Çin, dizi ve sinema de dahil olmak üzere bütün medya çeşitleri üzerindeki sıkı kontrol ve sansürlerine tam gaz devam ediyor. Geçtiğimiz günlerde David Fincher’ın kült sineması Fight Club, vermek istediği asıl ileti olan ‘mevcut sisteme başkaldırı’ iletisi sebebiyle Çin’de sansüre uğramış ve sinemanın sonu büsbütün değiştirilerek daha ‘sistem yanlısı’ bir hale getirilmişti. Gelen reaksiyonların akabinde sinema, orjinal sonuyla tekrar yayınlanmıştı.
Üstelik bu, son vakitlerde Çin’de yaşanan sansür olaylarına tek örnek de değil. Daha evvel efsane müzik kümesi Queen’i anlatan 2019 imali Bohemian Rhapsody sinemasındaki eşcinsel öpüşme sahnelerinin bulunduğu ve ‘gey’ sözünün geçtiği toplamda iki dakikadan fazla tutan sahne de sinemadan çıkarılmış ve sinema Çin’de sansürlü formuyla yayımlanmıştı. Bunların üzerine Çin’in katı sansür siyasetinden nasibini alan bir öbür üretim da dünyaca ünlü sitcom dizisi Friends oldu.
Çin’den Friends’e homofobik ve cinsiyetçi sansür
Daha evvel Çin’in Sohu ve iQiyi isimli yayın platformlarında sansürsüz bir biçimde yayımlanan Friends, geçtiğimiz yıl oyuncu takımının 15 yılı aşkın müddetin akabinde bir ortaya geldiği Friends: The Reunion isimli özel kısmın yayımlanmasıyla birlikte Çin’de tekrar gündeme geldi. Lakin 11 Şubat’ta Bilibili, Tencent Görüntü, Youku, Sohu ve iQiyi üzere platformlarda tekrar yayımlanmaya başlayan diziyi izleyenler, dizinin birtakım sahnelerinin sansürlendiğini fark etti.
İzleyiciler, dizinin başkarakterlerinden Joey (Matt LeBlanc) ve Chandler’ın (Matthew Perry) öpüştüğü ve bir başka başkarakter Ross’un (David Schwimmer) eski eşi Carol’ın (Anite Barone) lezbiyen olduğunu söylediği eşcinsellik temalı sahneler diziden kaldırıldığını görünce şok oldu. Buna ek olarak Carol’ın ikinci kısımda yer aldığı sahneler de kısımdan silindi.
Üstelik dizide sansür yiyen tek sahneler eşcinsellikle ilgili sahneler de olmadı. Dizide geçen “kadınların birden fazla defa orgazm olması” sözü, “kadınların dedikodusu bitmek bilmez” tabiri ile değiştirildi. Öte yandan bu sahnede İngilizce altyazının orjinal söz biçiminde olması sebebiyle izleyiciler bunu “İngilizcelerine bir hakaret” olarak algıladı.
Uygulanan bu sansürlerin akabinde Çin’in Twitter’ı diyebileceğimiz Wiebo’da dizinin hayranları reaksiyonlarını göstererek sansürü eleştirdi. Hayranaların yansılarını göstermek için açtıkları #FriendsCensored (FriendsSansürlendi) hashtag’i geçtiğimiz cuma günü 54 milyondan fazla defa görüntülendi. Lakin Çin bir defa daha yapacağını yaptı ve bir sonraki gün bu hashtag’i de sansürledi.
