Her Superman âlâ değildir
Kripton’un son oğlu Kal-El, Smallville’li Daily Planet muharriri Clark Kent, dünyanın en kudretli kahramanı Superman… Sevgili Kriptonlumuzu ve yıllar boyunca çıkan sayısız varyasyonlarını, her türlü mecrada ve her türlü şartta görme bahtına eriştik. Superman, her ne kadar, epey kolay bir vintage devir berbatı olarak yaratıldıysa ve büyük resme baktığımzda çok daha kudretli kahramanların olduğu DC cihanında, o kadar da özel bir yere sahip olmaması gerektiğini düşünsek de, bu işin bir de gerçek dünya kısmı var.
Uçma gücü bile animatörlerin tembelliği yüzünden eklenen ve başta kriptonit olmak üzere kırmızı güneş ışınları, büyü, zihin denetimi üzere sayısız zayıf noktası olan Superman, yaratıldığından itibaren o denli bir simgeye dönüşmüştür ki, sözlüklere girip tabirlere bile sahip olmuştur. Bunun temel sebebini bana sorarsanız şöyle bir yanıt veririm:
Superman, insanların başlangıcından beri süregelen gökleri fethetme isteğini temsil eder. “Gökteki Adam” efsanesini kıssalarında akla yatkın kullanan müellifler, yalnızca “Tanrı ve Superman” konseptleri üzerine bile sayısız yazı karalamıştır.. “Tanrı’nın merhameti ve kudretinin insan hali” cümlesine odaklanan müellifler, hem bir insanı insan üzere gösterip hem de “süper” isminin hakkını veren bir tanrıyı kahraman yapmıştır. Berbatları bile kurtarması ve kimseyi öldürmemesi ile merhamet, “Kahramanların en süperi” ithamları ile üstünlük, insan bedeninin bütün kaslar ve sistemlerini ilah düzeyine taşımasıyla da kudret… Bu tip yazımlar yıllar sonra Superman’i dünyadaki en çok bilinen kurgu karakterlerden birisi haline getirmiştir. Piyasa pelerinlilerle dolduğunda ise, Moore üzere dahi muharrirler “For the Man Who Has Everything” üzere harika kısmını çıkarsak bile Clark’ın hala kahramandan öte çok lakin çok yeterli bir insan olduğunu anlatmıştır bizlere.
Superman’in bu kadar tanınan olduğu ve sayısız varyasyonun da olduğundan bahsetmiştim en başta, artık bütün bu bahsettiğim birikimleri yıkanlara ve kalan küllerin inanılmaz yine doğuşlarına biraz göz atalım. Elbette yazı içinde karakterlere ve çizgiromanlarda işlenen hikayelere dair spoilerlar olduğunu da belirtmiş olayım.
Lord Superman of Justice Lords
DC animasyon dizilerinden, çoğunluğun tersine, favorim olan 2001 üretimi Justice League; “keşke her hafta yeni kısım bekleme heyecanını tekrar yaşasam” dediğim dizilerdendendir katiyetle. Hiçbir tekil kısmı olmayan, her kısmı ya 2 ya 3 partlık arklardan oluşan JL, pek çok inanılmaz sahne ve kıssaya konut sahipliği yapar. Benim bu serideki favori kısmım her ne kadar devam dizisi Justice League Unlimited’daki “For the Man Who Has Everything” olsa da (ki kendisi üstte bahsettiğim kıssanın animasyon halidir) bu dizideki favori kısmım katiyetle Lord Superman’in başı çektiği “Justice Lords” serisidir.
