Bir arkadaşınızın konutuna birinci sefer gittiniz ve arkadaşınız size 28. katta oturduğunu söyledi. Asansör kullanmadan bu kadar yüksek bir kata çıkmak pek de mümkün değil. Hele ki bir de asansör fobiniz varsa…
Asansörler pek çok açıdan hepimizi tansiyon dolu anlar yaşatabiliyor. Bilhassa fobi derecesinde korkan beşerler, mecbur kalmadıkça asansörleri kullanmayı tercih etmiyor. Çünkü fobisi olmayan beşerler bile asansörde kısa periyodik arızalarda bile telaşa kapılabiliyor.
İçinde seyahat yaparken türlü kaygı senaryoları beynimizde dolaşıyor ve bazen de kendimize “İçerdeki hava kâfi mi?” üzere sorular sormaya başlıyoruz. Hepimizin aklından en az bir defa geçmiş olan bu soruyu bugünkü içeriğimizde cevaplıyoruz.
Ortalama bir asansör düşünelim…
Ülkemizde kullanılan asansörler, muhakkak standartlara uygun olmak zorunda. Elbette bu standartlar içinde asansörlerin sahip olması gereken en az boyutlar da yer alıyor. Buna nazaran bir asansörün genişliği en az 120 cm, yüksekliği en az 210 cm olmak durumundadır.
Bu bilgilerle küçük bir hesaplama yapalım.
Ortalama bir asansörün içi 3.024 litrelik hacime sahiptir. Lakin bu asansörün içinde biz de olduğumuz için kapladığımız hacmi bu sayıdan çıkartmamız gerekiyor.
Bir insanın kapladığı hacim ise ortalama 65 litre civarındadır. Yani asansörün içinde tek başımıza olduğumuzu düşünürsek nefes alabileceğimiz havanın bulunduğu toplam alan 2.959 litrelik hacime sahip olacaktır.
Elde ettiğimiz bu sayı, bize asansörün içindeki havanın hacmini veriyor. Lakin biz, oksijene gereksinim duyuyoruz ve hasebiyle asansörün bizden geriye kalan kısmındaki ‘oksijen miktarını’ hesaplamamız gerekiyor. Havada %21 oranında oksijen bulunduğunu bildiğimize nazaran; asansörde kaldığımızda yaklaşık 621 litrelik oksijenimiz olacaktır.
Peki bu oksijen bize ne kadar mühlet kâfi?
Ortalama bir insan, saatte yaklaşık 25 litre oksijen tüketir. Bu da kilitli kaldığımızı varsaydığımız asansör içindeki oksijenin bize yaklaşık 25 saat yeteceği manasına geliyor. Yani asansörde kilitli kalırsanız kurtarılmayı bekleyebileceğiniz uzun bir vakit dilimi var.
Ancak burada değerli olan bir noktayı atlamamak gerekiyor: Asansörde kaç bireyle kilitli kaldınız?
Minimum boyutlardaki bir asansöre 4 kişi (maximum kişi kapasitesi) bindiğinizi düşünelim; doğal olarak içerideki oksijen ölçüsü düşecek lakin oksijen tüketimi artacaktır. Bu durumda içerideki oksijen ölçüsü her saat başı ortalama 100’er litre azalır. Bu fecî senaryoda asansörde kalan 4 kişinin oksijeni 5-6 saat üzere kısa bir müddet içinde tükenecektir.
Asansörler tam olarak ‘hava geçirmez’ formda tasarlanmaz ve bu üzere durumlara karşı bir havalandırma sistemi bulunur. Bu sebeple içerideki havanın tükenmesi oldukça güç; fakat havalandırma sisteminin arızalı olması, içerideki insan sayısının fazlalığı, asansörün boyutunun küçük olması üzere bir senaryoda oksijeninizin tükenmesi mümkün.
Elbette bu üzere durumlara karşı alınmış tedbirler de mevcut.
Yüksekliği 51.50 metreyi aşan her binada en az bir ‘acil durum asansörü’ bulunması zorunlu hale getirildi. Bu asansörler, acil bir durum yaşandığında yahut bir arıza meydana geldiğinde evvelce belirlenmiş acil durum katına otomatik giderek kapılarını açar.
Aynı vakitte (genelde kabinin üst kısmında bulunan) bir acil çıkışa sahiptirler. Lakin bu acil çıkışı bilhassa tek başınıza ve asansör boşluğunun neresinde olduğunuzu bilmeden kullanmamanızı öneririz. Çünkü bu acil çıkış genelde itfaiye takımları tarafından kullanılır.
Yaptığımız tüm hesaplamalarda ‘ortalama’ bir sayı aldığımızı da unutmamak gerekiyor. Tüm bu sayılar, içerideki insanların kaç kilo olduğuna nazaran bile değişiklik gösterecektir. Bu sebeple sık sık asansör kullanıyorsanız yönetmeliğe uygun formda bakımlarının yapıldığından, acil durum ve havalandırma düğmelerinin çalıştığından emin olmanızda yarar var.
Bir otomobilde kilitli kaldığınızda, içeriye oksijen girmezse başınıza ne gelir? Cevabı aşağıdaki içeriğimizde:
