Elon Musk’ı Tesla ya da SpaceX şirketlerinin muvaffakiyetleri ya da Twitter’ı aldıktan sonra attığı adımları ile tanımış olabilirsiniz. Şayet öyleyse kendisinin X harfine olan takıntısını öğrenince ziyadesiyle şaşıracaksınız.
Dünyanın en kıymetli araba şirketi, dünyanın birinci özel uzay nakliyeciliği firması ve dünyanın en tartışmalı toplumsal medya platformu artık tıpkı bireye ilişkin. 2022 yılında Twitter’ı 46 milyar dolara satın alan Elon Musk, “ifade özgürlüğü” diye diye başımızın etini yediği bir devrin akabinde şirketi her tuşa basarak yönetmeye başladı.
Aldığı ani ve açıklanması güç kararlar, aslında Musk’ı daha evvel tanımış olanlar için çok da şaşırtan değildi. 2018’de Tayland’daki bir mağarada mahsur kalan çocukları kurtaracak dalgıçlara SpaceX’in ürettiği bir oksijen tüpünü vermeyi teklif eden Musk, mantıklı bir nedenle bu teklifi reddeden dalgıca “pedofili” diyecek kadar ileri gittiğinde; anlaşıldı ki hiç de olağan bir milyarder değildi. Bu tip davranış ve tavırlarının sayısı, vakitle tıpkı servetindeki dolar sayısı kadar arttı. Lakin kendisinin X harfine olan takıntısı hiç değişmedi.
Başlamadan evvel, Elon Musk’ın öyküsünü -kurduğu tüm şirketler üzerinden- izleyebilirsiniz:
Yıl 1999, tarihin birinci dijital bankacılık sistemlerinden birisi “x.com” kuruluyor:
Palo Alto, Kaliforniya’da yaşayan çiçeği burnunda iki kardeş teşebbüsçü; Elon ve Kimbal Musk daha 30’lu yaşlarında bile değiller. Fakat dijital bir kent rehberi sistemi olan Zip2 yazılımını 307 milyon dolara, devrin teknoloji devi Compaq’a satıyorlar. Bu satış ile birlikte Musk cebine kemiksiz 22 milyon dolar para kalıyor ki bu ölçü, şayet 1999 yılındaysanız -günümüze kıyasla- büyük bir servet.
Henüz 28 yaşındayken Silikon Vadisi milyoneri olan Musk, o mecmua senin bu gazete benim muvaffakiyetlerini anlatıyor; değerli spor otomobillere biniyor ve modelleri koluna takıyordu. Genç yaşta gelen şöhret ve zenginliğin sefasını sürdüğü 1 yılın ardından, 1999’da daima aklında olan sıkıntıya tahlil üretti:
“Bankaları internetle buluştursak nasıl olur?”
Aslında bu daha evvel yapılmıştı, fakat internet altyapılarının sonlu olması ve potansiyelinin daha evvel fark edilememesi nedeniyle dijital bankacılık, Musk devreye girene dek çok hudutlu alanlarda kullanıyordu. Musk aslında “parayı dijitalleştirmek” istiyordu ve bu gayeyle X.com alan ismini alıp şirketi kurdu.
Yıl 2000, X.com dünyanın birinci yaygın ödeme sistemi oldu ve Musk şirketi sattı: Bugün o şirketin ismini PayPal olarak biliyoruz…
Hızlı bir yükselişle birlikte X.com, insanların hiç fizikî para kullanmadan internetten ödeme yapabildiği bir altyapı kurmuştu. Bugün duyunca kulağa pek yenilik üzere gelmeyebilir, fakat o devirde bu şirket, at otomobiline motor takmış üzereydi. Comnify ile birleşen X.com’u bir müddet boyunca Musk yönetmeye devam etti. Sonra şirketin ismi PayPal olarak değiştirildi.
E-posta ve kızılötesi temas ile para gönderme ve alma servisine dönüşen PayPal, 2002’de tam 1,5 milyar dolar karşılığında e-ticaret şirleti eBay tarafından satın alındı. Şimdi 30’lu yaşlarının başında olan Musk, yalnızca %11,5 olan pay hissesi karşılığında bu satıştan 175 milyon dolar para kazandı.
Yıl 2002, Musk X harfine olan aşkını kalbine gömdü ve uzayda yaşatmak için SpaceX isminde yeni bir şirket kurdu:
Kazandığı para ile küçük bir araba şirketi olan Tesla’yı satın alan Musk, kalan parasıyla da SpaceX şirketini kurdu. Devrin en yıldız astronomlarını ve uzay mühendislerini bu şirkette topladı. Maksadı, Dünya yörüngesine roket gönderme maliyetlerini düşürmek ve devletleri müşterisi haline getirmekti. SpaceX, 2010 yılların başından itibaren yine kullanılabilir roketlerle bu maliyeti 10’da 1’ine düşürdü, hakikaten de devletler müşterisi oldu.
