Return to Monkey Island – İnceleme

Gerçeğe dönüşen bir rüya

Herkesin favori bir oyunu vardır. Yıllar içinde hepimiz pek çok oyun oynuyor, pek çok oyun bitiriyoruz. Yeni yeni evrenlerle, birbirinden değişik karakterlerle tanışıyor ve unutulmaz maceralar yaşıyoruz. Lakin birisi gelip de favori oyununuz hangisi diye sorduğunda (seçim yapmak bazen çok güç olsa da) kalbinizden ve aklınızdan geçen, hepsinden çok daha özel bir isim oluyor illaki. İşte benim için o isim muhakkak Monkey Island…

Serinin tüm oyunlarını kaç defa bitirdim, inanın ben de bilmiyorum sevgili Oyungezerler. Fakat şurası kesin ki her seferinde denizlerdeki korsanlar kadar şendim ve her espriye güya birinci kere duyuyormuşum üzere güldüm. İşte bu yüzden Ron Gilbert ve Dave Grossman geçtiğimiz aylarda sürpriz bir biçimde yeni bir Monkey Island oyunu geliştirdiklerini duyurduğunda buna hem çok şaşırdım hem de acayip derecede heyecanlandım! Lisana kolay, en son 2009’da yeni bir maceraya atılmıştık Guybrush ve arkadaşlarıyla. O da merhum Telltale sayesinde… Serinin asıl yaratıcıları olan Gilbert ve Grossman ise 30 yıldan daha uzun bir müddettir uzaktı bu kozmostan. Üstelik ortada kapatılmamış bir hesap, çözülmemiş bir gizem de vardı. Evet evet, Monkey Island 2’nin insanı maymuna çeviren o tuhaf sonundan bahsediyorum elbette.

Peki bu denli yıl sonra Monkey Island’ın o büyük sırrını öğrenebilecek miydik? O tuhaf karnavalda neler döndüğünü nihayet keşfedebilecek miydik? LeChuck da bizi görecek miydi? İşte tüm bunların ve çok daha fazlasının karşılığı nihayet parmaklarımızın ucunda…

I’m Guybrush Threepwood. Mighty pirate!™

Guybrush ve LeChuck’ın son kapışmasının üstünden yıllar geçmiştir. Kahramanımız bu mühlet zarfında boşluğa düşmüş, Monkey Island’ın o meşhur sırrını hiçbir vakit öğrenememiş olmaktan dolayı büyük bir keder duymaya başlamıştır. Böylelikle bir gün her şeyin başladığı yere, Melee Island’a geri döner ve kendisine yeni bir mürettebat toplamak için kolları sıvar. Ancak ortada küçücük, kıymetsiz, küçük minnacık bir sorun vardır: Guybrush her zamanki üzere beş parasızdır. Böylelikle Üç Korsan Lideri’yle konuşmak için soluğu Scumm Bar’da alır. Ancak işler hiç de beklediği üzere gitmez. Üç Korsan Lideri’nin yerini Guybrush’tan zerre haz etmeyen, burnu havada üç yeni yetme korsan almıştır. Dahası LeChuck da adadadır ve Monkey Island’ın sırrını keşfetmek için o da mürettebat toplamaktadır! Bu da yetmezmiş üzere Stan “pazarlamayla alakalı kimi cürümlerden ötürü” mahpusa girmiştir. Yani gemi satın alabileceğimiz bir yer kalmamıştır adada. Guybrush’ın ne yapıp edip Monkey Island’a giden bir gemi bulması ve büyük sırrı LeChuck’tan evvel ele geçirmesi gerekmektedir. Ancak nasıl? Nasıl?

Eh… İtiraf etmeliyim ki Melee Island’a geri dönmek, adanın o tanıdık görüntüsünü uzaktan görmek ve Monkey Island’ın unutulmaz açılış müziğini tekrar duymak beni acayip duygulandırdı. Müşahede noktasında 30 sene evvelki o ihtiyarla konuşmak, adanın tanıdık sokaklarında ve meydanlarında dolaşmak ve eski dostlarla karşılaşmak da öyle… Oyunun feci nostaljik bir yanı var ve daima size evvelki maceraları hatırlatıp duruyor. Macera boyunca Voodoo Lady, Stan ve Murray üzere pek çok tanıdık yüz de eşlik ediyor sizlere. Bu açıdan çok özlediğiniz, eski bir dosta tekrar kavuşma hissi yaratıyor RTMI beşerde.

Ama oyun sırtını yalnızca nostaljiye dayamıyor alışılmış. Adanın yerleşimi birebir olsa da ortadan geçen vaktin tesirlerini hissediyorsunuz. Değişen yerler, farklı yüzler, yeni dükkânlar, eskiyip dökülen binalar… Olağan bunun yanı sıra keşfedilecek yeni adalar, aşılması gereken yeni bulmacalar ve maksadımıza ulaşmak için bir halde kandırılması gereken yeni karakterler de var.

