Metabolizma Hızımız İçin Çok Önemli Olan ‘TSH’ Nedir, Yüksekliği Ne Anlama Gelir?

Vücudumuzun en kıymetli modüllerinden bir tanesi olan tiroid bezinin çalışma durumundan şüphelenildiği vakit TSH testi yapılır ve bu pahanın yüksekliğine ya da düşüklüğüne nazaran birtakım hastalıklar tespit edilir. TSH yüksekliği nedir, belirtileri nelerdir, neden olur ve tedavisi nedir tüm ayrıntılarıyla anlattık.

Vücudumuzun tıkır tıkır çalışmasını sağlayan en değerli elemanlardan bir tanesi de tiroid bezidir. Tiroid bezi fazla çalıştığında hipertiroidi, az çalıştığında ise hipotiroidi durumu ortaya çıkar. Her iki durum da olumsuz kabul edilir zira ne az ne çok, olağan çalışması istenir. Eğer tiroid bezinin gerçek çalışmadığından şüpheleniliyorsa TSH testi yapılır ve çıkan kıymete nazaran yeni durumlar incelenir. 

Halk ortasında TSH yüksekliği ya da düşüklüğü olarak bilinen durum da aslında bu testin sonucudur. TSH testi her vakit yapılmayan fakat kan alınarak yapılan kolay bir testtir. Bu nedenle tiroid bezinin çalışmama ya da çok çalışma üzere bir durumu oluştuysa çabucak bu test yapılır ve sonuçlara nazaran tedaviye başlanır. İşte bu yazımızda TSH yüksekliği ve düşüklüğü nedir, belirtileri nelerdir üzere soruları yanıtlıyoruz.

Önce olayı anlayalım; TSH nedir?

Tiroit Stimulating Hormone, kısaca TSH; tirotropin olarak da da bilinen glikoprotein yapısına sahip bir hormondur. Asıl misyonu, T4 olarak bilinen tiroksin ve T3 olarak bilinen triiyodotironin üretmesi için hipofiz bezini uyarmaktır. Bu ikaz olmayınca hormonlar üretilmez ve metabolizma suratımızda olağandışı değişimler meydana gelir. 

Peki TSH testi nedir?

Farklı şikayetlerle doktorunuza gittiğiniz vakit bu şikayetler sonucunda tiroid bezinizin az ya da çok çalıştığından şüphelenilirse sizden TSH testi istenir. Açlık aranmayan bu test olağan damar yolundan alınan kan üzerinde yapılır. Kan genelde erken saatlerde alınır zira gün içerisinde hormon düzeylerinde değişiklik olabilir.

İdeal TSH kıymeti kaçtır?

Hastalıklara, yaşa, cinsiyete ve öteki durumlara nazaran değişiklik gösterebilir lakin olağan kabul edilen ideal TSH kıymeti her 1 litre kan için 0,4 – 5,0 mililitredir. Eğer kişi bir cins tiroit bozukluğu tedavisi görüyorsa bu kıymet her 1 litre kan için 0,5 – 3,0 mililitre olarak da olağan kabul edilebilir.

Herkes için değişebilen TSH yüksekliği belirtileri nelerdir?

• Sürekli sonlu olma hali
• Halsizlik
• Depresyon
• Sürekli yorgun hissetme
• Cinsel isteksizlik
• Saç incelmesi
• Kekemelik
• Nedensiz kilo alma ya da kilo verme
• Unutkanlık
• Sürekli üşüme
• Kısırlık
• Ciltte kuruma
• Göz etrafında şişlik
• Ciltte soluklaşma
• Regl gecikmesi
• Tırnakların kolay kırılması

TSH yüksekliği durumunda şahıslarda en yaygın görülen belirtilerden kimileri bu halde. Elbette bu belirtilerin olması kesinlikle TSH yüksekliği manasına gelmez ve birebir vakitte bunlar yoksa da TSH yüksekliği yok demek değildir. Yapılan test sonucu en yanlışsız kararı doktorunuz verecektir.

En yaygın görülen TSH yüksekliği nedenleri:

• Hipofiz adenomu
• Hipotiroidi
• Hipofiz bezinin alınması
• Vücutta yetersiz iyot
• Hipertiroidi tedavisinde kullanılan ilaçlar
• Radyoterapi tedavi
• Lityum içeren ilaçlar
• Tiroit hormonu direnci
• Aşırı kalsiyum ve demir dayanağı alımı
• Östrojen takviyesi alımı
• Antidepresan ve gibisi ilaç kullanımı
• Hashimoto tiroidi
• Konjenital hipotiroidi 
• Kara lahana, çiğ karnabahar, kırmızı turp üzere besinlerin fazla tüketilmesi

TSH yüksekliğine neden olduğu bilinen en yaygın durum, hastalık ve rahatsızlıklardan kimileri bu formda. TSH yüksekliğinden emin olduğu vakit hekiminiz farklı testler isteyerek tam olarak bu durumun nedenini öğrenmek isteyebilir. Durumun nedeni ortaya çıkınca buna uygun bir tedavi uygulanır. 