Justice Lords bizimkiyle neredeyse birebir bir kainatta başlar. Justice League vardır ve Lex Luthor yeniden ne yapıyorsa motamot devam ediyordur. Bizimkinden ayıran olaylar zinciri ise Amerikan Lideri seçilen Lex’in, Flash’ı öldürmesiyle ve derinden sarsılan Justice League grubunun, başta Superman olmak üzere Lex’i öldürmesiyle patlak verir. Takımımız bu olaylardan sonra dünyaya kendi başlarına nazaran “düzen” getirmeye başlar. Artık bütün Dünya’yı Justice Lords yani Adalet Lordları yönetmektedir. Öykünün bu kısmı büsbütün diktatörlük neden berbattır iletisi vermeye adanmış aslında, lakin bahsettiğimiz olaylardan beri mağarasından çıkmayan Batman’in, Earth 1 (yani bizimki) Justice League’in olduğu cihanı keşfetmesi ile kısmın öyküsü tam olarak başlar. Diğer bir cihan dahi olsa da Flash’ı tekrar kaybetmemeyi ve oraya da nizam getirmeyi emel bilen Justice Lords, Earth 1’ı fethetmeye karar verir ve Justice League’i de ortadan kaldırmalıdır. Serinin başı basitçe bu türlü özetlenebilir.
Buradaki Superman, yani Lord Superman, Watchmen’den ilham alındığını bariz biçimde hissettiriyor. Hatta direkt olarak kısım serisinin kendisi o denli desem palavra olmaz. Bu argümanı kendime nazaran şöyle açıklayayım:
Watchmen’in temel mottosu olan “Who Watches the Watchmen?” yani “Gözcüleri Kim Gözlüyor?” esintileri var bir kez. Gözcüleri Kim Gözlüyor aslında epeyce diktatörlük ve tek otorite aksisi bir kelam. En üst otoritenin hiçbir vakit olmaması gerektiğini tabir eder. En üst otorite varsa ve onun otoritesini gözleyen birisi yoksa, doğal olarak onun kusurlarını denetim edecek de kimse yoksa, bu zalimliğe girer. Watchmen de bahsimiz olan Justice Lords da buna bir örnek. Hatta Justice League Unlimited büsbütün bu baş yapısı temel alınarak hazırlanmıştır. Amanda Waller’ın tek maksadı bu senaryoyu önlemektir. İzlerseniz daha ayrıntılı anlayabilirsiniz bahsettiklerimi.
Lord Superman de bütün bu olayların merkezinde olağan ki. Bunun sebebi hem Superman olması hem de ortalarındaki en agresif üye olması. Artık Superman her ne kadar çok güçlü bir karakter olsa da, kozmik ölçekte yalnızca bir düşünüşüyle Superman’in varlığını yok edebilecek çok fazla karakter var. Buraya bir “ama” koymam gerekiyor zira Superman birebir vakitte kendini daima tutan da bir karakter. Hiçbir vakit tam gücüyle hareketlerini gerçekleştirmez. Lex kendisini öldürmek üzereyken de Zod bütün dünyayı yok etmek üzereyken de daima kendini hudutlar. Kendisinin de dediği üzere, her şey ona kartondan üzere geldiği için bu sınırlamaları kabullenir. Bunun temel sebebi ise nitekim kimseye yahut hiçbir şeye ziyan vermek istememesi, denetimi kaybedip ezkaza olsa bile kimseyi öldürmemek istememesidir. Clark’ın güzel kalpliliği yani. Lakin Lord Superman’de düzgün kalp diye bir şey kalmadığı için Superman’i bile öldürmüş Doomsday’i yalnızca ısı görüşüyle sakat hale çevirmek bir yana, bütün Superman kurallarını yıkacak kadar ileri gitmekten çekinmeyen biri haline gelmiştir. Genelde Superman’de bir algı var mesela, sonlandığında daha da güçleniyor diye. Aslında bu algının sebebi de büsbütün bu özelliğe bağlı. Hulk üzere sonlanınca güçlenmek yerine denetimini kaybetmeye başlayınca kendini dizginlememeye başlıyor. Benim Lord Superman’e bu kadar bayılma sebeplerimden birisi de muhakkak bu özelliği çok akıllı ve kolay bir biçimde ele almasıdır. O da Doomsday sahnesi diyebilirim spoiler vermeden.