Yıl 2015, Tüm vakitlerin en tanınan elektrikli SUV modellerinden Tesla Model X:
Musk’ın marka yaratma konusundaki sıra dışı yaklaşımlarının birinci örneği her vakit Tesla’da ortaya çıkmıştı. Tesla’nın birinci arabası, birebir vakitte birinci elektrikli süper-spor araba olan Roadster’in akabinde Musk sırasıyla SEXY sözünü oluşturan harfleri yeni modellere vermeye başladı. E harfi o sırada öteki bir şirkete ilişkin olduğu için 3 ismini verdi. Lakin X, yeniden Musk’ın vizyonunun bir modülü haline gelmişti. Model X, spor özelliklere sahip hibrit bir SUV aracı olarak piyasaya sürüldü.
Yıl 2017. Yıllar evvel sattığı “X.com” alan ismini “Şimdilik büyük bir planım yok lakin benim için manevi kıymeti büyük” açıklamasıyla geri alan Musk, bunun için yaklaşık 6 milyon dolar ödedi:
X.com’un finansal bedeli hakkında ne PayPal ne de Musk bir açıklamada bulunmadı lakin domain fiyatlama sitelerinin bilgilerine nazaran bu alan ismi, o devir yaklaşık olarak 6 milyon dolara denk düşüyordu. Elbette bu fiyat servetine kıyasla devede pire üzere. En nihayetinde manevi kıymet verdiğini tabir etmişti. Site uzun müddet yalnızca X harfinden diğer bir şey göstermedi. O büyük planın ayrıntılarını ise daha sonra öğrendik:
Yıl 2020. Güzel geldin Ebubekir Sıd…. amaaaan X Æ A-11 bebek…
Müzisyen Grimes ile evlenen Musk, bu münasebetten olan birinci çocuğuna X Æ A-11 üzere tuhaf bir sim vermeyi tercih etti. Bunun ne manaya geldiğini hiçbir vakit net biçimde ve ciddiyetle açıklamadı. Fakat ismin söylem zorluğundan olacak ki çocuğuna kısaca X diye sesleniyor.
Yıl 2022. Öteki makûs bir latife sandık lakin önemli çıktı, Twitter’ı 46 milyar dolara satın aldı:
Ne için kurduğu muhakkak olmayan şirket X Corp üzerinden Twitter’a 46 milyar dolar para ödeyen Elon Musk, artık toplumsal medya devinin de sahibiydi. Bir müddet boyunca şirketi o denli berbat karşılanan kararlar ile yönetti ki Twitter, insanların bir an evvel kaçmak istedikleri yer haline getirdi. Tweet görüntüleme hududu getirdiği birebir hafta içerisinde rakibi Meta (Facebook), Instagram ile giriş yapılan Threads’i kullanıma sundu.
Twitter, artık milyonlarca insanın dijital kavimler göçü yapmak için alternatif coğrafyalar aradığı bir platform. Hakikaten Threads dahil, Twitter kadar kamsamlı özellikler sunan bir uygulama yok. Ayrıyeten Musk, Twitter’ı “her şeyin uygulaması” yapmak amacıyla ani kararlar almaya devam ediyor.
Temmuz 2023 prestijiyle uzun müddettir pasif olan X.com adresini Twitter.com’a yönlendiren Musk, dönüşüm için birinci adımları atmaya başladı. Twitter’ın resmi Twitter profili X ismini aldı ve şirkete dair tüm varlıkların yavaş X’e dönüştüğü, gerçeklikten kopuk bir tekrar markalama devrine girdik.
Her şey Twitter’ın X ismini almasıyla sonlu değil, Elon Musk’ın tüm şirketleri “X Corp” ismi altında birleşmek üzere:
X Corp ismiyle bir çatı şirket kuran Elon Musk, Twitter’ı bu şirketin altında konumlandırdı. Kendisi X Corp’u yönetirken bugüne kadar kurduğu Tesla, SpaceX, Boring Company, Neuralink, yeni yapay zekâ şirketi xAI; her an X Corp bünyesine geçebilir.
Anlaşılan o ki Elon Musk, yalnızca Twitter’ı kurmamın peşinde değil, birebir vakitte uzay kargoculuğundan Mars’ın dünyalaştırılmasına, elektrikli ulaşımdan tünel kazma sistemlerine, beyin çipi ve insansı robotlardan yapay zekâya kadar HER ŞEYİ YAPAN TEK BİR ŞİRKET hayal ediyor.