Böyle bir durum oluştuysa TSH yüksekliği nasıl tedavi edilir?

Yapılan TSH testi sonuçlarına nazaran kesin olarak TSH yüksekliği tespit edildiyse birinci olarak buna neden olan durumlar ortadan kaldırılmaya çalışılır. Daha sonra ilaç tedavisine başlanır. Tabii TSH yüksekliğinin nedenine nazaran farklı tedavi sistemleri de izlenebilir, buna doktorunuz karar verecektir.

Belki de yüksek değildir: TSH düşüklüğünün belirtileri nelerdir?

• Yoğun terleme
• Düzensiz kalp atışı
• Guatr
• Sürekli hudutlu olma hali
• Sürekli uyku hali
• Sürekli tasa hali
• Sürekli yorgun hissetme
• İştah artmasına karşın yaşanan kilo kaybı
• Gözlerde şişkinlik
• Ellerde titreme
• Kaslarda zayıflama
• Aşırı bağırsak hareketleri
• Saç kaybı

TSH düşüklüğü durumunda şahıslarda en yaygın görülen belirtilerden kimileri bu formda. Elbette bu belirtilerin olması kesinlikle TSH düşüklüğü manasına gelmez ve tıpkı vakitte bunlar yoksa da TSH düşüklüğü yok demek değildir. Yapılan test sonucu en yanlışsız kararı doktorunuz verecektir.

En yaygın görülen TSH düşüklüğü nedenleri:

• Nodüler tiroid
• Haşimoto hastalığı
• Fazla iyotlu tuz tüketilmesi
• Fazla tiroit hormonu ilacı kullanılması
• Fazla tiroit hormonu dayanağı alınması
• Graves hastalığı
• Tiroit bezi iltihabı
• Zehirli guatr başlangıcı ve tedavisi
• Hipofizden az TSH salgılanması
• Gebelik
• Levotiroksin ilacı kullanılması

TSH düşüklüğüne neden olduğu bilinen en yaygın durum, hastalık ve rahatsızlıklardan kimileri bu biçimde. TSH düşüklüğünden emin olduğu vakit hekiminiz farklı testler isteyerek tam olarak bu durumun nedenini öğrenmek isteyebilir. Durumun nedeni ortaya çıkınca buna uygun bir tedavi uygulanır. 

TSH düşüklüğü nasıl tedavi edilir?

TSH düşüklüğünün tedavisinde de TSH yükseliğindekine misal bir usul izlenir. Yapılan TSH testi sonuçlarına nazaran kesin olarak TSH düşüklüğü tespit edildiyse ilk olarak buna neden olan durumlar ortadan kaldırılmaya çalışılır. Daha sonra ilaç tedavisine başlanır. Alışılmış TSH düşüklüğünün nedenine nazaran farklı tedavi formülleri de izlenebilir, buna doktorunuz karar verecektir.

TSH yüksekliği ya da düşüklüğü tedavi edilmezse ne olur?

Tiroit hormonları biz farkında olmasak bile bedenimizin hakikat işlemesi için son derece değerlidir. Bu nedenle yukarıdaki belirtilerden bir ya da birkaç adedini yaşadığınız vakit mutlaka uzman bir tabibe giderek muayene olmalı ve varsa TSH yüksekliğinin ya da düşüklüğünün tespit edilmesini sağlamalısınız.

TSH yüksekliği ya da düşüklüğü kısa periyotta süratli tesirler göstermez lakin metabolizma hızınızdaki değişikliği çabucak hissedersiniz. İlerleyen periyotta kalp ritim bozukluğu ve kalp yetmezliği ortaya çıkabilir ve bu da ani ölümlere neden olabilir.

Vücudumuzdaki en kıymetli tiroit hormonlarından olan TSH yüksekliği ve düşüklüğü nedir, belirtileri ve nedenleri nelerdir gibi merak edilen soruları yanıtladık. Anlattıklarımız sadece bilgilendirme maksatlıdır. Tüm sıhhat mevzularında olduğu üzere TSH hakkında da en gerçek ve size özel bilgiyi uzman bir tabipten almanız gerektiğini unutmayın.