Oyun Koluyla Denizaltı Kontrol Etmek Aslında Amatörlük Değil: İşte ABD Ordusunun Aynı Yöntemle Kontrol Ettiği Devasa Araçlar

Titanik gezisi sırasında içe hakikat patladığı anlaşılan Titan isimli denizaltı, kolay bir oyun kontrolcüsüyle denetim ediliyordu. Üstelik bu, oyun denetimcilerinin kullanıldığı tek örnek değil. Pekala, neden oyun denetimcisi?

18 Haziran 2023 Pazar günü, Titanik batığına seyahat düzenlenen Titan isimli denizaltı, içindeki beş bireyle birlikte okyanusta kayboldu. Daha sonradan öğrenilen bilgiler ise denizaltının basınç dengesizliği nedeniyle şiddetli bir katastrofik patlama geçirdiğini ortaya koydu.

Fakat denizaltı hakkında gündem olan bir ayrıntı daha bulunuyordu. Hayat taşıyan ve okyanusun binlerce metre derin noktalarına dalan bu denizaltı, Logitech’in 2010’da piyasaya sürdüğü F710 kontrolcüsüyle denetim ediliyordu. Ancak bir denizaltının oyun kontrolcüsüyle denetim edilmesi, aslında pek de garip bir şey değil.

Oyun denetimcileri, ABD ordusunun gelişmiş silahları dahil pek çok yerde kullanıldı, kullanılıyor:

• USS Ponce, birazdan bahsedeceğimiz lazer silahın yerleştirileceği gemi.

Bir oyuncu denetiminin misyonu, standart bir kullanıcı için oyunda daha fazla denetim sahibi olmak ve konfordur. Tıpkı şey, bir silah geliştiren, bir makine inşa eden yahut sanal ortamda bir denetim düzeneğine sahip olmak isteyen tüm şirketler ve kurumlar için de geçerli. Elbette buradaki ortam bir oyun değil.

Oyun denetimcilerinin kullanıldığı ve dünyanın garipsediği pek çok örnek kullanım alanıyla karşılaşmıştık. 2014 yılının aralık ayında Amerika Birleşik Devletleri, Basra Körfezi’ndeki bir amfibi gemisine lazer silah koyacağını duyurmuştu.

Esasında vefat ışını gönderen bu silah bile bugünün çocuklarının çok tanıdık olduğu bir objeyle denetim ediliyordu: Modeli açıklanmayan, oyun denetimcisine benzeyen bir kontrolcü. Üstelik bunu ABD donanması açıklamıştı.

Bir öteki örnek de tekrar ABD donanmasından geliyor. ABD ordusu mensubu drone operatörünün yer aldığı üstteki görselde, uçuş simülatörleri için bilhassa oyunculara yönelik geliştirilen bir HOTAS sistemi bulunuyor. Yani yalnızca joystickler değil, aslında cümbüş gayeli üretilen öbür pek çok araç da farklı alanlarda kullanılabiliyor.

Yine ABD’ye, 2014’e dönelim. Üstte gördüğünüz, Boeing tarafından ABD ordusu için üretilen ve üstünde kocaman bir lazer bulunan bir araç. Vazifesi, insansız hava araçlarını ve başka uçan küçük çaplı objeleri havada yok etmek.

Peki bu aracın o hayat koruyacak kritik silah ne ile denetim edildi dersiniz? Bir dizüstü bilgisayar ve bir Xbox kontrolcüsü. Doğal, bu denetimcinin içindeki bileşenlerin değiştirilip değiştirilmediği bilinmiyor.

Çok daha büyük bir örnek mi istersiniz?

ABD ordusuna ilişkin üstte gördüğünüz USS Colorado denizaltı, aslında aşağıda gördüğünüz Xbox kontrolcüsüyle bu türlü denetim ediliyor:

Tabii denizaltının kendisi değil, bazı sistemleri ve bilhassa periskopları denetim ediliyor.

Bir başka örneği ise tanıdık bir isimden:

Daha evvel kuantum teknolojisini sizlerle paylaşmamızda yardımcı olan, günümüzde Innsbruck Üniversite’sinde kuantum optik ve fotonik üzerine doktora çalışmalarının sürdüren Yusuf Karlı’nın da seçilen denetimciler hakkında söyleyecekleri vardı.

Karlı, Twitter’da yaptığı paylaşımda 300 bin eurodan fazla pahaya sahip kuantum noktalarını da PlayStation 4 kontrolcüsüyle denetim ettiklerini paylaştı.

Eh, biz de kendisinden biraz daha ayrıntı alalım dedik:

Neden özel üretim bir kol kullanılmıyor ve neden PlayStation 4 kolu?

Karlı, bilimsel çalışmalarda da denetimcilerin çokça kullanıldığını, denetimcinin uzaktan denetim edilmesi gereken ekipmanlarda en kolay ve verimli seçenekler olduğunu vurguladı.

Tabii ortada bir olumsuz durumlar da yaşanmıyor değil…

Karlı’nın 2022 yılında kuantum mekaniği ile bildiklerimizi değiştiren HARİKA Method isimli bir teorinin birinci başarılı deneysel gösterimini yaptığı çalışma ile ACS Nano Letters mecmuasının kapağında yer almayı başardığını belirtelim. 

Kendisine bize sunduğu bu bilgiler için de teşekkür ederiz.

Hazır üretilen kollar birebir vakitte referans da olabiliyor:

Silah sistemlerinde her vakit hazır üretilmiş denetimciler kullanılmıyor. Fakat bu denetimciler, sistemlerde kullanılacak ve özel geliştirilen denetimciler için de bir referans olabiliyor.

Örneği üstte gördüğünüz ABD Ordusu’na ilişkin M-SHORAD hava savunma sisteminin denetimcisi, Xbox denetimcisinin (tabii N64’ün de) sistemine ziyadesiyle benziyor. Bu kontrolcüyle denetim edilen araç ise şöyle gözüküyor:

İyi de ordular bile neden kendi kontrolcüsünü geliştirmiyor da bu kollara başvuruyor?

Bu sorunun yanıtı düşündüğünüz kadar karmaşık olmayabilir. Hatta sizi biraz şaşırtabilir. Lakin her şeyi de çok karmaşık düşünmemek gerekiyor. Lafı çok uzatmadan, halihazırda üretimde olan bir oyun kontrolcüsünü kullanmanın avantajlarını şöyle sıralayabiliriz:

• Oyunlar ve kontrolcülerle büyüyen bir jenerasyon var, elleri bu kontrolcülere yatkın. Ekstra eğitim ve el alışkanlığı gerekmiyor.
• Maliyeti sayılamayacak kadar düşük.
• Özellikle ordularda yeni bir sistem geliştirilirken gereken bürokrasiyi ortadan kaldırıyor.
• Sayısı çok, basitçe bulunabiliyor, sorun yaşandığında en ufak modülü dahi bol yedek kesim sayesinde değiştirilebiliyor.
• Bu denetimciler milyonların konforu için geliştirilmiş, halihazırda bol bol AR-GE yapılmış. Neden en baştan yapılsın ki?
• Artık üniversal ve tüm dünyanın bildiği bir tasarım. En baştan hiç var olmayan bir denetimci şemasına hiç gerek yok.
• Bu denetimciler binlerce saatlik oyun seanslarında bile çoğunlukla bozulmuyor. Nizamlı olarak değiştirilmesiyle bile pek çok risk ortadan kalkıyor.
• Kontrolcülerin yazılımı artık tüm bilgisayarlarda yerleşik olarak bile mevcut. En baştan yeni bir yazılım yazma ihtiyacı yok.