Okuyunca ‘Gerçekten mi’ Dedirtecek Bir Spor Müsabakaları Var: Estonya ile İlgili 9 Enteresan Bilgi
Kuzey Avrupa’nın en kendi halinde Baltık ülkelerinden bir tanesi olan Estonya, binlerce yıldır insanların yaşadığı toprakların üzerine kurulduğu için kendine ilişkin eşsiz özelliklere sahip bir ülke. Gelin Estonya hakkında kimilerini birinci defa duyacağınız sıra dışı bilgilere yakından bakalım ve bu ülkeyi biraz daha yakından tanıyalım.
Kuzey Avrupa denilince pek çok kişinin aklına birinci olarak İsveç, Norveç, Danimarka üzere bölgenin en büyük ülkeleri gelecektir. Estonya ise genel olarak bölgeye ilgi duyan bireylerin daha sık duyduğu bir ülkedir. Olağan bir durum zira diğer ülkeler hem siyasi hem de kültürel alanda olur olmadık yerlerde karşımıza çıkarken Estonya biraz daha sessiz sakin, kendi halinde yaşar.
Tabii zannetmeyin ki Estonya sessiz duruyor diye öbür ülkelerden daha geri bir durumda. Tıpkı başka Kuzey Avrupa ülkeleri üzere bu kendi halindeki baltık ülkesi de aslında binlerce yıllık kadim bir geçmişe sahip. Atlattığı sayısız savaş nedeniyle kendine has kültürel özellikler de geliştirmiş olan Estonya’ya gelin yakından bakalım ve bu ülke hakkındaki değişik bilgileri görelim.
Estonya hakkında kimilerini birinci kere duyacağınız sıra dışı bilgiler:
- Estonya ovası, Vikinglerin yuvası.
- Estonya hangi lisanı konuşuyor merak ediyorsanız müziklerine bakmak gerekiyor.
- Bölgede anakaradan çok ada var.
- Tam bir orman ülkesi olan Estonya’da değişik bir spor yapılıyor.
- Estonya’nın iktisadı nasıl derseniz, ulaşım ücretsiz deriz.
- Ülkede nedense iki tane UNESCO Dünya Miras alanı var.
- Estonya’nın belalı bir kilisesi var.
- Estonya’nın havası pak, hem de çok pak.
- Estonya ovası derken latife yapmıyorduk.
Estonya ovası, Vikinglerin yuvası:
Estonya bölgesindeki birinci insan yerleşimlerinin günümüzden 11 bin yıl evvel başladığı kestirim ediliyor. Tunç Çağı devrine ilişkin insan yerleşimlerinin bulunduğu dağlık alanın yanı sıra buradaki insanların Demir Çağı’nda tarım yaptıkları biliniyor. Demir Çağı’nda sonra yani milattan evvel yaklaşık 500’lü yıllardan sonra ise bölge halkının savaşmayı kendisine bir ömür biçimi haline getirdiği düşünülüyor.
Estonya’nın lokal halkı olan Estonlar, hepsini Vikingler olarak genelleyebileceğimiz Fin haklarından bir adedidir. Tarihleri boyunca pek çok kere Almanların ve Rusların hakimiyeti altına giren Estonlar, Birinci ve İkinci Dünya Savaşı’nda da büyük kayıplar yaşamışlardır. Estonya, uzun mühlet Sovyetlerin denetiminde kaldıktan sonra 20 Ağustos 1991 yılında bağımsızlığını ilan etmiştir.
Estonya hangi lisanı konuşuyor merak ediyorsanız müziklerine bakmak gerekiyor:
Estonya halkı Estonca konuşur ve ülkenin de resmi lisanı Estoncadır. Lakin aslında Estonca tam olarak başka bir lisan değildir. Fin lisanları olarak genellenen bölgedeki lisanlar ortasında bir tıp lehçe üzeredir. Bu lisanın, mahallî halk için kıymeti büyüktür. Tıpkı Anadolu köylerinde olduğu üzere Estonya dağ köylerine de gittiğiniz vakit sizi karşılayacak yaşlı Eston teyzelerden içine kahramanlık öyküleri olan müzikler dinleyebilirsiniz. Üstelik bu müziklerin bir kısmı korolar halinde söylendiği için gelecek kuşaklara de aktarılması için uğraşılır.
Bölgede anakaradan çok ada var:
Estonya için bir adalar ülkesi desek Karayip bölgesindeki pek çok ülkeye haksızlık etmiş oluruz lakin öteki ülkelere kıyasla şöyle bir ada – anakara kıyaslaması yaparsak Estonya sahiden hayret verici kadar çok adaya sahip. Estonya’nın Baltık Denizi hudutlarında 2200’den fazla adası bulunuyor. Hiiumaa, Kihnu, Saaremaa üzere isimlere sahip bu adaların hepsinde elbette insan yerleşimi bulunmuyor lakin bilinmeze seyahat etmeyi seven bir gezginseniz bu küçük adalardan birine gidip hala binlerce yıl öncesindeymişiz üzere yaşayan bir Eston ile karşılaşabilirsiniz.
