Vücudumuzda bulunan sayısız kırmızı kan hücresi, vücudumuzun geri kalanına oksijen taşıdığı için son derece önemlidir. Kırmızı kan hücrelerinizin boyutlarının iyi durumda olup olmadığı RDW adı verilen bir test ile doktorunuz tarafından ölçülmek istenebilir. Gelin RDW nedir, yüksekliği ve düşüklüğü neden olur tüm detaylarıyla inceleyelim.
Vücudumuz o kadar karmaşık sistemlere sahip bir makine olarak çalışıyor ki dışarıdan baktığımızda basit görünebiliyor. Ancak gün içinde binlerce defa nefes ile aldığımız oksijenin vücudumuzda yayılması bile kırmızı kan hücrelerinin bir takım oyunu sayesinde gerçekleşiyor. Bu nedenle kısaca RDW olarak anılan kırmızı kan hücrelerinin boyutları ve hacimleri son derece önemlidir.
RDW testi de tam olarak bu hücrelerin boyutunu ölçmek için yapılır. RDW aslında başlı başına bir kan testi değildir, geniş bir kan testi çalışmasının yalnızca bir parçasıdır. Ancak sonuçlarının yüksek çıkması durumunda anemi başta olmak üzere pek çok farklı rahatsızlıktan şüphelenilebilir. Gelin RDW nedir, testi ile neler ölçülür yakından bakalım ve yüksekliği ya da düşüklüğü ne anlama geliyor tüm detaylarıyla görelim.
RDW nedir, neyi gösterir? RDW yüksekliği ve düşüklüğü:
Kan tahlilindeki RDW nedir, neyi gösterir?
Red blood cell distribution width, kısaca RDW, direkt dilimize çevirmek gerekirse kırmızı kan hücresi dağılım genişliği; kanımızda bulunan kırmızı kan hücrelerinin boyut ve hacim bakımından çeşitliliğini gösteren bir değerdir. Kırmızı kan hücreleri akciğerde bulunan oksijeni enerji olarak yakması için vücudumuzdaki organ ve dokulara gönderirler, bu nedenle boyutları son derece önemlidir.
RDW testi ile tam kan sayımı testini birbirinden ayırmak gerekiyor. Tam kan testi kapsamında RDW incelemesi yapılabilir çünkü bu test sırasında hem beyaz hem kırmızı kan hücreleri hem de trombosit ölçülür. RDW testinde ise yalnızca kırmızı kan hücrelerinin boyutu ölçülmektedir. Yani her ikisi de kan ile ilgili olsalar bile aralarında kapsam bakımından önemli bir ayrım vardır.
RDW testleri neden yapılır, neyi ölçer?
RDW testinde vücudunuzda bulunan kırmızı kan hücrelerinin bir numunesi üzerinden hücrelerin genel durumu incelenir. Bu hücre dağılım genişliği histogram adı verilen bir grafik üzerinden ölçülür. Histogramda hücrelerin bir bölgede toplanması ya da aralarında farklı mesafeler olması sonucunda RDW değeriniz düşük ya da yüksek olarak değerlendirilir.
RDW testinin yapılmasının pek çok farklı nedeni olabilir, zaten doktorunuz belirtilere göre bu teste karar verecektir. Ancak RDW testi yapılmasının en önemli nedeni, bir tür kan hastalığı olan anemi şüphesidir. Anemi belirtilerinden ve RDW testi istenmesinin nedenlerinden bazıları şu şekilde;
- Tükenmişlik hissi
- Nefes darlığı
- Uzuvlarda soğukluk hissetmek
- Devamlı üşümek
- Sık yaşanan baş dönmesi
- Sık yaşanan baş ağrısı
- Cildin normal olmayan bir şekilde solması ya da kuruması
RDW testi sonuçlarına göre yukarıda bazı belirtilerini verdiğimiz anemi hastalığı tespit edilebilir. Ancak tam kan sayımı ile birlikte yapılan RDW testi sonuçları, anemi ile birlikte başka hastalıkların da habercisi olabilir. Bu hastalıklardan bazıları şu şekilde;
- Kanser türleri
- Kalp damar hastalıkları
- Böbrek hastalıkları
- Karaciğer hastalıkları
- Akdeniz anemisi olarak da bilinen talasemi
- Diyabet
- AIDS
- Farklı vitamin ve mineral eksiklikleri
RDW yüksekliği nedir, neden yükselir?