Homelander
Homelander konsepti sahiden inanılmaz. Muhakkak bir anne rahminde büyümemiş, yalnızca donörü olan bir gen ve çokça V bileşeni ile dünyaya getirilen; kendisinin “Kötü Oda” dediği, yalnızca bir pencerenin ve bir battaniyenin olduğu, profesörlerin üzerine dünyada bulunan her türlü ziyan verme tekniğini uyguladığı, annesinin olmadığı (ki en yıkıcısı budur) ve sayabileceğim sonsuz travmatik olaylarla dolu laboratuvar fareliğiyle geçen yılların büyüttüğü bir üstün kahraman. Sayısız ruhsal travma ve sayısız endişe kitabına bahis olacak konsepti doğduğundan itibaren bu koca dünyaya atılana kadar yaşayan, lakin herkesin kendisinden “dünyanın en büyük kahramanı” olmasını istediği, bütün bunların ise bir rabbin bedeninin içine sıkışmış zayıf bir çocuğun hayatı olması… Gerçekten inanılmaz demek dışında bir şey bulamıyorum.
Homelander, biyolojik olarak Soldier Boy’un oğlu olsa da öteki V enjekte edilmiş üstünlerin tersine kimi farklı istikametleri vardır. V yüzünden gözlerinin mavi olması, V özelliklerini genetik olarak aktarabiliyor olması üzere. Sebebi de üretim üslubuyla alakalı büsbütün. Çizgiroman ile çokça paralellik taşıyor dizi, daha fazla bilgi için okumanızı tavsiye ederim. Çizgiroman demişken şunu da atlamayayım: Bu karakterin şimdi dizide finalini göremedik ancak çizgi romanlarda epey farklı bir sonu var. Dizinin 3. döneminde olan olayları dikkate alırsak da çizgiromandaki sonu yaşamayacağını anlamış oluyoruz natürel.
Superman (Injustice)
Injustice’ın birinci 3 cildini çok severen ve son 2 cildini ise pek de sevmeyerek birkaç hafta evvel bitirmiş biri olarak söylemem lazım ki: Kingdom Come düzeyinde bir öykü okumak isteyenler öteki yere bakmasın. Birinci 3 cildiyle ve DC kozmosunu derin ele alışıyla, her yerden karakterleri akla yatkın kullanmasıyla ve olağan ki gördüğüm en uygun Superman portrelerinden birisiyle eşine sıkıntı rastlanır bir öyküydü Injustice. Injustice 2 ile okumaya devam ediyorum bu kıssayı, ortaya Berserk ve diğer kitaplar girip çıktığı için odak kaybı yaşamama karşın 2. serinin de epeyce kaliteli devam ettiğini belirtmem lazım.
Joker’in aşikâr bir orijini olmamasına rağmen, hatta aşikâr bir Joker olmamasına rağmen, bir nevi efsaneleşen bir orijin cümlesi vardır: “Sadece çok makûs gün bir geçiren, sıradan bir adam”. Pekala, bu cümleyi bir allaha uyarlarsak, ne olur sizce?
Şimdi anlatacağım kısım biraz, nasıl desem, uçuk olabilir: Joker, Batman’den sıkılıp kendi tabiriyle oyunu kolay moda almaya karar verir ve kafayı Superman’e takar. En yakın arkadaşlarını vurduktan sonra Superman’i muhakkak dozda Kriptonit/Scarecrow’un dehşet gazı karışımına maruz bırakır ve Metropolis’e bir bomba kurar. Gazın tesirindeki Superman, gebe eşi Lois’i Doomsday olarak görmeye başlar ve onu uzayda öldürür. Doğal bebek de hayatını kaybeder. Bu sırada Metropolis’deki bomba patlar ve Superman’in neredeyse tanıdığı herkes ölür. Ve üstte gördüğünüz fotoğraftaki olayla birlikte diktatör Superman rejimi başlar. Evet, gerçekten baya berbat bir gün.
