1 Doların 140 Yen Olduğu Japonya, Kur Farkından Neden Bizim Kadar Etkilenmiyor?
Japonya’da 1 doların 140 yen olduğunu biliyor musunuz? Buna karşın Japonya’da bir ekonomik kriz yokken 1 doların 23,5 TL olduğu Türkiye’de bir krizin içerisindeyiz. Bunun sebeplerine bakalım.
Ülkemizde bilhassa son 5 yılda tahminen de en çok duyduğumuz söz enflasyon oldu. Parayla hiç işi olmaması gereken 5 yaşındaki çocuklar bile ekonomi dünyasındaki tabirlere hakim duruma geldi. Ülkemizin son yıllarında direttiği siyaset nedeniyle dolar kuru önü alınamaz bir formda arttı. Aslında dolarıın artmasından çok Türk lirasının bedel kaybettiğini gördük.
Şöyle bir başımızı çevirip etrafa baktığımızda 1 doların 140 Japon yenine denk geldiğini görüyoruz. Biz enflasyon, kur artışı desek dahi bizdeki 1 doların karşılığı 23,5 TL civarında. Pekala bu türlü bir durumda Japonlar bizden çok daha mı makus? Neden Japonya’da ekonomik kriz yaşanmıyorken ülkemizde bir kriz yaşıyoruz? Burada asıl nokta, kurun kendisinden değil alım gücüyle alakalı.
Japonya’da kur yüksek olsa da yenin alım gücü TL’ye nazaran çok daha yüksek.
Japonya, 80’li yıllardan itibaren yenin uluslararası para ünitesi olması için büyük bir efor sarf etti. Bu gayretin sonucunda ise yen; dolar ve euro üzere küresel para ünitelerinin akabinde en çok ticareti yapılan para ünitesi ortasına girdi. Paranın gücü ve istikrarını önemseyen Japonya, rakamsal pahanın çok da kıymetli olmadığını tüm dünyaya gösteren ülkelerden biri.
TL’nin yaşadığı sorun, dolar kurundaki artıştan değil, para ünitesinin ani paha kaybı yaşamasından kaynaklanıyor.
Elinizde 100.000 yen olduğunu düşünelim. Bu paranın kıymeti ne olursa olsun yarın yüzde 10 kıymet kaybetmeyeceğini bilirsiniz. Bu da paraya olan itimadı artırır. TL’de ise bu inanç kaybedilmiş durumda.
Bugün 100.000 TL ile 4220 dolar alabiliyorken yarın tıpkı parayla 3900 doları bile sıkıntı alıyorsak paramızın bedelini kaybettiğini görürüz. Yani burada kıymetli olan nokta, doların kurundan ziyade paranın güvenilirliğini kaybetmesi ve alım gücünün azalması.
Japon yeni, dolar kuru karşısında çok kıymetsiz görünse de paranın bedelinden çok parayı kullanan şahısların alım gücüne bakmak gerekiyor.
Japonya’nın 2021 bilgilerine göre kişi başına düşen ulusal geliri 40.540 dolar. Yani; yen ne kadar kıymetsiz olursa olsun bu para ünitesine sahip bireylerin 1 yılda elde ettiği yenin dolar karşılığı 40.540 dolara denk geliyor.
Bu da halkın çok daha refah içerisinde yaşamasını sağlıyor. Birebir yıl içerisinde Türkiye’de kişi başına düşen ulusal gelir ise 9.050 dolar civarında. 2022’de ise ülkemiz için bu gelir 10.618 dolar olarak belirlenmiş.
Japonya, güçlü bir endüstriye sahip.
“Benim babam Toyota üzere adam” reklamını hepiniz bilirsiniz. Japonya iktisadı, II. Dünya Savaşı’ndan sonra önemli ölçüde arttı. Japonya’nın parası dolar karşısında çok fazla paha kaybetmiyor. Çok uzun müddet boyunca yıllık enflasyon tek haneli sayıları geçmedi.
Bu da bir Japon vatandaşın cebindeki Japon yeninin erimeden birebir alım gücünde kalmaya devam ettiğini gösteriyor. Elbette bunun arkasında değerli bir güç var. Japonya; Toyota, Nissan, Honda, Mazda, Suzuki, Canon, Sega, Nintendo, Sony, Panasonic, Nikon, Bridgestone üzere sayamayacağımız kadar çok dünyaca ünlü markaya sahip. Araba, oyun konsolu, kamera ve daha pek çok dalda hizmet veren bu markalar, Japon iktisadını adeta ayağa kaldırıyor.
Peki Türkiye neyi yanlış yapıyor dersiniz?
Ülkemiz aslında uzun bir mühlet çok istikrarlı bir büyüme yakalamıştı. Fakat son yıllarda gerek ABD yaptırımları gerek iktisatta yürütülen yanlış politikalar nedeniyle parasında kıymet kaybı yaşamaya başladı.
Dolar 23 değil 100 TL de olabilir. Buradaki kıymetli nokta, paranızın alım gücüdür. Yani 1 dolar 100 TL olur lakin taban fiyat 150.000 TL olursa dolar yüksek olsa da refah içerisinde yaşayabiliriz.
Türkiye’nin seçim sonrasında yine bir ekonomik seyahate çıkacağı görülüyor. Umarız yapılan yanılgılardan geri dönülür ve paramız çok daha kıymetli bir hale gelir.
