Diğer Araçların Aksine Gemilerde Neden Far Yok? Gemi Mühendisinden Cevabı Bizzat Aldık…
Diğer araçlarda farlar, gerçek manada hayati değer taşıyorken gemilerin neden farlara sahip olmadığını hiç düşünmüş müydünüz? Gemi İnşa Mühendisi Mustafa Cemil Şensoy, bu baş karıştırıcı sorunun yanıtını şahsen bizim için yanıtladı.
Geceleri rastgele bir araç kullandığınızda, bisiklet bile olabilir, önünüzü aydınlatacak bir far olmadığını düşünün. Aracı kullanmak neredeyse imkânsız hâle gelir. Aklımıza gelebilecek çabucak hemen tüm araçlarda durum böyledir ama gemiler hariç!
Belki aklınıza birtakım sebepler gelmiş olabilir lakin birinci ağızdan dinlemekte yarar var. Gemi inşa mühendisimizin konuya açıklık getiren açıklamalarına birlikte bakalım.
Evet, gemiler kıyıya yanaşırken ışıklarını görürüz lakin bunlara birer ‘far’ diyemeyiz.
Gemilerde gördüğümüz aydınlatmalar, rıhtım dışında herhangi bir şeyi aydınlatmak için pek kullanılmazlar yahut yol göstermeleri için de tasarlanmazlar. Bazen Çanakkale Boğazı üzere darboğazlarda kullanılabilirler.
Önde kırmızı ve yeşil, artta beyaz olarak bulunan bu seyir fenerleri; gece seyahatlerindeki gemilerin birbirine olan aralarını, rotalarını, taraflarını, seyir hâlinde olup olmadıklarını gösterir. Hatta geminin olabildiğince karanlık olması daha çok tercih edilir ve pencereler bile perdeyle kapatılır ki dışarı vuran ışık, diğer bir kaptanın gözünü almasın.
Suları, kara yollarıyla bir tutmayınca bu durum biraz daha anlaşılır olabilir.
Kara yollarının tersine su yollarının belli şeritleri ya da kasisleri, tümsekleri yok. Kaptanlar yollarını, haritalar ve şamandıralar kullanarak belirler.
Eğer gemilerde farlar olsaydı, yalnızca hudutlu bir aralıkta görüş sağlayabilirdi ve ışık sudan yansıyarak genel görüşü azaltabilirdi. Bu da öteki kaptanların başını karıştırabilir ve kaza riskini artırabilir.
Ay’ın ışığı etrafı aydınlatmaya yetiyor.
Ay’ın Dünya’yı aydınlattığı ışığı hafife almamak gerek. Kaptanlar için Ay ışığı, yapay bir aydınlatmadan daha fonksiyonel. Ay ışığının yetersiz kaldığı durumlarda ise tekrar yapay bir ışık kullanmadan sırf radarları kullanarak seyirlerine sağlıklı bir halde devam edebilirler.
Kaptanların gece görüşü, varsayım ettiğimizden çok daha düzgün düzeyde.
Güneş ışığından kapkaranlık bir odaya girdiğinizi düşünün. Başta her yer zifiri karanlıktır ancak gözleriniz yavaş yavaş alıştığında etrafınızdaki objeleri seçmeye başlarsınız. Kaptanların da gözleri, karanlık yolculuklara hayli alışık.
Yaban hayata verilen değer de yadsınamaz.
Birçok gemi, çeşitli canlıların yaşadığı sulardan geçer. Ağır bir yapay ışık, beslenme yahut göç üzere hayvanların doğal davranışlarını bozabilir. Yaban hayata verilen rahatsızlığı önlemek adına kaptanlara, gece seyahatlerinde parlak ışık kullanımını tercih etmemeleri söylenir.
İşte okuyunca çok mantıklı gelen tüm sebeplerden ötürü öbür araçların bilakis gemilerde far bulunmaz.
