Dışkılarıyla ve Hapşırarak İletişim Kurabilen Gergedanların Bunu Nasıl Yaptıklarını Öğrenince Çok Şaşıracaksınız

Dünyanın en ağır kara memelilerinden bir tanesi olan gergedanlar, burunları üzerinde taşıdıkları boynuzları ile son derece korkutucu bir görünüme sahipler. Sadece Afrika ile Asya kıtasında bulunan ve soyları tükenme tehlikesi ile karşı karşıya olan gergedanlar hakkındaki farklı bilgilere gelin yakından bakalım.

İnsanlar olarak kendimizi canlı piramidinin en üstünde zannediyoruz lakin bir belgesel açıp da yırtıcı doğayı keşfettiğimiz vakit aslında ne kadar da güçsüz olduğumuzu fark ediyoruz. Yırtıcı olanları bir kenara bırakın, gergedan üzere otobur canlılar bile hayret verici bir güce sahip. Afrika ve Asya kıtasında yaşayan bir canlı olan gergedan, tonlarca yüke sahip olabiliyor. 

Elbette gergedanı böylesine korkutucu yapan tartısından çok burnunun üstüne taşıdığı boynuzlarıdır. Bu büyük gövdeden beklemeyecek bir süratle koşabilen gergedanın boynuzlarını tehlike anında nasıl kullandığını görmek hakikaten de tüyler ürpetici. Daha ürpertici olan ise bu koca canlılarının soyunun tükeniyor olması. Gelin gergedanlar hakkındaki enteresan bilgilere yakından bakalım.

Gergedanlar hakkında bilgiler:

• Dünyada yaşayan beş farklı gergedan tipi vardır.
• Bir gergedanın yükü üç tondan fazla olabilir.
• Gergedan boynuzunu oluşturan husus beşerde da var.
• Gergedanların görme duyusu çok zayıftır.
• İletişim kurma usullerine hayran kalmamak elde değil.
• Bir gergedandan koşarak kaçmayı düşünmeyin.
• Bir balık üzere yüzebilirler.
• Boynuzları yüzünden avlanıyorlar.
• Yakında etrafta tek bir gergedan kalmayacak.

Dünyada yaşayan beş farklı gergedan tipi vardır:

Gergedanlar, tıpkı atlar üzere tek toynaklı canlılar kadrosunun bir üyesidir. Gergedan denilince herkesin aklına tek bir cins geliyor olsa da aslında ikisi Afrika’da, üçü Asya’da yaşayan beş farklı gergedan tipi vardır. Siyah gergedan ve beyaz gergedan Afrika’da yaşar. Büyük tek boynuzlu gergedan, Sumatra gergedanı ve Cava gergedanı ise Asya’da yaşar. 

Bir gergedanın yükü üç tondan fazla olabilir:

Elbette bu tartı konusu tüm gergedanlar için tıpkı değil. Mesela Sumatra gergedanı ortalama 600 kilogram tartıya sahiptir ve en küçük cins olarak kabul edilir. Afrika’da yaşayan yetişkin bir beyaz gergedanın yükü ise 3500 kilograma ya da üç buçuk tona kadar çıkabilir. Bu türlü bir yüke çıkabiliyor olması hakikaten inanılmaz zira gergedanlar genel olarak sırf otlarla ve yapraklarla beslenirler. Hani zerzevat kilo yapmazdı?

Gergedan boynuzunu oluşturan husus beşerde da var:

Şüphesiz gergedanları bu kadar etkileyici ve korkutucu kılan özelliklerin başında, burunlarının üzerinde bulunan boynuzları geliyor. Cava gergedanının ve ismi üzerinde büyük tek boynuzlu gergedanın sırf tek boynuzu vardır, öbür çeşitlerde ise bu boynuzun sayısı ikidir. Doğdukları günden öldükleri güne kadar gergedanların boynuzları yılda ortalama 7 cm uzar. Bugüne kadar ölçülmüş en uzun gergedan boynuzu tam 150 cm uzunluğundadır. 

Gergedanların boynuzlarının bir çeşit kemik olduğunu düşünüyorsanız yanılıyorsunuz zira bu boynuzlar aslında lifsi bir protein yapısından oluşmaktadır. Bu yapıyı oluşturan keratin isimli protein bize pek yabancı değil zira bizim saçlarımızı ve tırnaklarımızı oluşturan protein de keratindir. 

