Oy vermeye gitmeden bu içerikte bahsi geçen, oyların fotoğrafının çekilmesine/istenmesine dair türel çerçeveyi öğrenin, paylaşın.
14 Mayıs’ta gerçekleşecek Türkiye Genel Seçimleri için artık saatler sayılmaya başladı. Ama toplumsal medyada seçmenlerin niyet özgürlüğünün önüne geçileceğine yer veren paylaşımlar yapıldı, bu paylaşımların akabinde önlem olarak geliştirilen uygulamalar viral oldu.
Bazı kullanıcılar, akraba yahut etraf baskısıyla istemedikleri bir tarafa oy vermeye zorlandıklarını söz etti. Toplumsal medyadaki gündemi aktardıktan sonra, bu taleplerin, oy pusulasının fotoğrafının çekilmesinin ve gönderilmesinin kanundaki karşılığını aktaracağız.
Çevre baskısını lisana getiren paylaşımlardan bir örnek:
Görüntüdeki parti ismi bizi ilgilendirmiyor. Baskı, görüş ve desteklenmesi istenen parti fark etmeksizin yaşanabilir.
Bu tıp baskılara karşı toplumsal medyada paylaşılan kimi ‘çözümler’:
İşin hukukuna geçelim: Bir şahıstan oy pusulasının fotoğrafını talep etmek, kanunen hata ve cezası var!
298 sayılı “Seçimlerin Temel Kararları ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun”, şahıslara baskı yapılmasını açık bir formda yasaklayan ve cezalandıran bir hususa sahip.
Kanun’un 152. unsuru çerçevesinde, seçmene oy yahut tercih konusunda teklif yapanlara 1 ile 3 yıla kadar hapis cezası öngörülüyor.
Eğer bu, tehdit, cebir yahut şiddet yoluyla yapılırsa, ceza bir misli artırılıyor.
Ancak bunun da ötesinde, oy vereceğiniz yere rastgele bir manzara kaydedici/haberleşme aracıyla girmek kanunen yasak, cezası var!
Kanunun 92. unsuru çerçevesinde, oy vereceğiniz yere, yani o perdenin gerisine girerken yanınızda görüntü kaydedebilen yahut haberleşme sağlayan bir aygıt taşıyamazsınız. Bu, kanunen yasak.
Eğer girerseniz ve bu mevzuda yetkililerin kanuna uyma ısrarına uymazsanız, kanun gereği cezaya çarptırılabilirsiniz.
Bu ceza, Kanunun 134. hususunda belirtildiği üzere 200 TL para cezası olacaktır. Lakin kanunun uygulanmaması için diretirseniz, ceza altı ay mahpus cezasına kadar artırılabilir.
Eğer size gelen ‘teklifi’ kabul ederek oy verdiyseniz, siz de suçlusunuz!
Yine Kanunun 152. hususunda, makul bir tarafa oy vermeniz için size gelen teklifi kabul etmişseniz, kanunen siz de hatalı sayılıyorsunuz.
Bu kabahat nedeniyle teklifi size ileten kişi/kişilere öngörülen 1-3 yıllık mahpus cezası, sizin için de öngörülmüş olacak.
Dolayısıyla birisinin teklifi sonucunda oy verip bu oyu verdiğinizi fotoğraf çekerek gönderirseniz, hatalı sayılıyor ve cezaya çarptırılabiliyorsunuz.
Gönderdiğiniz fotoğraf da yalnızca teklif sonucu oy vermiş olmanızın değil, yanınızda yasak olan bir aygıt ile oy vermiş olduğunuzun kanıtı oluyor.
298 sayılı Kanunun ilgili maddeleri
Madde 92 – (Değişik: 8/4/2010-5980/17 md.)
Seçmen, kapalı oy verme yerinden dışarı çıkmadıkça, hiç kimse oraya giremez. Lakin, oy pusulasını hazırlamak için, kapalı oy verme yerinde, olağan müddetten fazla kalan seçmenler, şura lideri tarafından makul bir müddet verilerek uyarılır. Bu ikaza karşın kapalı oy verme yerinden çıkmayan seçmen, oradan çıkarılır.
Seçmenin; cep telefonu, fotoğraf yahut sinema makinesi üzere manzara kaydedici yahut haberleşme sağlayıcı aygıtlarla kapalı oy verme yerine girmesi yasaktır. Bu çeşit aygıtlar, kapalı oy verme yerine girmeden evvel kapatılarak sandık konseyi liderine teslim edilir ve oy kullanma süreci bittikten sonra seçmene iade edilir.
Madde 134 – (Değişik: 23/1/2008-5728/288 md.)
Seçim işlerinin cereyanı sırasında, seçimin tertipli yürütülmesini sağlamak gayesi ile, bu Kanunda yazılı konseyler yahut şura liderleri tarafından alınan karar ve önlemlere, ihtara karşın riayet etmeyen bireylere ikiyüz Türk Lirası idarî para cezası verilir.
Herhangi bir formda alınan karar ve önlemlerin uygulanmasını zorlaştıran yahut karar ve önlemlerin sonuçsuz kalmasına sebebiyet veren kimseler, altı aya kadar mahpus cezası ile cezalandırılır.
Yukarıda yazılı fiiller, vazifeli kimseler tarafından işlendiği ve fiilleri daha ağır cezayı gerektiren kabahat oluşturmadığı takdirde, birinci yahut ikinci fıkraya nazaran verilecek ceza yarı oranında artırılır.
Madde 152 – (Değişik birinci fıkra: 10/6/1983-2839/50 md.)
Her kim kendisine yahut diğerine oy yahut tercih işareti verilmesi yahut verilmemesi için bir yahut birkaç seçmene menfaat, sair değerler teklif ve vadeder yahut verir, veyahut resmi, genel görevler yahut özel hizmet ve menfaatler vait yahut temin ederse, bir yıldan üç yıla kadar mahpus cezasıyla cezalandırılır. Verilen, vait yahut temin edilen menfaatler seçmenin seyahat, yemek, içki ve nakil masrafları yahut hizmetlerinin mukabili olarak gösterilse dahi karar birebirdir.
Yukarıda yazılı para, menfaat, vait yahut hizmetleri kabul eden seçmen dahi birebir ceza ile cezalandırılır.
Bu fiilleri, tehdit yahut cebir yahut şiddet kullanarak işleyenler hakkında ceza, bir misli artırılarak hükmedilir.
