Bazıları Acıktırıyor, Bazıları Libido Arttırıyor, Hatta Sakinleştiriyor: Renkler Hakkında Sizi Hayrete Düşürecek 9 Bilgi

Renklerin içine doğduk, kimilerini sevmedik, kimilerine özel manalar yükledik ve hatta simgelerimiz haline getirdik. Renklerin olmadığı bir dünyada yaşamayı hayal etmek bile güç. Pekala renkleri hakikaten tanıyor musunuz? Gelin kimilerini birinci defa duyacağınız renkler hakkındaki sıra dışı bilgilere yakından bakalım.

Daha evvel buradaki yazımızda renklerin isimlerinden ve manalarından ayrıntılı bir biçimde bahsetmiştik. Bu yazımızda da mevzumuz renkler ve hatta daha pek çok yazımızda husus renkler olacak. Zira doğduğumuz andan öleceğimiz ana kadar renklerin içinde var olduğumuz bir dünyada yaşıyoruz. Hatta pek çok şahsa nazaran hayatın gerçek manası renklerin ortasında gizlidir. 

Çok, hem de çok fazla renk var. Bunların kimilerinden nefret ediyoruz, kimilerini ise bizi simgelemesine müsaade verecek kadar çok seviyoruz. Renkler nasıl oluşur, ışık, karanlık üzere fizik bilgilerine girmeyeceğiz lakin renklere biraz daha yakından bakacağız. Zira pek çoğumuz ne kadar seviyor olsak bile aslında renkler hakkındaki sıra dışı bilgilere çok da hakim değiliz. Hazırsanız başlayalım. 

Renkler hakkında kimilerini birinci defa duyacağınız sıra dışı bilgiler:

• Dünyanın en çok sevilen rengi bir devir alt tabakanın rengi olarak kabul ediliyordu.
• Bebeklerin dünyası kıpkırmızıdır. 
• Kavram olarak renklerden bahsetmek yeni bir alışkanlık.
• Sivrisinekler sizi seviyorsa seçtiğiniz renkleri değiştirmenizde fayda var.
• Renklerin nitekim de cinsiyeti var.
• Renklerin tadı bile var.
• Işıkları kapatınca karanlıkta gördüğümüz aslında siyah renk değil.
• Sık sık acıkıyorsanız konutunuzun rengini değiştirmeniz gerekebilir.
• Renklerin manalarını bilmek hayatınızı kolaylaştırır.

Dünyanın en çok sevilen rengi bir periyot alt tabakanın rengi olarak kabul ediliyordu:

En sevdiğin renk hangisidir sorusuna, insanların çok büyük bir kısmı mavi cevabını veriyor. Yanlışsız, milletlerarası pazarlama firmalarının araştırmaları da bize bu datayı veriyor. Pekala mavi rengin bir devir düşük sınıf insanların rengi olduğunu söylesek? Antik Roma devrinde yaşayan zenginlerin favori renkleri beyaz, siyah ve kırmızıydı. Alt sınıf ve hatta barbar görülen personeller ise mavi renk giyerlerdi. Kimbilir tahminen emekçi tulumlarının hala mavi, lacivert renklerde olması bu vahim alışkanlığın bir devamıdır. 

Bebeklerin dünyası kıpkırmızıdır:

Yenidoğan bebeklerin etrafa çok da şuurlu bakmadıklarını ve tıpkı tabiattaki yavrular üzere temel içgüdüleriyle hareket ettiklerini fark etmişsinizdir. Bunun en büyük nedeni, yenidoğan bebeklerin renkleri ayırt edemiyor olmalarıdır. Ortalama iki haftalıkken birinci ayırt ettikleri renk ise kırmızı rengidir. Gün gün görüş hünerleri gelişir ve ortalama beş aylıkken tüm renkleri ayırt ederler lakin uzun bir müddet dünyanın rengi onlar için kırmızıdır. Tahminen de evrimsel süreçte kan rengi olduğu için kırmızıyı erken görme üzere bir marifet geliştirmişizdir. 

Kavram olarak renklerden bahsetmek yeni bir alışkanlık:

Antik Yunan’daki renk kavramını da araştıran tarihçi Michel Pastoureau’a nazaran evvelden renklerden kavramsal olarak bahsedilmiyordu. Yani biz şu an mavi ne hoş bir renk, kırmızı ne kadar berbat diyoruz ya; Roma periyodundaki bir insan bu cümleyi mavi çiçek ne hoş, kırmızı masa ne kadar yakışıksız biçiminde kuruyordu. Yani renkler evvelden sıfat vazifesi görüyor, bugünkü üzere soyut kavramlar halinde bahsedilmiyordu. Yunan, Mısır ve İsrail medeniyetlerinde de durum bu formdaydı. 

Sivrisinekler sizi seviyorsa seçtiğiniz renkleri değiştirmenizde fayda var:

Florida Üniversitesi’nde vazifeli Jonathan Day tarafından yapılan bir araştırmaya nazaran sivrisinekler, özellikle öğlenden sonraki saatlerde görsel temelli bir arama biçiminde yiyecek arıyorlar. Dikkatlerini en çok çekenler ise mavi, lacivert, siyah ve kırmızı üzere koyu tonlu renkler. Yani yaz aylarında sivrisinekler tarafından bol bol ısırılan biriyseniz renk tercihlerinizi bir sefer daha sorgulayın. 

