Osmanlı’nın en şaşalı periyotlarından birinde tahta çıkan III. Murad, bu gücü sonuna kadar kullanarak kendini zevk ve sefaya vermiştir. Pek çok kıymetli devlet sıkıntısını çözmesine karşın tek bir sefere dahi çıkmadan hayatı sonra eren padişah çapkınlığıyla da tanınıyor. III. Murad kimdir, kaç çocuğu var gelin yakından bakalım.
Lise tarih dersini hatırlayın. Birtakım padişahlar sayfalarca anlatılırken kimileri birkaç satırla geçiştirilir. Hakkında sayfalarca yazılacak bir şey olmasa bile hakkını yemeyelim, III. Murad birkaç satırlık da bir hükümdar değildi. III. Murad, Osmanlı’nın güçlü vakitlerinden birinde tahta çıktığı için işler aslında yolundaydı. İşler bozulduğu vakit ise yanında güçlü devlet adamları olduğu için sıkıntılar kolay kolay çözüldü.
Gel gör ki bu devlet adamları öldüğünde ortalık valide sultana kaldı ve işler tekrar karıştı. Çok fazla çocuğu olması nedeniyle çapkın olarak bilinen III. Murad’ın bu kadar çok cariyesi olmasının nedeni bile annesiydi. Çünkü padişahı aşkından ayırmak ve haremdeki gücünü kaybetmemek istiyordu. En yeterlisi gelin III. Murad kimdir biraz daha yakından bakalım ve hem özel hayatı hem de idare hayatı hakkındaki ayrıntıları görelim.
Kanuni Sultan Süleyman’ın torunu III. Murad kimdir?
Murad, 4 Temmuz 1546 tarihinde babası Şehzade Selim’in sancağı Manisa’da dünyaya geldi, annesi Nurbanu Sultan’dır. Tüm şehzadeler üzere düzgün bir eğitim alan Murad, Arapça ve Farsça öğrendiği devirde edebiyata ilgi duymaya başladı. Dedesi Yasal Sultan Süleyman, 1558 yılında Selim’i Karaman’a atayınca Murad da Alaşehir’e atandı.
Alaşehir Sancakbeyliğinde geleneklere uygun olarak devlet deneyimi kazandığı sırada babası Selim, II. Selim ismiyle 24 Eylül 1566 tarihinde tahta çıktı. Babası devrinde de eğitim almaya ve deneyim kazanmaya devam eden Murad, çok geçmeden Osmanlı tahtına geçti.
III. Murad tahta çıktıktan sonra birinci icraati oldukça kanlı oldu:
II. Selim öldükten sonra Murad, III. Murad ismiyle 22 Aralık 1574 günü tahta çıktı. II. Selim’in fazlaca çocuğu vardı, bunun manası III. Murad her an tahttan olabilirdi demek oluyor. Bu nedenle III. Murad tahta çıkar çıkmaz aldığı fetva ile beş kardeşini boğduruverdi.
Kanuni periyodundan beri Fransızlarla Osmanlı’nın ortası yeterliydi. Lehistan’da bir iktidar boşluğu oluşunca III. Murad, Erdel Beyi’ni kral yaptı ve kuzey hududunu teminat altına aldı. 1578 yılında ise Ramazan Paşa Fas üzerine bir sefer yaparak Portekiz gücünü kırdı. Sefere III. Murad katılmadı, esasen kendisi karar müddeti boyunca hiçbir sefere katılmamıştır.
Safevi savaşı sırasında Sokullu Mehmed Paşa’nın öldürülmesi, devlet yapısını sarstı:
Kanuni devrinde Safevi Devleti ile başlayan meseleler bir barış antlaşması ile çözülmüştü lakin uyulmadı. Şah II. İsmail de ölünce Van Beylerbeyi taarruz başlattı. Farklı tarihlerde yapılan ataklar ile birlikte Osmanlı – Safevi Savaşı tam 22 yıl sürdü. En sonunda 21 mart 1590 tarihinde Ferhat Paşa Antlaşması imzalandı ve III. Murad periyodunda Osmanlı İmparatorluğu en geniş sonlarına ulaşmış oldu.
Tabii bu süreçte Yasal devrinden beri sadrazamlık yapan Sokullu Mehmed Paşa’nın rolü büyüktür. Adı tarihe altın harflerle yazılmış olan Sokullu, 1579 yılının 11 Ekim günü derviş kılığındaki bir saldırganın suikasti sonucu öldürüldü. 74 yaşında öldürülen Sokullu’nun katili ise konuşturulmadan öldürüldü. Bugün bile gizemi çözülmeyen bir durumdur.
