İş Yerlerinde Kartla Ödeme Yapmak İstendiğinde Daha Fazla Para İstenmesi Yasal mı?

Ödeme yapacağınız sırada içinizden “1-2 lira nedir ki?” diyerek iş yerlerinin kartla ödemede fazla para çekmesini haklı buluyor musunuz?

İçinde bulunduğumuz durumda nakit paralar maalesef eski bedelini görmediğinden sokaktaki simitçiye bile kart uzatır hâle geldik. Neredeyse her ödememizi kredi yahut banka kartlarıyla yapabildiğimiz için de bu durum, yanımızda nakit paraları gereksiz görmemize sebep oldu.

Eğer alıcıysanız, -her ne kadar ekonomik kaidelerden ötürü olsa da- nakit taşımak zorunda olmadan her ödemeyi kartla halledebilmek elbette büyük bir kolaylık. Lakin satıcı tarafına baktığımızda kartlı ödemelerdeki kesintiler bizi karşılıyor. Satıcılar da bu kesintileri azaltmak için alıcıdan daha fazla para çekiyor. Pekala bu yasal mı?

Hayır, yasal değil. Rastgele bir ekonomik kriz ve durum da buna mazeret olamaz.

İş yerlerine verilen POS cihazları, esnafın bu POS’tan aldığı ödemeyle mutabakatlı kuruluşa komisyon ödemesini sağlıyor. Avukat Bahadırhan Tabak’ın çok daha evvelden de lisana getirdiği üzere bu kurul ölçüsü kuruluştan kuruluşa değişiyor. Ancak bu kesintiyi en aza indirmek isteyen iş yeri, komisyonu müşteriye yansıtmış oluyor. Yani iş yerinin mutabakatlı kuruluşa olan kurul borcunu müşteri öderken o para da satıcıya kalıyor.

Durup; “1-2 lira benim için ne ki, kıymeti bile yok” deyip üstünüze yüklenen bu komitesi haklı bulabilirsiniz ama burada bahis bizim haklı/haksız bulmamızın çok ötesinde, yasalarla sabit. Bahsettiğimiz kanun, 2006 yılında yayımlanan Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunu’nun ta kendisi.

Peki burada ne açıklanıyor?

Bu kanunun 17’nci maddesi, durumu şöyle netleştiriyor:

“Üye işyerleri, kart hamillerinin yapmış oldukları mal ve hizmet alımlarının bedelini banka kartı ya da kredi kartı ile ödeme taleplerini kabul etmek zorundadır. Bu mecburilik indirim devirlerinde de geçerlidir. Üye işyerleri, kart hamilinden kartın kullanılması hasebiyle komite yahut gibisi bir isim altında ilave bir ödemede bulunmasını isteyemez. Bu karara ters davranılması halinde, üye işyeri muahedesi yapan kuruluşlar tarafından üye işyeri kontratı feshedilir ve bir yıl müddetle yeni bir kontrat yapılamaz”

Eğer POS aygıtını veren mutabakatlı kuruluş bu durumu tespit ederse mukaveleyi feshedebiliyor.

Bu durum gerçekleşirse farklı bir kuruluştan POS alabilmek üzere bir durum da yok. Çünkü kanunda da geçtiği üzere iş yerleri, 1 yıl mühletle yeni bir anlaşma yapamıyorlar. Ayrıyeten tek sorun yeni POS aygıtı alamamak değil. İş yeri sahibine de adli para cezası kesiliyor. Daha evvel de dediğimiz üzere bunu haklı bulabilirsiniz ama POS aygıtı alırken iş yeri aslında buna yönelik bir mutabakat yapıyor. Daha sonra da bu komite size yansıtılmış oluyor.

Bunun önüne geçip geçmemek sizin elinizde:

Bahadırhan Tabak, bunun önüne geçmek için Tüketici Hakem Heyeti’ne başvurulması gerektiğini söylüyor. Tabak’ın söylediğine nazaran işletmeyle bağını kesen bankanın tüketiciye ödeme yapmak üzere bir yükümlülüğü bulunmuyor. Kendi iadenizi alabilmek için fiş üzere kanıtlarla birlikte Tüketici Hakem Heyeti’ne başvurmanız gerekiyor.

Yazıda da daima belirttiğimiz üzere sorun, 1-2 lira fazladan çekmenin kıymetli olup olmaması değil. Zati bizim için kıymetsiz olan bu meblağlar, ay sonunda epey büyüyebiliyor. Bu durumda satıcının cebine fazladan haksız kar sokarken eş vakitli olarak kuruluşa olan borcunu da ödemiş oluyoruz. Komitelerin artması ve müşterinin bu ölçüsü ödemesi konusunda sizin fikirleriniz neler?