You STILL fight like cow!

RTMI’nin oynanışı klasik point-and-click oyunlarıyla birebir. Etrafta dolaşıp beşerlerle konuşuyor, sağdan soldan topladığınız objeleri ya birbirleriyle birleştiriyor ya da gerekli yerlerde kullanıyor ve karşımıza çıkan envai çeşit bulmacayı saksıyı çalıştırarak çözmeye çalışıyoruz. Doğal işin içinde Guybrush olunca ortada bol bol zevzeklik edip şapşal şapşal laflar ediyor ve bol ölçüde kahkaha atıyoruz.

Oyunun bir kolay, bir de sıkıntı modu bulunuyor. Kolay modda daha az, daha dolambaçsız bulmacalar çıkıyor karşınıza. Sıkıntı modu seçtiğiniz takdirde de bulmacaların tahlili hem zorlaşıyor hem de işin içine ekstra adımlar giriyor. Mesela Voodoo Lady’den bir şey istediniz diyelim. Kolayda oynarken büyücü rehberimiz bunu size çabucak temin ederken, zorda oynarkense büyüyü yapabilmek için sizden belli bir bileşeni bulmanızı istiyor. Hatta kelamlı bulmacaların yanıtları bile değişebiliyor.

Bunun yanı sıra oyunda bir de İpucu Rehberi (Hint Book) var. Sıkıştığınız vakit kendisine başvurabiliyorsunuz. Karşılığı hiçbir vakit direkt olarak vermese de ne yapmanız gerektiğine dair yararlı yönlendirmelerde bulunuyor. Kitabı kullanmak başarımlarınızı olumsuz istikamette etkilemiyor da ayrıyeten.

Son olarak bir de hem yeni hem de eski oyunlarda yaşananlara dair sorular içeren bir Trivia Book var. Scumm Bar’da bulduğumuz bu kitap evvel karşımıza boş olarak çıkıyor. Ancak sağda solda bulduğumuz küçük soru kartlarını toplayarak yeni sorular edinebiliyor, sonra da bunlara yanıt vermeye çalışıyoruz. Toplamda tam 100 soru var. Lakin bunları yanıtlamak oyunun sonuna rastgele bir biçimde tesir etmiyor. Yalnızca bir muvaffakiyetim kazanıyorsunuz. Yapmak zorunda değilsiniz yani.

Oynanışla ilgili beni üzen tek şey Insult Sword Fighting gibisi bir kılıç düellosu sisteminin oyunda yer almaması oldu. Serinin alameti farikalarından biri olmuştu hâlbuki bu dövüşler.

Look behind you! A three headed monkey!

RTMI’ın en çok merak edilen yanı Ron Gilbert’ın evvelki oyunlara karşı nasıl bir yaklaşım izleyeceği ve öyküye ikinci oyunun sonundan devam edip etmeyeceğiydi. Zira Gilbert, Monkey Island 2’den sonra yapılan oyunların hiçbirinde şahsen yer almamış, hatta bu üretimlerin kendi kainatına ilişkin olmadığını söylemişti. Yani Curse, Escape ve Tales of Monkey Island oyunlarında yaşananları kabul etmiyordu.

Ama Gilbert ve Grossman ikilisi bence bunun üstesinden ustalıkla gelmişler. RTMI hakikaten de ikinci oyunun bittiği yerden, o malum sahneden başlıyor. Hatta çocuk Guybrush ve Chucky’yle birkaç keyifli dakika bile geçiriyoruz. Lakin çok geçmeden bunu apayrı, şaşırtan bir yere bağlamayı başarmış üretimciler. Üstelik bunu o denli incelikli bir biçimde halletmişler ki kendilerine şapka çıkarmadan edemiyorsunuz. Dahası yalnızca Monkey Island 2’nin sonunu mevzuya bağlamakla kalmamış, şimdiye dek çıkan tüm Monkey Island oyunlarını yaşandı kabul etmişler.

Hatta oyunun çabucak başında, ana menüde bir hatıra defteri bile var. Bu defterin sayfalarını karıştırdığımızda eski oyunlara dair fotoğraflar ve eşyalarla karşılaşıyoruz. Guybrush da hem bunlarla ilgili açıklamalarda bulunuyor hem de bize eski oyunların mevzularını hatırlatıyor. Bir tek Escape From Monkey Island’ın senaryosundaki çok saçmalıkları biraz es geçmişler (mesela Herman Toothrot) ancak neredeyse herkes o oyunu hiç yaşanmamış üzere kabul ettiği için bu çok da büyük bir sorun olmuyor. Ron Gilbert’ın eski demeçlerini bir kenara bırakıp tüm oyunları külliyattan sayması bence çok saygılı ve yerinde bir davranış olmuş. Böylelikle ne o oyunların üstünde emek verenlere haksızlık edilmiş ne de o maceraları da sevenlerin gönlü kırılmış.