Renklerin nitekim de cinsiyeti var:

Maryland Üniversitesi’nde vazifeli sosyolog Philip Cohen tarafından yapılan geniş çaplı bir araştırmada bayan ve erkek iştirakçilere en çok sevdikleri renkler soruldu. Mavi renk, cinsiyet ayırt etmeksizin çoğunluğun favori rengi seçildi. İkinci soruda ise ikinci sevdikleri renk soruldu. Farklı bir halde kadınların yüzde 27’si mor, erkeklerin yüzde 25’i ise yeşil rengi sevdiklerini söylediler. Yani bebeklere dikilen klasik pembe ve mavi renkler çok da doğruyu yansıtmıyor. Şayet sevgilinize armağan alırken renk konusunda kararsız kalırsanız bu istatistik aklınızda bulunsun. 

Cinsiyetlerin renkler üzerindeki tesiri konusunda bir araştırma daha var. Arizona Üniversitesi’nde misyonlu bir küme araştırmacı, yaptıkları çalışmalarda bayanların ve erkeklerin bilhassa kırmızı rengi farklı gördüklerini keşfetti. Kadınlar, kırmızı – turuncu renk spektrumunu erkeklere nazaran çok daha düzgün algılıyorlar. Araştırmacılar bunun nedeninin bayanların XX kromozomuna sahip olması olabileceğini söylüyor. Kabul edelim beyefendiler, bahis otomobil değilse sahiden de renklerden pek anlamıyoruz. 

Renklerin tadı bile var: 

Polytechnic University of Valencia ve Oxford Üniversitesi’nde misyonlu bir küme araştırmacı bir deney yaptı ve sonuçları Journal of Sensory Studies mecmuasında yayımlandı. Bu deneyde katılımcılara beyaz, krem, kırmızı ve turuncu renge sahip dört farklı bardakta birebir sıcak çikolatadan verildi. Katılımcıların büyük çoğunluğu, krem ve turuncu renkli bardaklarda içtikleri sıcak çikolatanın çok daha lezzetli olduğunu söyledi. İnce aşikâr cam bardakta içilen çayın daha lezzetli olduğunu biliyorduk lakin renk olayı nitekim de şaşırtan oldu. 

Işıkları kapatınca karanlıkta gördüğümüz aslında siyah renk değil:

Yatağınıza yattınız ve uzanıp ışığı kapattınız. Etraf simsiyah bir karanlığa büründü değil mi? Hayır, değil. Alışılmış ortadan bir mühlet geçip gözleriniz karanlığa alıştığı vakit gördüğünüz şey siyah renktir fakat tam ışıklar kapanıp da karanlık başladığında aslında apayrı bir renk görüyorsunuz. Grinin koyu bir tonu olarak tanımlayabileceğimiz bu renk, eigengrau olarak isimlendirilmiştir. 

Sık sık acıkıyorsanız konutunuzun rengini değiştirmeniz gerekebilir:

Dünyanın en büyük fast food zincirlerini, yiyecek ve içecek markalarını düşünün; hepsinin logosunda ortak olan renkler hangileri? Evet, kırmızı ve sarı. Bilimsel olarak kanıtlanmış bir durum değil fakat genel kabule nazaran kırmızı ve sarı rengin beşerler üzerinde acıktırıcı bir tesiri var. Ketçap ve Hardal Teorisi olarak isimlendirilen bu durum tüm dünyada restoranların renkleri belirlenirken de göz önünde bulunduruluyor. Sık sık acıkıyorsanız konutunuzdaki eşyaların rengini bir gözden geçirin. 

Renklerin manalarını bilmek hayatınızı kolaylaştırır:

Daha evvel buradaki yazımızda siyah ve beyaz renge tarih boyunca yüklenen manaları anlatmıştık. Aslında her rengin genel kabul gören ve bilinçaltımıza yansıyan bir manası var. Mesela Amerikan Biyososyal Araştırma Enstitüsü yöneticisi Dr. Alexander Schauss’a nazaran pembe, dünyanın en sakinleştirici rengi. Kalp kaslarının süratli çalışmasını önleyen pembe renk, renk körlerini bile rahatlatıyor. 

Monash Üniversitesi Kaza Araştırma Merkezi’nin çalışmalarına nazaran arabalarda en itimat veren renk beyaz, siyah ise en az inanç veren. Kırmızı renk tarih boyunca ateş, kan ve hatta adalet ile ilişkilendirildi. Değişiktir, kırmızı giyen bayanlar erkeklere çok daha cazibeli gelir. Yeşil renk ise tahminen de Orta Çağ’dan beri Hz. İsa’yı öldüren Musevilerin rengi olarak resmedildiği için her vakit ihaneti ve güvenilmezliği temsil eder. Bu manalar bu türlü uzar sarfiyat. 

Hayatımızın ayrılmaz bir modülü olan renkler hakkında kimilerini birinci defa duyduğunuz sıra dışı bilgilerden bahsettik. Elbette anlattıklarımız yapılan birtakım bilimsel çalışmalarda elde edilen bilgilere nazaran yorumlanan bilgiler. Herkesin sevdiği renk, o renge duyduğu ilgi ve o renge gösterdiği reaksiyon farklı olabilir. Tabi mevzumuz böyleyken yorumlara en sevdiğiniz rengi yazmadan geçmeyin.