Ait Yordam Ve Asıllar Hakkında Yönetmelik m.20/1, “Alkollü içkilerin her ne surette olursa olsun reklamı ve tüketicilere yönelik tanıtımı yapılamaz.” şeklinde son noktayı koyuyor. Hâl alkol için böyleyken uyuşturucuda daha da katı olunması gerekiyor.
“Uyuşturucu hususa kullanmaya başlama yaşı bakımından 15-24 yaş periyodunun en riskli küme olduğu söylenebilir.”
Narkolog 2023 Profil Analizi, durumun ciddiyetini daha da netleştirecektir. Kelam konusu raporda şu sözler yer alıyor:
“2022 yılında uyuşturucuya başlama yaşı ortalama 21,99’dur. Ortanca ve en sık tekrar eden yaş ise 20’dir. 2018 yılında yapılan Genel Nüfusta Unsur Kullanım Yaygınlığı anketine nazaran uyuşturucuya başlama yaş ortalaması 19,5’tir. Bu yaş kümesinde uyuşturucuya başlayanların oranı 2022 yılında %69,6 olarak ölçülmüştür (2021 yılında %73,7’dir). 2022 yılında 25 yaş üzeri yaş kümelerindeki oranlarda artış görülmektedir. Bunun da metamfetamin kullanımından kaynaklandığı düşünülmektedir”
“İlk denenen unsura bakıldığında, Dünya üzerinde olduğu üzere Türkiye genelinde de esrar ön plandadır.”
| İlk Denediği Uyuşturucu Madde | 2022 | 2021 |
|---|---|---|
| Esrar | 72,4 | 73,7 |
| Metamfetamin | 13,2 | 8,1 |
| Eroin | 4,4 | 4,3 |
| Sentetik Ecza | 4,1 | 3,3 |
| Sentetik Kannabinoid (Bonzai) | 3,5 | 7,7 |
| Ecstasy | 1,6 | 1,8 |
| Captagon | 0,5 | 0,6 |
| Kokain | 0,2 | 0,4 |
| Afyon Sakızı | 0,1 | 0,1 |
“Örneklemin %72,4’ü unsur kullanmaya “esrar” unsuru ile başlamıştır. Geçtiğimiz yıla nazaran birinci denenen unsur bakımından metamfetamin ve sentetik eczalarda artış gözlemlenmiştir.”
“Şu anda kullanılan uyuşturucu husus listesinde birinci sırayı tekrar esrar (%49,2) almaktadır.”
| Şu Anda Kullanılan Uyuşturucu Madde | 2022 | 2021 |
|---|---|---|
| Esrar | 49,2 | 42,7 |
| Metamfetamin | 24,9 | 18,7 |
| Eroin | 7,3 | 9,1 |
| Sentetik Ecza | 6,8 | 7,8 |
| Sentetik Kannabinoid (Bonzai) | 5,9 | 5,7 |
| Ecstasy | 4,3 | 13,9 |
| Captagon | 0,8 | 1,1 |
| Kokain | 0,5 | 0,5 |
| Afyon Sakızı | 0,3 | 0,5 |
Esrar unsurunu %24,9 ile metamfetamin, %6,8 ile eroin ve %5,9 ile sentetik ecza ve %4,3 ile bonzai izlemektedir.”
“İlk denediği husus esrar olan bireylerde daha ağır uyuşturuculara kaymanın ağır görüldüğü söylenebilir.”
Bu çeşit hesaplar Telegram üzere mecraların derinliklerinde etkinliklerini sürdürebiliyorlar. Onların da daima peşinden gidiliyor. Lakin Instagram üzere açık bir mecrada rahatça bu türlü bir reklam verilebilmesi, insanı ister istemez düşündürüyor. Üstelik bu reklama yönelik oluşturduğumuz şikayet kaydı da Instagram’dan ”Topluluk Kurallarımıza alışılmamış olmadığını tespit ettik” halinde dönüş aldı. Bu da durumun ciddiyetini gözler önüne seriyor.
Bu noktada tahminen de yetkililerin Türkiye’de toplumsal medya reklamlarına yönelik daha önemli düzenlemeler yapması gerekiyor…
