Osmanlı’da İntihar Salgını Başlatan Ürkütücü Hikâye: Ölümün Nasıl Bir Şey Olduğunu Yazabilmek İçin Bileklerini Kesen Beşir Fuad!

İşin içine hem sanat/sanatçı hem de intihar kavramı girince durumlar, olağandan çok daha sarsıcı bir tesir bırakabiliyor. Tarihte ve sanatta intiharın çokça yeri var lakin bizim tarihimizde, Osmanlı’da intihar salgını başlatacak kadar güçlü bir öyküyü duymuş muydunuz? Yanıtınız hayır ise birazdan öğrenecekleriniz karşısında kendinizi hazırlamalısınız.

Kitaplarında daima intihardan bahseden, ana karakterlerin sonunun genelde intiharla bittiği muharrir Stefan Zweig’in kendi sonunun da intiharla bitmesi yahut Goethe’nin ‘Genç Werther’in Acıları’ kitabıyla Almanya’da intihar oranlarını artırması üzere örnekler edebiyat tarihinde unutulmayacak örnekler olarak yerlerini aldı.

Diğer bir yandan, İslam kültürüne ve inancına sahip Osmanlı devrinden bir isim olan Beşir Fuad… 35 yaşındaki Fuad, ölümün nasıl bir şey olduğunu yazabilmek için bileklerini kesti ve o hâlde notlar aldı. Sonrasında ise Osmanlı’da ‘intihar salgını’ baş gösterdi.

Öncelikle, Beşir Fuad’ın kişiliğini anlamakta yarar var.

Aldığı eğitimler sayesinde aydın bir insan olarak yetişen Beşir Fuad; her vakit, devrine nazaran daha farklı bir insan oldu. Büsbütün batılı bir eğitimin beraberinde âlâ düzeyde Fransızca da öğrendi.

Materyalist ve Naturalist bir bakış açısına sahip olan Fuad, bilimi hayatının rehberi olarak görüyordu ve dinle pek ilgilenmiyordu. Ahmet Mithat Efendi’nin yorumuna nazaran, Beşir Fuad’ın dini öğretileri Fransızca lisanından öğrenmesi, dinle bağlantısının olmamasında bir etkendi.

Sırp Savaşı, Rus Savaşı ve Girit İsyanı’nda fiilen bulundu ancak yazdığı askeri makalelerde mutevazı kişiliğinden ötürü bundan hiç bahsetmedi.

Hayatı da genel olarak pek yolunda gitmedi. Onu, adım adım yaşamına son vermeye yanlışsız itti.

Annesi, daima cinnet geçiren ve ruhsal rahatsızlıkları olan bir bayandı. Onun sonu da intiharla bitti. İki evlilik yapan Beşir Fuad’ın ikinci evliliği kendi isteğiyle gerçekleşmedi ve Namık Kemal ismindeki ikinci oğlu şimdi 1.5 yaşındayken kızılcık hastalığına yakalanarak öldü.

Zihni aydın olsa da güç bir hayat geçiren Fuad’ın mevti de epey sansasyoneldi. Kendi mevtini, kendi elleriyle kayıt altına aldı.

5 Şubat 1887 tarihinde her zamanki üzere konutuna gelen muharrir, evdeki yardımcısına yazı yazacağını ve rahatsız edilmek istemediğini söyleyerek odasına kapandı. Kağıdı ve kalemi aldı, bileklerine morfin sıktı ve sonrasında damarlarını kesti. Bileklerinden kanlar süzülürken o an hissettiklerini kağıda döktü. Kanla mürekkebin karıştığı yazıda şu kelamlar yer alıyordu:

“Ameliyatımı icra ettim, hiçbir ağrı duymadım. Kan aktıkça biraz sızlıyor. Kanım akarken baldızım aşağıya indi. Yazı yazıyorum kapıyı kapadım diyerek geriye savdım. Rahmet versin içeri girmedi. Bundan tatlı bir ölüm tasavvur edemiyorum. Kan aksın diye hiddetle kolumu kaldırdım. Baygınlık gelmeye başladı.”

Beşir Fuad’ın intiharından iki sene evvel yakın arkadaşı Ahmet Mithat’a intiharını planladığını yazan bir mektup gönderdiği biliniyor.

İntihar eden müellifin, olaydan iki sene evvel bunu planladığı bir mektubun Ahmet Mithat’a gönderildiği her ne kadar gerçek olsa da Mithat’ın bu mektubu ciddiye alıp almadığı yahut arkadaşını durdurmaya çalışıp çalışmadığı hiçbir vakit tam olarak bilinemedi.

Ayrıca; aydın müellif, vefatından sonra vücudunu kadavra olarak bir üniversiteye bağışlama talebinde bulundu ancak ‘dinsiz’ olduğu için insanları zehirleyebileceği niyetiyle bu talebi reddedildi. 

Fuad’ın intiharından sonra, İstanbul’da bir intihar salgını başladı.

İntihar olayının akabinde, Sadullah Paşa ve öbür şairlerin de intiharları duyuldu. 11 Mart 1887 tarihinde gazetelerin intihar haberlerini vermesi yasaklandı fakat altı ay sonra kalktı. Bu, İstanbul’un ve Osmanlı’nın ilk intihar salgını olarak tarihe geçti.