NEET çeşitli sebeplerden dolayı iş ve eğitim hayatına atılmakta zorlanan gençler için üretilen bir kavram. Bu zorluk aynı zamanda çoğu vakit evlerinde kalmalarına neden oluyor. Peki Türkiye’de fazlasıyla mevcut olan NEET gençlerini evlerinden çıkmak bile istemeyecek hale getiren sebepler neler?
Dünyanın farklı yerlerinde değişik terimlere sahip olan NEET kavramı son zamanlarda çokça rastlanan bir yaşam şekli olarak karşımıza çıkıyor. “Ne eğitimde ne istihdamda” (Not in Education, Employment, or Training) ifadesinin kısaltması olan NEET, işsiz olan ve eğitim veya mesleki eğitim almayı istemeyen kişileri ifade ediyor.
Daha çok 16-24 yaşlarındaki gençleri kapsayan bu kavram, ilk olarak işsizlik oranları hakkında araştırmalar yapılırken İngiltere’de ortaya çıkmış olsa da diğer ülkelere de sıçrayarak zamanla farklı terimlerin türemesine sebep olmuş durumda.
Bunlardan birine Japonca bir kavram olan “Hikikomori”yi örnek olarak gösterebiliriz.
Hikikomori ifadesi “geri çekilme, vazgeçme” anlamlarına geliyor ve Japonya’da yaygın olarak kullanılan bir kavram olduğu için gerçek hayatta ve birçok animede bu kavramı işleyen, yaşam şeklini benimseyen karakterler görebilmek mümkün. Bu Hikikomori gençlerini, herhangi bir eğitim veya iş sürecine dahil olmayan, aile ile birlikte yaşayarak kendi odasından çıkmayı reddedip sosyalleşmeye karşı olan bireyler olarak sınıflandırıyorlar.
İstatistiklere göre Türkiye’de NEET gençleri fazlasıyla mevcut
Neet gençlerinin yaygın olarak görüldüğü ülkelerden biri olan Türkiye’de ise “ev genci” olarak Habitat Derneği tarafından öne sürülmüş bir kavram bulunuyor. Eğitimini tamamlamış olmasına rağmen iş bulamayan gençler bu kategoriye girmekte. OECD (Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü)’nin yaptığı araştırmalar sonucunda NEET oranında en çok gelişme kaydeden 2. ülke Türkiye olduğunu belirtiyor. Yine de araştırmada yer alan ülkeler arasında Türkiye’deki NEET olan genç nüfusu diğer ülkelerinkindeniki kat daha fazla. Bu oranlara bakıldığında ülkemizde ciddi derecede iş ve eğitim alanında motivasyon isteksizliği olduğunu söyleyebiliriz.
Öyleyse gençleri NEET olmaya iten sebepler neler?
Tabii ki gençlerin NEET olmasını tek bir sebebe bağlamak yanlış olur. Araştırmalar sonucu engelli, göçmen/mülteci olmanın yanı sıra işsizlik oranlarının fazlalığı, kırsal kesimde yaşamak, çalışma koşulları, aşırı koruyucu aile tutumları gibi etkenlerin çoğunlukta olduğunu söylemek yanlış bir kanı olmaz. Buna ek olarak gençlerin ev halkının ekonomisine bağlı olması sebebiyle eğitim veya çalışma isteğinin düşük hatta hiç olmaması onların evde kalmasına ve sosyal hayatlarından kopmasına neden olan asıl sebeplerden biri.
Araştırmacılar aynı zamanda NEET olarak geçirilen sürenin artmasına bağlı olarak iş veya eğitim hayatına atılma durumunun da zorlaşacağını belirtmekte. Bu sürecin engellenmesi veya olabildiğince kısa tutulabilmesi için hem NEET gençlerine hem de ülke sivil toplum kuruluşlarına ihtiyaç bulunuyor. Sizce NEET varlığının önüne geçilebilmesi için nasıl önlemler alınabilir?
Kaynaklar: 1, 2, 3, 4, 5