Injustice Superman’i, bahsettiğimiz yeterli kalbi büsbütün yok olan bir adamı anlatır. Öfkeli, ancak çok öfkeli bir adamı; hatta bir tanrıyı, bir sembolü, direkt umudun kendisini işler. Lord Superman yahut öbür makus varyasyonların bilakis, Injustice Superman’i, önemli ciddi çoka kaçabilmesiyle de ayrılabilir. Alfred’in suikastini ayarlamak, Martian Manhunter’ı yakmak, Oliver’ı Dinah gebeyken öldürmek ve hatta Yellow Lantern bile olmak… Evet, ‘kötü bir gün neler yaptırır’ı anlatıyor Injustice. Başta anlattığımız Joker olayları yaşadıktan sonra artık hiçbir berbat olayın yaşanmamasını başa takan Superman’i bu türlü görmek de epey ironiktir ayrıyeten. Zorla bütün dünyadaki savaşları bitirmekten kendi polis teşkilatını kurmaya, yapılan bütün silahları imha etmekten Flash’la satranç oynarken karar verdikleri bütün sigaraları yok etmeye kadar sayısız hareketi görebiliriz Superman’den. Zorla barışı sağlamaya başa takar, ancak Batman’in tek kuralını çiğnemekle başlayan sayısız olaylar zinciri sonucunda Bruce’u da karşısına alır. Batman v Superman mi görmek istiyorsunuz? Özgünü burada anlayacağınız.
Belirtmeden geçmeyelim, Injustice’ın baya bir içeriği var. Her ne kadar NetherRealm’in dövüş oyunu serisi çok başarılı olsa da Year 5’in sonrasında geçtiği için evvel çizgi romanları okumanızı tavsiye ederim.
Ultraman
Homelander’a aklını en kaybetmiş Superman varyasyonlarından birisi dedik lakin pekala birebirini DC hudutları içerisinde görmek isterseniz nereye bakmanız gerekir? Ultraman natürel ki. Bilhassa Crisis On Two Earths sinemasıyla (özellikle Owl-Man, DC fandomunda çok sevilen bir karakter haline gelmiştir bu sinema sayesinde) popülerliğinin doruğuna ulaşan Crime Syndicate’ın kurucusu, Earth Three Kal-II’si Ultraman’e. Ayrıyeten kendisi gördüğüm en Edgar Allan Poe orijinlerden birisine sahip, şöyle ki:
Basitçe Kripton’dan Dünya’ya, Anti Monitor tarafından yok edilen Kripton’dan Jor-II tarafından kozmostaki en güçlü varlık olmaya ve Kripton’u yok edenlerden intikam almaya amaçlandırılarak yollanmıştır. Gemi bildiğimiz üzere Smallville’e düşmüştür lakin bu sefer alkolik Martha ve Jonathan Kent tarafından bulunan bebek, küçüklüğünden beri berbat bir formda yetiştirilmiştir. Bu süreç çok da uzun sürmez zira 7 yaşında ikisini de öldürmekle kalmaz, bütün çifliği de yakar. Ultraman ismini alan Kal-II, büyüyünce Crime Sydnicate’ı kurmaya karar verir. Dünyaya dehşet getirmeye ant içmiş olur da diyebiliriz. Takım, büsbütün Justice League üyelerinin paralel cihan halleriyle doludur.
UltraMan, makûs ailelerin çocukları üzerindeki tesirinin DC hali üzere geliyor bana. Hem Jor’un direkt oğlunu doğurma maksadı, hem de yetiştiği etraf olan Jonathan ve Martha’nın alkolik ve problemli beşerler olması sebebiyle evlatlarına karşı olan berbat davranışları bir oldukça üzücüdür. Superman olarak bildiğimiz o şanlı kahramanın Ultraman dediğimiz canavara dönüşümünün sebebinin bu olaylar olduğu bariz aslında. Aile ve etraf farkı dışında birebir aynı varlıkların bu kadar farklı olmasının tesirini çarpıcı sahnelerle anlatmakla yükümlü UltraMan. Homelander ve Ultraman benzetmesi yapmıştım başta. Bu karakterler sahiden de anne ve baba kavramının her insan için ne kadar kıymetli olduğunu anlatmanın Superman versiyonları, bu manada çok paraleller.
Yazının sonuna gelirken bir sonraki yazıya kadar kendinize düzgün bakın demek ve sokakta bir kuş yahut bir uçak görürseniz bir kez daha bakmanızı tavsiye ederim. Lakin üsttekilerden birisi olmamasına dikkat edin. Hoşçakalın!
