Uzun bir mühlet hareketsiz oturduğumuzda oluşan uyuşukluk ve karıncalanma hissinin uyku halindeyken neden olmadığını hiç merak ettiniz mi? Karşılığını sizler için araştırdık!
Bacak bacak üstüne atarak oturduğunuzu varsayalım. Biraz vakit geçtikten sonra bacağınızı hissetmediğinizi fark edersiniz. Zira hareketsiz kalan bacağınızda kan akışı olağan seyrinde ilerlemiyordur. Lakin 7-8 saat kesintisiz bir uyku esnasında birebir uyuşukluk hissi neden olmaz?
Uykuda hissedilen uyuşukluk en fazla kolumuzun üstüne yattığımızda oluşan hissiyattan ibaret. Bırakın uyuşukluğu, bebek üzere rahatlamış olarak uyanıyoruz. Pekala bedenimiz uykuda olduğumuzu biliyor mu da nasıl bu türlü bir reaksiyon vermiyor?
Kanın pıhtılaşma düzeneğinin devreye girmiş olması bu türlü hissetmemize neden oluyor.
Kalp, deveran sisteminin en kıymetli modülüdür. Kan, kalpten yola çıkarak arteriyel sisteme girer. Atardamarlarla ilgili olan bu sistemin damarları kalın kaslardan ve esnek lifli katmanlardan oluştuğu için olağan damarlardan daha kalın bir yapıdadır.
Arteriyel sisteme ilişkin damarların kalınlığı, içinde akan kanın basıncına dayanacak dirençte olmasını sağlarken, esnekliği ise kanı itmeye yarıyor. Kan da böylece bedenimizde akıcı bir biçimde ilerliyor.
Kan, arteriyel sistemden sonra kılcal damarlara ve venöz sisteme, oradan akciğerlere ve sonunda tekrar kalbe varır.
Venöz sistemin damarları ortasında gevşek yapıda olanlar var lakin içinde kapakçıklar olduğu için kan, geriye gerçek akış sağlayamaz. Bu damarların içerisinde ince bir turnike var ve iskelet kaslarımızın yardımıyla kan, yer çekiminin bilakis hareket ederek tekrar kalbe ulaşabiliyor.
Oturduğumuz esnada damarlarımızdaki kan, akciğerlere ve kalbe hakikat ilerlerken yer çekiminin tesiriyle yavaşlar. Bu da bedenimizde pıhtılaşma sistemlerini tetikleyebilir ve pıhtılaşma meydana gelir.
Uyuduğumuzda kan nasıl akıyor?
Damarlarımızdaki kan biz uyku konumuna geçtiğimizde, otururken olduğundan daha rahat bir formda, yer çekimi ile gayret etmek zorunda kalmadan akıyor. Fakat doğal ki bu da daima yatarsak kan dolanımının rahat akacağı manasına da gelmiyor.
8-15 saat ortasında yatmak pek olağan sayılırken bu mühlet 20 saati aştığında birtakım meseleler ortaya çıkmaya başlar. İşte bu yüzden yatağa bağlı hastaların tedavisinde yatmanın pıhtılaşma ile ilgili tesirleri göz önünde bulunduruluyor.
Peki oturduğumuzda dinamikler nasıl değişkenlik gösteriyor?
Evde otururken ya da bir seyahat esnasında uzun saatler boyunca oturmaya maruz kalmak kas aktivitemizi çok azaltıyor. Oturduğumuz esnada hareket etmediğimiz üzere dizlerimiz de bükülü bir vaziyette oluyor.
Bu halde uzun mühlet oturunca da kanın üst tarafa akışı azalır. Bu da bahsettiğimiz pıhtılaşma sıkıntısına yol açabiliyor. Bir pıhtı, damarların içinden geçip akciğere ulaşırsa pulmoner embolizm denen tehlikeli bir tıp damar tıkanıklığına dahi yol açabilir.
İşte tam da bu nedenle uzun seyahatlerde sık sık ayağa kalkmak, masa başı işlerde çalışanlara da olabildiğince hareket etmek tavsiye ediliyor.