Gergedanların görme duyusu çok zayıftır:

Evrimsel olarak baktığımız vakit tahminen de hiç başka canlılar kadar gereksinim duymadıkları içindir ancak gergedanların görme duyusu çok lakin çok zayıftır. O denli ki bir gergedanın otuz metre önünde hareket etmeden durursanız sizi görmesi imkansızdır. Lakin doğal olmayan kokuya sahip bir parfüm sıktıysanız orada pek durmayın zira zayıf olan görme duyularının yerine koku olma duyuları çok lakin çok gelişmiştir. 

İletişim kurma tekniklerine hayran kalmamak elde değil:

Tüm canlılar üzere gergedanlar da birbirleriyle sesler üzerinden bağlantı kurarlar fakat tonlarca yüke sahip bu canlının çıkardığı sesler bazen oldukça farklı olabilir. Karşılaşma sırasında garip bir homurdanma ve trompet gibisi sesler çıkarırlar. Tehlike anında hapşırarak birbirlerine haber veren gergedanların rahatladıkları vakit çıkardıkları ses ise hayli komiktir.

Gergedanların en farklı irtibat formülü ise idrar ve dışkı kullanmalarıdır. Çok enteresan lakin her gergedanın idrar ve dışkı kokusu kendine özeldir. Ortak bir alana dışkı ya da idrar yapan bir gergedan, öbür gergedanlara bu halde daha evvel burada olduğunu haber vermiş olur. Kimbilir tahminen bu koku içinde şimdi keşfemediğimiz kapalı iletiler bile vardır. 

Bir gergedandan koşarak kaçmayı düşünmeyin:

Bir insan taş çatlasa saatte 65 km süratle, ortalamada ise 40 kilometre süratle koşar. Bilgisayar başında geçirdiğimiz müddet yüzünden ne kadar hantallaştığımızı düşünürsek çoğumuz için bu sürat bile bir hayal. Tonlarca tartıya sahip bir gergedan ise saatte 45 kilometre süratle koşabilir. Daha da değişik olan, kısacık bacaklarına ve devasa gövdesine karşın inanılmaz bir çeviklikle taraf değiştirebilir. 

Bir balık üzere yüzebilirler:

Evrimleştikleri tabiat gereği Afrika gergedanları berbat yüzücülerdir ve suya girerlerse bir taş üzere batabilirler. Ancak Asya gergedanları suda inanılmaz yüzücülere dönüşürler ve ırmakları saniyeler içerisinde geçebilirler. Hiç yüzemeyen bir gergedan bile sığ suya, bilhassa de çamura bayılır. Gergedanların sık sık bir çamur birikintisinde keyifle yuvarlandığını görebilirsiniz. Bunun nedeni hem böceklerin ısırıklarından kurtulmak hem de dayanılmaz sıcaklarda biraz olsun serinleyerek kendilerine bir kabuk oluşturmaktır. 

Boynuzları yüzünden avlanıyorlar:

Gergedanların boynuzları maalesef hem bir süs eşyası olarak hem de batıl inançlar nedeniyle çok seviliyor. Çin klâsik tıbbında hem bir afrodizyak hem de şifa olarak kullanılıyor. Yemen ve etrafında ise gergedan boynuzu başta hançer sapı olmak üzere pek çok eşyanın en değerli süsüdür. Yaygın olarak bulundukları bölgelerde turistlere ikramlık eşya olarak satılmalarını saymıyoruz bile. 

Yakında etrafta tek bir gergedan kalmayacak:

WWF tarafından yayınlanan sayılara nazaran Afrika’da neredeyse her gün 2 tane gergedan öldürülüyor. Uyuşturularak boynuzu kesilen gergedan o an ölmese bile daha sonra kan kaybından ya da boynuzsuz olması nedeniyle ölüyor. Bilinen sırf 66 Cava gergedanı, 47 Sumatra gergedanı, 4 binden biraz fazla tek boynuzlu gergedan ve 16 binden az beyaz gergedan kaldı. Bir yandan da doğal hayatlarının yok olduğunu düşünürsek siz bu yazıyı okurken sayı daha da düşmüş olacak. 

Binlerce kilogram tartısı ve korkutucu boynuzlarıyla dikkat çeken canlı gergedan hakkında kimilerini birinci sefer duyduğunuz sıra dışı bilgilerden bahsettik. Tonlarca tartıya sahip olsan da küçücük birinin gelip seni uyuşturup boynuzunu kesmesine pürüz olamıyorsun işte.