Yo ho, ho! A pirate’s life for me!

RTMI’ın en çok eleştirilen yanı yeni grafikleri hiç elbet. Oyunun birinci fragmanı yayınlandığından beri pek çok insan Guybrush’ın yeni görünümünü hiç beğenmediğini, oyunun piksel grafiklerle yapılması gerektiğini savunup durdu. Hatta bir Twitter geleneği olarak Ron Gilbert’a “Yanlış biliyorsun, araştırmanı öneririm” diyenler bile çıktı. Tahminen siz de sevmeyenlerdensinizdir. Lakin Eser İtimat üstadımın da dediği üzere, şimdiye dek çıkan bütün Monkey Island oyunları daima farklı grafik tarzları kullandılar. O yüzden bunu serinin bir özelliği olarak düşünmenin yararı olabilir. Bir de şöyle bir gerçek var olağan, birinci 10-15 dakikadan sonra grafikleri fark etmiyorsunuz bile. Gözünüz hemencecik alışıveriyor. Dahası bütün karakterler oyunu oynarken fragmanlarda olduğundan çok çok daha düzgün görünüyor.

Zaten Guybrush’a sesiyle hayat veren Dominic Armato konuşmaya bir başladı mı grafik mrafik her şeyi unutuveriyorsunuz. O tanıdık sesi, saftirik yanıtlarını ve tıpkı şeyi durmadan tekrarlayıp insanları sıkıntıdan çıkarmasını dinlerken ağzınız kulaklarınıza varıyor. Birebir halde Elaine, Wally, Voodoo Lady ve Murray (Muhahaha!) karakterlerine ses veren sanatkarlar da takımda yer alıyor. Bir tek LeChuck’ın sesi değişik, o da Earl Boen (kendisini Terminator sinemalarındaki Dr. Peter Silberman rolüyle hatırlayabilirsiniz) artık emekli olduğu için. Fakat onun yerini alan Jess Harnell (Crash Bandicoot) da sahiden çok yeterli bir iş çıkarmış.

Müziklerse her zamanki üzere olağanüstünün fevkinde. Zati Peter McConnell’dan daha azını beklemek de haksızlık olurdu. Ona LucasGames’in öbür iki emektar müzisyeni Michael Land ve Clint Bajakian eşlik etmiş. Son olarak oyunun ikisi zımnî üç farklı sonu ve 10 farklı jenerik sonrası sahnesi olduğunu da ortaya sıkıştırayım.

Eğer siz de benim üzere bir Monkey Island hayranıysanız katiyen kaçırmamanız gereken bir imal olmuş RTMI. Daha evvel bu seriyle hiç tanışmadıysanız fakat macera oyunlarını seviyorsanız o vakit geç bile kalmışsınız demektir. Çabucak eksiksiz seti edinip bu eşsiz serüvene dâhil olmanızı tavsiye ederim. Darısı Guybrush’ın yeni maceralarının başına.

Writer’s Cut Eğer ana menüden oyunun ayarlar kısmına girerseniz Text & Language kısmının altında “Previously On” ve “Writer’s Cut” isimli iki seçenek göreceksiniz. Bunlardan birincisi evvelce kaydettiğiniz, üstünden muhakkak bir vakit geçmiş oyununuzu tekrar yüklediğinizde Guybrush’ın o noktaya kadar yaşanan olayları özetlemesini sağlıyor. Asıl lezzetli olansa ikincisi, Writer’s Cut. Bu özelliği açtığınızda oyundaki diyalogların sayısı hatırı sayılır bir biçimde artmakla kalmıyor, tıpkı vakitte oyundaki birkaç karakterle farklı yerlerde karşılaşıp onlarla farklı bahislerde sohbet edebiliyorsunuz. Daha fazla diyaloğa lakin daha yavaş bir oynanışa itirazınız yoksa Writer’s Cut özelliğini aktifleştirmenizi öneririm.

Önceki oyunları oynamak kaide mı? Hem evet hem de hayır. Return To Monkey Island eski oyunlarda yaşananları hatırlatma ve de öğretme konusunda oldukça titiz bir iş çıkarıyor. Hem ana menüdeki hatıra defteri hem de Guybrush’ın oyun içinde kurduğu diyaloglar kimin kim, neyin ne olduğunu anlatmakta oldukça başarılı. AMA… şayet kıssadan daha fazla keyif almak istiyorsanız serinin evvelki üretimlerinde yaşananları bilmeniz kural. Hatta Escape hariç tüm Monkey Island’ları en az bir kez bitirmek isteyebilirsiniz. Neden istemeyesiniz ki esasen? Gelmiş geçmiş en âlâ macera oyunu serilerinin birinden kendinizi yoksun etmeyin bence 🙂