Eğer yapılan RDW testi sonuçlarında kırmızı kan hücrelerinizin hacimsel olarak beklenenden çok daha büyük olduğu ortaya çıkarsa bu durum RDW yüksekliği olarak adlandırılır. RDW yüksekliği tehlikeli kabul edilir çünkü yukarıda bahsettiğimiz anemi ve diğer hastalıkların bir belirtisi olabilir. Böyle bir durumda doktorunuz başka tahliller de isteyecektir.
RDW düşüklüğü nedir, neden düşer?
Eğer yapılan RDW testi sonuçlarında kırmızı kan hücrelerinizin hacimsel olarak beklenenden çok daha küçük olduğu ortaya çıkarsa bu durum RDW düşüklüğü olarak adlandırılır. RDW düşüklüğü tehlikeli bir durum olarak kabul edilmez. Ancak doktorunuz RDW düşüklüğünün farklı hastalıklara neden olduğundan şüphelenirse farklı tahliller de isteyecektir.
Peki normal RDW değeri kaç olmalı?
Vücudunuzda bulunan kırmızı kan hücrelerinin RDW olarak adlandırılan hacimsel boyutlarının sağlıklı kabul edilebilmesi için 6,2 ile 8,2 mikrometre arasında olmaları gerekmektedir. Kırmızı kan hücrelerinizin bu orandan daha küçük, daha büyük ya da değişen oranlarda olması normal dışı bir durum olarak değerlendirilir.
Gel gelelim RDW testi sonuçlarında kırmızı kan hücrelerinizin tek tek boyutlarından bahsedilmez. Çünkü RDW testinde histogram adı verilen bir alandaki hücre hareketleri izlenir. Bu izleme sonucu yüzdelik bir değer verilir. %12 ile %15 arasında değişen bir RDW değeri normal olarak kabul edilir. Ancak tam kan sayım testi ile birlikte inceleniyorsa bu değerlerden de şüphelenilebilir.
RDW kan testi nasıl yapılır?
RDW kan testi, standart kan tahlillerinden bir tanesidir. Doktorun yönlendirmesi ile sizden kan alınır ve bu kan laboratuvarda histogram alanı üzerinden incelenir. Yani doktorunuz sizden RDW testi istediği zaman yapmanız gereken tek şey kolunuzu sıyırmak ve kan vermektir.
Çoğu durumda RDW testi yapılacak kişinin önceden herhangi bir hazırlık yapmasına gerek yoktur. Ancak RDW testi, tam kan sayım testi ve benzeri bir tahlilin bir parçası ise doktorunuz sizden aç olmanızı, tok olmanızı ya da bir süre yağlı gıdalardan uzak durmanızı isteyebilir. Bu tamamen kişide şüphelenilen hastalığa bağlı bir durumdur.
RDW değeri neden önemli?
Vücudumuz biz farkında olmasak bile arka planda devamlı çalışan sayısız sistemin doğru işlemesi sayesinde hayatta kalıyor. Gün içinde binlerce kez nefes ile aldığımız oksijen ise olmazsa olmazlardan bir tanesi. Oksijenin akciğerimize ulaşması yeterli değil. Oksijenin kırmızı kan hücreleri ile tüm organlarımıza ve uzuvlarımıza yayılması gerekiyor.
İşte RDW değeri bu noktada önemli hale geliyor. Kırmızı kan hücrelerimizin boyutları eğer normalden daha yüksek ya da daha düşük ise oksijenin vücudumuza yayılma işlemi aksayacaktır. Yeterli oksijeni alıp da bunu enerji olarak yakmayan organ ve uzuvlar doğru çalışamayacağı için sayısız hastalık ortaya çıkabilir. Bu nedenle RDW testi başta olmak üzere tüm kan sayım testlerini önemsemeniz gerekiyor.
Kan testi sonuçlarında gördüğümüz RDW nedir, RDW testi neyi ölçer, düşüklüğü ya da yüksekliği ne anlama gelir gibi merak edilen soruları yanıtlayarak konu hakkında bilmeniz gereken detaylardan bahsettik. Anlattıklarımız yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Konu hakkında en doğru ve size özel bilgiyi doktorunuzdan alacağınızı unutmayın.