Sokullu Mehmed Paşa öldükten sonra III. Murad’ın annesi Nurbanu Sultan devlet idaresine bile karışacak kadar güçlü hale geldi. Sokullu’dan sonra 11 sadrazam ve 7 şeyhülislam değiştirildi. Bazı tarihçilere nazaran III. Murad kendini zevk ve sefaya verdiği için işleri Sokullu yürütüyordu, o da ölünce işler yeterlice çığrından çıkmış oldu.
- Sokullu Mehmed Paşa
III. Murad’ın I. Elizabeth’e mektubu ile iki ülke ortasında yeni alakalar kuruldu:
Dönemin en büyük gücü olan Osmanlı İmparatorluğu; Cenevizlilere, Venediklilere ve Fransızlara birtakım haklar vererek ticaret yapmalarına müsaade vermiştir. Dönemin İngiltere Kraliçesi I. Elizabeth, III. Murad’a bir elçi göndererek İngilizlere de bu hakların verilmesini rica etmiştir.
Zaten Katoliklerden güzelce tiksinmiş olan Osmanlı, Protestan olan İngilizlerle ortayı yeterli tutmaya karar verdi. O denli ki III. Murad ile I. Elizabeth ortasında sık sık mektuplaşmalar olmuş ve hatta III. Murad, kraliçeye Müslüman olmasını bile söylemiştir. Bu devirde yaşanan olaylar uzun yıllar sürecek İngiliz – Fransız rekabetinin fitilini ateşlemiştir.
- I. Elizabeth
Avrupa ve Kırım ile ipler kopma noktasına geldi:
Kırım Hanı II. Mehmed Giray azledildikten sonra isyan ettiği için onu cezalandırmak emeliyle 1584 yılında askeri bir harekat düzenlendi. Kılıç Ali Paşa liderliğindeki donanma Kırım güçlerini bastırınca Osmanlı padişahlarının Kırım Hanını tayin etmelerine ve hutbelerde evvel Osmanlı padişahının isminin okunmasına karar verildi. Bu türlü Osmanlı Kırım üzerinde tam hakimiyet kurmuş oldu.
Bir periyot Venedik ile yaşanan problemler çok geçmeden Avusturya’ya da sıçradı. Yapılan barış antlaşması bozulunca II. Rudolf vergi ödemedi ve Eflak, Erdel, Boğdan beyefendileri de isyan etti. İşler karışınca bu savaş, Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu’na karşı yapılan bir savaş haline geldi ve on yıldan uzun sürdü.
III. Murad bu sırada sessiz sedasız öldü:
Bir yanda savaşlar, bir yanda devlet içi problemler devam ederken kendini şiire, tasavvufa, zevke, sefaya vermiş olan III. Murad; 1595 yılının 16 Ocak günü felç geçirdikten sonra hayatını kaybetti. Döneminde Osmanlı toprakları 20 milyon kilometreye yaklaşan III. Murad, Ayasofya Camii avlusuna gömüldü.
III. Murad için ne düzgün ne de berbat bir padişah demek gerçek olur. Zira kendisi Osmanlı İmparatorluğu’nun en güçlü periyodunda tahta çıktı ve yapacağı esasen çok da bir şey yoktu. Fakat güçlü devlet adamlarının bir bir ölmesi ve devletin güzelce bayanlar saltanatının eline kalarak bozulması bu periyotta olduğu için çok da düzgün bir periyot olarak anılmaz.
III. Murad’ın kaç çocuğu var, dedikodular yanlışsız mu?
III. Murad’ın annesi Nurbanu Sultan, oğlunu aşkı Safiye Sultan’dan ayırmak için onu cariyelere boğdu. Bilinen altı nikahlı karısı olan III. Murad’ın aynı zamada Haseki makamına gelmiş kırktan fazla cariyesi olduğu biliniyor.
Tüm bu eşlerinden kimi kaynaklara nazaran 130 çocuğu olmuştu. Öldüğü vakit bile hala pek çok cariye gebeydi. Doğan çocuklardan 25 erkek çocuğun ve 19 kız çocuğun ismi biliniyor. Başkaları bebeklik ve çocukluk çağında ölmüştür. O denli ki III. Murad’dan sonra tahta çıkan III. Mehmed 19 kardeşini boğdurtmak zorunda kalmıştır.
Osmanlı’nın en güçlü devrinde tahta çıkan ve yüzden fazla çocuğu olduğu söylenen III. Murad kimdir, kaç çocuğu var gibi merak edilen soruları yanıtladık. III. Murad hakkındaki niyetlerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.