Tam bir orman ülkesi olan Estonya’da farklı bir spor yapılıyor:
Avrupa’nın en düşük nüfusa sahip ülkelerinden biri olan Estonya’nın neredeyse yarısı ormanlardan oluşuyor. Bu özelliği nedeniyle Avrupa’nın en yeşil ülkelerinden biri olarak kabul edilen Estonya’da, coğrafyanın getirdiği koşullar sayesinde dünyanın diğer bir yerinde görmediğimiz bir spor yapılıyor; eş taşımak.
Dağın başındayız, her yer orman, spor salonu kursan kurulmaz diye düşünmüş olan Eston erkekler eşlerini sırtlıyor ve yarışıyor. Eşler, erkeklerin boynuna bacaklarını sararak baş aşağı konum alıyorlar. Yarışmacılar iki kuru, bir su mahzuru olan kuvvetli bir parkurda yarışarak birinci gelmeye çalışıyorlar. Kuzey Avrupa’nın farklı ülkelerinde şampiyonası da yapılan bu yarışa katılmak istiyorsanız lakin bekarsanız komşunuza sorarak onun eşi ile müsabakanız da mümkün.
Estonya’nın iktisadı nasıl derseniz, ulaşım ücretsiz deriz:
Estonya, Sovyet idaresinde olduğu devir ruble kullansa da bağımsız olduktan sonra kron kullanmaya başladı. 2011 yılında Avrupa Birliği’ne girince münasebetiyle Euro bölgesine de girmiş oldu ve Euro kullanmaya başladı. İktisadının büyük kısmı hizmet bölümü üzerine şurası olan Estonya, kişi başına düşen ulusal gelir bakımından dünyanın en büyük 39. ülkesi. Küçük bir ayrıntı olsa da bir ülkenin ekonomik durumunu ortaya koyan bir ayrıntı olduğu için söylemeliyiz ki Estonya vatandaşları için her türlü toplu taşıma aracı ücretsiz. Alışılmış turist olarak giderseniz fiyat ödemeniz gerekiyor.
Ülkede nedense iki tane UNESCO Dünya Miras alanı var:
Tamam binlerce yıllık bir kültürü var ve coğrafyası inanılmaz ancak yani Estonya’ya bakınca öbür Baltık ülkelerinden farklı pek bir şey görmek de mümkün değil. Tabii bir Avrupa Birliği ülkesinin UNESCO Dünya Miras alanına sahip olmaması da düşünülemeyeceği için ülkenin en büyük kenti Tallinn içinde bulunan Eski Kent bölgesi ve birinci bilimsel meridyen ölçme aracı olan Struve Geodetic Arc, UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne alınmıştır. Biri bir alet, başkasından de 13. yüzyıldan izler var. Biz ne UNESCO Dünya Mirasları gördük, hey gidi.
Estonya’nın belalı bir kilisesi var:
Ükede bulunan 17. yüzyıldan kalma, devrinin en büyük kiliselerinden olan St. Madeleine Kilisesi’nin başına gelenler duyanları hakikaten de hayrete düşürecek cinsten. Kiliseye tarihi boyunca onlarca kere yıldırım çarptı. 1625, 1820 ve 1931 yıllarında düşen yıldırımlar o kadar büyük yangınlara neden oldu ki neredeyse kentin tamamı yok olacaktı.
Estonya’nın havası pak, hem de çok pak:
Bir ülkenin endüstrileşme oranı ve insan nüfusu arttıkça ister istemez havası da kirlenir. Estonya’nın nüfusu az, endüstrileşme sonlu ve yarısı ormanlardan oluşuyor. Hal bu türlü olunca ülkenin havası, sürdürülebilir açık hava endeksine nazaran dünyanın en pak havalarından bir tanesi oluyor. Yani ülkeye adım atıp şöyle derin bir nefes alayım derseniz fazla oksijen nedeniyle bayılabilirsiniz.
Estonya ovası derken latife yapmıyorduk:
Oluşum devri nedeniyle her yeri engebelerle ve yükseltilerle dolu bir ülkede yaşadığımız için markete giderken bile yokuş inip çıkan bir millet olduğumuz için Estonya bize oldukça farklı geliyor zira ülke baya dümdüz. O denli ki Estonya’nın en yüksek noktası denizden sırf 318 metre yükseklikte. Madem yüksekten görünüm izleyemiyoruz bari biz uzayalım diye düşünmüş olacaklar ki Eston bayanların uzunluk ortalaması 1.69 m, erkeklerin ise uzunluk ortalaması 1.80 m’dir.
Kuzey Avrupa’nın en kendi halinde ülkelerinden bir tanesi olan Estonya hakkında kimilerini birinci kere duyduğunuz sıra dışı bilgilerden bahsettik. Bir gün bizim de, bizim sahip olduğumuz coğrafyanın tırnağı etmeyecek Estonya kadar refah içinde yaşamamız umuduyla.